ABD Başkanı Barack Obama, terör örgütü IŞİD’in Irak ve Suriye’de oluşturduğu tehdit ve Libya’da devam eden karışıklığın, NATO’yu misyonunu yerine getirmede geleneksel ilgi alanı olan Doğu-Batı fay hattının yanı sıra “güney” ile de ilgilenmeye zorladığını belirtti.
Obama, ABD’nin başkenti Washington’da temaslarda bulunan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile Beyaz Saray’da bir araya geldi.
Görüşmenin ardından gazetecilere açıklamada bulunan Obama, “NATO’nun sadece geleneksel ilgi alanı olan Doğu ve Batı fay hattı değil, özellikle ‘Güney Cephe’ olarak adlandırılan bölge başta olmak üzere bir dizi küresel sorunla da zorunlu olarak ilgilenmesi” hususu üzerinde konuştuklarını aktardı. Obama, şunları söyledi:
“Terörle mücadeleyle alakalı konuları ele almamız, IŞİD’e karşı mücadeleyi etkili biçimde koordine etmeyi sürdürmemiz ve Libya’da mevcut sorunlarla başa çıkmamızda diğer ülkelerle ortaklık kurmamızı sağlamak için NATO müttefikleriyle yakından çalışıyoruz. Bu, bizimle çalışmaya ilgi gösteren Irak ya da Körfez ülkelerinin yanı sıra Afrika Birliği gibi diğer ülkelerle savunma kapasitesi inşasının artırılması demek. Aynı zamanda bu, hedefi başarmada askeri varlıklarımızı etkili biçimde konuşlandırıyor ve düzenliyor muyuz sorusu üzerinde düşünmemiz gerektiği anlamına geliyor.”
Obama, görüşmede Afganistan konusunu da masaya yatırdıklarını belirtti. Obama, Varşova’da düzenlenecek NATO zirvesinde muharip misyonun sona ermesinden hareketle Afgan ulusal güvenlik güçlerini desteklemeye nasıl devam edeceklerini değerlendirme fırsatına sahip olacaklarını bildirdi. ABD Başkanı, Afgan güçlerin kendi ülkelerini koruyabilmesinin tüm NATO ülkelerinin kaynak, eğitim ve yardımlarını gerektirdiğini söyledi.
Vatanseverlik Yasası
Basın toplantısında, ABD Senatosu’nun hafta sonu yenilemeyi reddettiği, süresi 1 Haziran’da sona erecek olan Vatanseverlik Yasası’nın “Amerikalıların telefon kayıtlarının tutulması” dahil bazı kritik maddelerinin 1 Haziran’dan önce süresinin uzatılması çağrısında da bulunan Obama, “Amerikan halkının güvenliği ve emniyeti için bu gerekli” ifadesini kullandı.
Obama, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) eski çalışanı Edward Snowden tarafından sızdırılan Amerikalıların telefon kayıtlarının NSA tarafından toplu şekilde depolanması uygulamasının, “Özgürlük Yasası” adı altında geçen hafta Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen halinde, güvenlikle sivil özgürlükler arasında uygun dengeyi içeren bir reformdan geçirildiğine işaret etti. Barack Obama, “Ancak Senato adım atmadı ve bu yetkilerin süresi pazar günü gece yarısı dolacak. Dolayısıyla Senato’yu bu sorunun halledilmesinin bir yolunu bulmaya kuvvetle çağırıyorum” diye konuştu.
Senato, cumartesi günü, yasanın hem şu anki halini hem de NSA’nın telefon verilerini toplama yetkilerine sınırlamalar getiren tasarıyı 42’ye karşı 57 oyla reddetmişti. Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluk lideri Mitch McConnell, Senato’yu yasanın süresinin dolmasından önceki son gün olan 31 Mayıs pazar günü konuyu tekrar ele almak üzere oturuma çağırdı.
‘Ukrayna’daki durumu konuştuk’
Stoltenberg ile görüşmesinde Ukrayna’daki durumu ve Rusya’nın “giderek daha agresif hale gelen tavrı”nı da ele alma şansı bulduklarını ifade eden Obama, NATO’nun sadece transatlantik güvenlik değil, küresel güvenliğin de temel taşı olduğunu teyit ettiklerini bildirdi. Obama, “Sadece ABD değil, diğer NATO müttefiklerimizin de tüm NATO üyelerinin korunması için gerekli kaynaklar ve varlıkları konumlandırdığımızdan emin olmak için gerekenleri yaptığını duymaktan memnun oldum” dedi.
Obama, Ukrayna’nın doğusunda ateşkesi öngören Minsk Anlaşması’nın uygulamaya geçirilmesi ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğinin korunmasının önemini yeniden vurguladıklarını, Ukrayna’yı desteklemeye devam edeceklerini söyledi.
Stoltenberg’den Rusya’ya uyarı
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de Ukrayna’daki gelişmelerle ilgili olarak, barışa açılan yolun Minsk Anlaşması’nın tam uygulanmasından geçtiğini vurguladı. Stoltenberg, Rusya’yı Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçılara destek sağlamaya son vermeye ve bölgedeki tüm güçlerini çekmeye çağırdı.
NATO müttefiklerinin IŞİD’e karşı koalisyona katkılarını memnuniyetle karşıladıklarını belirten Stoltenberg, ittifakın kendilerini savunma ve istikrar yaratma yeteneklerini geliştirmek için bölge ülkelerini desteklediğini, amacın her zaman büyük miktarlarda güç konuşlandırmadan da istikrar oluşturmak olduğunu söyledi.
NATO Genel Sekreteri, “Dolayısıyla savunma kapasite inşası NATO açısından hayati öneme sahip. Ürdün için desteğimizi artırdık. Irak için savunma kapasite inşasını geliştirme sürecindeyiz. Aynı zamanda sahadaki koşullar izin verdiğinde Libya’da da aynısını yapmaya hazırız” ifadesini kullandı.
Afgan halkının gelecekte kendi ülkelerinin güvenliğini sağlayabilmesi için Afganistan’a yönelik desteklerine bundan sonra da devam edeceklerinin altını çizen Stoltenberg, NATO üyelerine de savunma bütçelerini artırma çağrısını yineledi.