Operasyon sırasında fırlatılan en gelişmiş füzelerin Sovyet dönemi hava savunma sistemleri tarafından düşürülmesi ise tartışmaları neden oldu. Amerikan basını, Trump’ın saldırılarla “neyi başardığını” sorguladı.
Doğu Guta bölgesindeki Duma’da, gerçekleştiği iddia edilen kimyasal saldırının ardından ABD, müttefikleri Fransa ile İngiltere’nin, Suriye’nin başkenti Şam’a hava saldırısı düzenlemesinin yankıları sürerken, üçlü müttefikten akıllara durgunluk veren bir adım geldi.
Saldırıdan 4 gün önce Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW), Duma ilçesinde düzenlendiği kimyasal silah saldırısını araştırmak için heyetler göndermeye kararı almıştı.
Heyetler, Perşembe ve Cuma günleri Suriye’ye gitti. OPCW, heyetlerinin çalışmalarına başlamasının beklendiği Cumartesi günü ise İngiltere, Fransa ve ABD ortak düzenledikleri hava operasyonuyla Suriye’deki bazı hedefleri vurdu.
OPCW, heyetlerinin yapacağı araştırma sonucunu beklemeden 3’lü ittifakın, Şam’ı vurmasından sonra bölgeye kimyasal saldırı iddiasıyla ilgili bağımsız bir araştırmanın yürütülmesi için BMGK’ya ortak karar tasarısını sunması, diplomatik çevrelerde şaşkınlıkla karşılandı.
SURİYE’DEN ÇEKİLMİYORUZ
ABD’nin faili kanıtlanmamış kimyasal saldırıyı gerekçe göstererek Fransa ve İngiltere’yle birlikte Suriye’ye askeri saldırı düzenlemesinin ardından, bu ülkedeki askerleri ve gelecek planlarına dair yeni bir açıklama geldi.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, Suriye’deki hedeflerine ulaşana dek askerlerini çekilmeyeceklerini söyledi. Haley, ABD’nin hedeflerini ise DEAŞ’ı mağlubiyete uğratmak, kimyasal silahların kullanılmamasını garantiye almak ve İran’ın neler yaptığını takip etmek olarak açıkladı.
105 FÜZE ATILDI….
Öte yandın Pentagon dün 105 füze atıldığını belirterek, bütün hedeflerin başarıyla vurulduğu açıklamasını yaptı.ABD Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Korgeneral Kenneth McKenzie, Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Dana White ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Suriye rejiminin, Duma’da kimyasal silah kullanmasına yanıt olarak İngiltere ve Fransa ile yaptıkları saldırıya ilişkin detayları paylaştı.
McKenzie, saldırı için seçilen üç hedefe yönelik saldırılara Kızıl Deniz, Basra Körfezi ve Akdeniz’de konuşlu ABD’ye ait destroyer ve denizaltıların yanı sıra B-1B bombardıman uçaklarının katıldığını söyledi.
Bir Fransız fırkateyn’inin yanı sıra Fransa’ya ait Rafales ve Mirage savaş uçaklarının operasyona katıldığını belirten McKenzie, operasyonda, İngiltere’nin Tornado ve Tayphoon tipi savaş uçaklarının da yer aldığını belirtti.
CNN UYDU RESİMLERİNİ YAYINLADI
Amerikan CNN International’ın internet sitesi, Suriye’deki üç tesisin hava saldırısından önce ve sonraki fotoğrafları yer aldı.Fotoğraflara göre, Suriye’de “kimyasal silah ürettikleri” iddiasıyla vurulan üç yer ağır hasar aldı.
SOVYET DÖNEMİ HAVA SAVUNMA SİSTEMİ
Ancak fırlatılan gelişmiş Tomahawk, İngiliz Standoff ve Fransız jetlerinin fırlattığı Scalp gibi toplam 71 füzenin S-125, S-200, Buk ve Kvadrat gibi 30 yıllık Sovyet üretimi hava savunma komplekslerinden oluşan Suriye hava savunma sistemleri tarafından düşürülmesi tartışma konusu oldu.
Hatta bazı askeri gözlemciler bu kadar çok füzenin imha edilmesi üzerine, operasyonun sonlandırıldığını iddia etti.
Dün Rus milletvekillerinden oluşan bir heyeti Şam’da Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Sovyet yapımı silahlardan övgüyle söz etti. Esad,
‘Dün ABD’nin saldırganlığını gördük. Bu saldırganlığı, 1970’li yıllarda üretilen füzelerle püskürtmeyi başardık. 1990’lı yıllardan başlayarak Amerikan filmlerinde, Rus yapımı silahlar ‘geri kalmış’ gibi gösteriliyor. Bugün, kimin silahının geri kalmış olduğunu görüyoruz’ dedi.
GÖREV NEYDİ Kİ ‘TAMAMLANDI’?
ABD önderliğindeki saldırıya yönelik Amerikan ve İngiliz medyasının farklı kesimlerinde farklı tepkilerle karşılandı.
105 füzeden 71’inin etkisiz hale getirilmesi “Dağ fare doğurdu” yorumlarına neden oldu.
New York Times gazetesi ‘Pentagon Suriye saldırılarının başarılı olduğunu ilan etti’ başlıklı bir habere yer verirken, aynı zamanda ‘Trump ‘Görev tamam!’ dedi ama Suriye’deki görev neydi?’ başlıklı bir diğer haberinde ABD Başkanı Donald Trump’ın saldırı kararını sorguladı.
Haberde Trump’ın Suriye’den çekilmekten söz eden bir başkan olarak kendisiyle çeliştiği belirtildi; saldırının sahadaki mevcut durumu değiştirmediğine dikkat çekildi.
New York Times, Trump’ın Kongre’den onay almaması ve Suriyeli sığınmacıların ABD’ye girişine izin vermezken saldırı için insani gerekçeleri göstermesi nedeniyle de eleştirildiğine dikkat çekti.
STRATEJİ DEĞİL, PSİKODRAMA
Washington Post gazetesi ise, Trump’ın selefi Barack Obama’nın Suriye politikasının tam tersini uygulamaya çalışırken bir ikileme düştüğünü yazdı. Haberde, “Başkanın ikilemi şu ki, güç ve kararlılık sergilemek illa ki iyi düşünülmüş bir Suriye stratejisi anlamına gelmiyor.
Eğer Esad bu kısmen mütevazi askeri saldırıyı gözardı edip kimyasal silah kullanırsa, Trump zor bir tercihle karşı karşıya kalacak. Durumu tırmandırabilir, Amerikan ordusunu ve yönetimini, kısa süre önce çekilmek istediğini söylediği karmaşık ihtilafın içine çekebilir.
Veya hiçbir şey yapmayabilir ve zayıf görünme riskini alır. George Washington Üniversitesi’nde bir profesör olan ve Pentagon’a sık sık danışmanlık yapan Stephen Biddle, “Bu bir Suriye stratejisi değil, bir psikodrama” yorumunu yapıyor” ifadelerİ kullanıldı.
GUARDIAN: MAY’E BÜYÜK ÖFKE VAR
İngiltere’de ise saldırıya katılma kararı için parlamentoya danışmaması nedeniyle Başbakan Theresa May’e eleştiriler yöneltiliyor. The Guardian gazetesinin pazar edisyonu olan The Observer “May Suriye saldırıları nedeniyle öfkeyle karşı karşıya” manşetiyle çıkarken, ilgili haberinde başta İşçi Partisi olmak üzere muhalefet liderlerinin uluslararası hukuk açısından getirdiği eleştirilere yer verdi.
‘BİRÇOK SORU HALA YANITSIZ’
Gazetede yayımlanan bir analizde ise “Trump’ın sert sözlerine rağmen Suriye saldırılarının neyi başardığı belirsiz” başlığı kullanıldı; saldırıların uzun vadede ne elde ettiği konusunda birçok sorunun yanıtsız olduğu vurgulandı, savaşın bu saldırıların ardından daha karmaşık hale geleceği belirtildi.
INDEPENDENT: HALKIN YÜZDE 75’İ KARŞI
The Independent ise internet sitesinin manşetinde “İngilizlerin sadece dörtte biri Theresa May’e destek veriyor” başlıklı haberi kullandı.
‘FÜZELER AKILLI AMA TESİRİ YOK’
Öte yandan ABD saldırısını yorumlayan İsrail’in Yedioth Ahranot gazetesi ‘Suriye’yi hedef alan füzeler zeki ve modern ancak gerçek tesiri sıfır’ sözleri ile operasyonun başarısını net biçimde özetledi.