Suriye’deki muhalif gruplardan Nusra Cephesi’nin lideri Ebu Muhammed Culani, El Kaide’den ayrılarak Nusra Cehpesi’ni feshettiklerini, bunun yerine yeni kurdukları ve herhangi bir yabancı örgütle bağlantısı olmayan Fethu’ş Şam (Şam’ın Fethi) Cephesi adı altında mücadeleye devam edeceklerini söyledi.
Culani, El-Cezire Arapça televizyonunda yayınlanan görüntüde, uluslararası toplumun Suriyelilerin üzerindeki baskılarını azaltmak, özellikle de ABD ve Rusya’nın Suriye halkını bombalamada kullandığı bahaneyi ortadan kaldırmak için El Kaide’den ayrıldıklarını açıkladı. Culani, bunun yerine yeni kurdukları ve yabancı örgütlerle herhangi bir bağlantısı olmayan Fethu’ş Şam Cephesi adı altında mücadeleyi sürdüreceklerini dile getirdi.
El Kaide lideri Eymen Zevahiri’nin yardımcısı Ahmet Hasan Ebul Hayr’a ait olduğu belirtilen ve bugün internette yayınlanan ses kaydında Ebul Hayr, Nusra Cephesi’nin El Kaide’den ayrılmasına yeşil ışık yakmıştı. Ebul Hayr, Nusra Cephesi üyelerine, Müslümanların ve Şam’daki cihadın yararına nasıl hareket edilmesi gerekiyorsa o yönde hareket edilmesini tavsiye etmişti.
Nusra Cephesi, Irak’taki El Kaide mensuplarından Ebu Muhammed Culaniolarak bilinen Usame el-Absi el-Vahidi tarafından 2012’de Suriye’de kuruldu. Başkent Şam’daki hava istihbarat binalarına yaptığı saldırılarla adını duyuran örgüt, Taftanaz hava üssünü ele geçirmesinin ardından Suriyeli ve yabancı savaşçıların en fazla katıldığı rejim karşıtı gruplardan biri haline geldi. Kısa sürede Suriye’nin hemen her bölgesinde etkin hale gelen örgüt, DAEŞ lideri Muhammed Bağdadi’nin kendine bağlılık bildirilmesi talebini reddederek El Kaide’ye bağlılığını açıkladı. Bunun üzerine örgüt ABD’nin terör listesine girdi.
El Kaide ile yollarını ayıran DAEŞ’le güç mücadelesine giren Nusra Cephesi’nin bünyesindeki yabancı savaşçıların önemli bir kısmı DAEŞ’e geçti. 2014’te yabancı savaşçı oranını yüzde on beşe indirip ana kadrolarını Suriyelilerden oluşturmaya başlayan örgüt, faaliyetlerini Suriye topraklarıyla sınırlı tutacağını açıkladı. Nusra Cephesi, Suriye’de Mart 2015’te en etkin yedi muhalif grubun bir araya gelmesiyle oluşan Fetih Ordusu’nun kurucu unsurlarından biri oldu.
Örgütün Fetih Ordusu’yla beraber İdlib ve Hama’da rejim güçlerini zor durumda bırakan şiddetli saldırıları, Rusya’nın geçen eylül ayında Suriye’deki savaşa dahil olmasının nedenlerinden biri olarak gösterilmişti. El Kaide lideri Eymen Zevahiri, geçen mayıs ayında Nusra Cephesi’nin Suriye halkının talebi ve İslami ilkelerini koruma şartıyla El Kaide’den ayrılabileceğini ifade etmişti. Bu açıklamanın ardından örgütün El Kaide ile ilişkilerini koparıp koparmayacağı tartışılmaya başlamıştı. El Kaide ve Nusra Cephesi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin terör örgütleri listesinde yer alıyor.