Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice ile görüşmelerinde, ABD Başkanı Barack Obama’nın 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarına dair mevcut tutumunda değişiklik olmayacağı izlenimini aldıklarını söyledi.
Çavuşoğlu, ABD’nin başkenti Washington’daki temaslarının ardından AA ve TRT’nin sorularını yanıtladı.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile iki saat süren görüşmede Suriye, DAEŞ, Irak, Yemen, Libya, Ukrayna ve Kırım gibi birçok konuyu ele aldıklarını belirten Çavuşoğlu, “İki taraf da Türk-Amerikan işbirliğinin her zamankinden daha önemli olduğunu biliyor ve bundan sonra hangi adımları atabiliriz, bu eğit-donat programını nasıl uygulayabiliriz, sonraki adımlar neler olabilir, bunları değerlendirme fırsatımız oldu” diye konuştu.
Çavuşoğlu, eğit-donat programına yönelik soru üzerine, “Programda herhangi bir sıkıntı yok. Tabi bazı tesisat ve personellerin yerleştirilmesi, getirilmesi konusunda gecikmeler oldu. Bunlar teknik şeyler, siyasi veya askeri bakımdan herhangi bir sorun yok. Mayıs ayı içinde başlayacak” ifadesini kullandı.
“Suriye’de siyasi çözüm için baskıyı artırmamız lazım”
Eğit-donat programının başarılı olmasını umduklarını dile getiren Çavuşoğlu, ancak Suriye’deki meselelerin sadece eğit-donat programıyla çözülemeyeceğine dikkati çekti.
ABD’nin de bunun farkında olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, şunları söyledi:
“Başka adımlar nasıl atabiliriz konusunda da bugün müsteşarlarımızı görevlendirdik. Toplantıda General (John) Allen da vardı. Aynı şekilde Kerry, onu da görevlendirdi. Başka hangi adımlar atabilirizi konuşmamız lazım. Çünkü arazideki duruma baktığımızda, rejim hala insanları öldürmeye, klorin gazı, varil bombaları atmaya devam ediyor. Aynı şekilde hava saldırılarıyla Halep ve bölgesindeki insanları öldürmeye devam ediyor. DAEŞ de Halep’e baskısını artırdı. Yani burada daha kapsamlı bir stratejiyle bizim Suriye’deki sorunu çözmemiz lazım ve siyasi çözüm için de baskıyı artırmamız lazım.”
Suriye rejiminin şu andaki durumdan faydalanarak her türlü saldırıya devam ettiğine ve siyasi çözüme yanaşmadığına dikkati çeken Çavuşoğlu, “Bu anlamda rejimin üzerinde de ciddi baskı olması lazım. Cenevre deklarasyonu çerçevesinde bir siyasi çözüm getirmeden, aslında bu sorunların hiçbirini çözemeyiz. Çünkü bu sorunların temeli rejim. Suriye’deki siyasi dönüşümü gerçekleştirmeden bugün DAEŞ’i yok edersiniz, yarın başka bir örgüt daha güçlü şekilde ortaya çıkar” diye konuştu.
“Daha kararlı ve kapsamlı stratejimizi tekrarladık”
Çavuşoğlu, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice ile de detaylı olarak Suriye konusunu konuştuklarını belirterek, “Haritaları açtık, arazideki mevcut duruma, ne yapabiliriz konusuna baktık” dedi.
Bunun yanında, Kerry ile görüşmelerinde olduğu gibi Rice ile de tüm bölgesel konuları ele aldıklarını belirten Çavuşoğlu, “Son derece faydalı bir görüşme yaptık” dedi.
Çavuşoğlu, görüşmelerinde Türkiye veya Amerikan tarafının bir talepte bulunup bulunmadığına yönelik soru üzerine, “Biz daha kararlı ve kapsamlı stratejimizi tekrarladık” ifadesini kullandı.
Türkiye’nin daha önce sadece hava saldırılarıyla DAEŞ’in yok edilmesi bir tarafa, durdurulmasının bile sağlanamayacağı uyarısında bulunduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Maalesef haklı çıktık. Arazideki gerçekleri bildiğimiz ve objektif yaklaştığımız için bugüne kadarki tüm tahminlerimiz ne yazık ki gerçekleşti. 5 yıl önce Esed rejiminin nelere yol açabileceğini, Irak’ta Maliki yönetiminin ülkeyi nerelere sürükleyebileceğini tek tek tüm dostlarımıza anlatmıştık. Bugün hepsi maalesef gerçekleşti. Şimdi bunları nasıl tamir edebiliriz bunları konuşuyoruz. Arazideki gerçekleri bilen ülke olarak hangi adımlar atılması gerektiğini somut şekilde her zaman gündeme getiriyoruz ve görüşmelerde de gündeme getirdik.”
“Yabancı savaşçılar konusunda ABD ile özel işbirliği anlaşması”
“Yabancı savaşçıları durdurma konusunda da ABD ile bir özel işbirliği anlaşması imzalayacağız” diyen Çavuşoğlu, ancak özellikle 90 ülkeden gelen bu yabancı savaşçıların tespiti ve durdurulması konusunda daha kararlı işbirliği ile bilgi ve istihbarat paylaşımı olması gerektiğini kaydetti.
Çavuşoğlu, 13-14 Mayıs’ta Antalya’da yapılacak NATO Dışişleri Bakanları toplantısı sırasında konuyu gündeme getireceklerini bildirdi.
“İzlenimimiz, Obama’nın tutumunda değişiklik olmayacağı yönünde”
Kerry ile görüşmesinde 1915 yılı olaylarının da gündeme geldiğini belirten Çavuşoğlu, bu konuda Türkiye’nin düşüncelerini, bugüne kadarki çabalarını, iyi niyet girişimlerini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen yılki, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun da bu yılki açıklamalarını aktardıklarını anlattı. Çavuşoğlu, şunları söyledi:
“Türkiye olarak bugüne kadar insani yaklaşımımızla ve Ermenistan ile bu konuları iki ülke olarak çözme arzumuzu zaten gösterdik, uzlaşı anlayışımızı da gösterdik. Ama bu tek taraflı olacak birşey değil. Ermenistan ve Ermeni lobileri, bu yıl, 1915 yılı olaylarının 100. yılında maalesef parlamentolar ve siyasetçiler üzerinde baskı kurarak, kararlar aldırmaya çalışıyorlar. Ama bunun Ermenistan’a ya da 1915 yılında Müslümanıyla, Ermenisiyle bu zor günlerde ölen insanlara bir faydası yok. Bizim arzumuz, bu anma törenlerini de birlikte yapalım, bu anlayış olsun, Ermenistan’da da aynı anlayış olsun.
Bizim görüşmelerden edindiğimiz izlenim, Amerikan yönetiminin tutumunda ciddi bir farklılık olmadığı, farklı da olmayacağı yönünde. Ama esas 24’ünde Obama’nın açıklamasında bunu göreceğiz. Ama biz herhangi bir değişiklik izlenimi almadık.”
Çavuşoğlu, Rice ile görüşmelerinde de konunun gündeme geldiğini belirterek, “Burada da aldığımız izlenimin bu konuda Obama’nın tutumunda bir değişiklik olmayacağı yönünde oldu” dedi.