İnan, yazısında şu ifadeleri kullandı:
Alfred Nobel, dinamitle birlikte 355 farklı ürünün patentinin sahibi. Yaptığı buluşun ortaya çıkan korkunçluğunu görünce, adının savaşlar, patlayıcılar ve tahribatla anılmasını istemez. Bunun için insanlığa fayda sağlayacak bir miras bırakmak üzere, vasiyetine her yıl beş alanda buluş ve atılımlara kendi vakfının fonlarından ödül verilmesini sağlar.
Alfred Nobel, bilimsel çalışmalar, sanat ve barış adına bu ödüllerin dağıtılmasının insanlığın daha iyi bir dünya yaratma çabalarına katkı sağlayacağı hayalini kuruyordu.
Bildiğiniz gibi Nobel Ödülleri, fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış olmak üzere beş dalda veriliyor.
Nobel’in ölümünden sonra, 1901 yılında ilk Nobel Ödülleri sahiplerini buldu.
Nobel Ekonomi Ödülü, Alfred Nobel’in vasiyeti arasında yer almıyordu. 1969’da İsveç Merkez Bankası’nın teşvikiyle bu dalda ödül verilmeye başlandığını da belirtmem gerekiyor.
Nobel ödülleri 2023’e kadar 980 kişiye verilmiş. Bu 980 kişi arasına 2024’te diğer ödül alanlarla birlikte bir Türk vatandaşı da katıldı.
2024’ün Nobel Ekonomi Ödülü’nü kurumların oluşumu ve refah etkilerine ilişkin çalışmaları nedeniyle Türk Ekonomist Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson ile birlikte kazandı.
Daron Acemoğlu, Türkiye’de Nobel kazanan üçüncü isim olmayı başardı. Nobel Komitesi, ödül gerekçesini “Bir ülkenin refahı için toplumsal kurumların önemini ortaya koydular” sözleriyle açıkladı.
Acemoğlu’nun bu ödülü geçen yıl alacağı da söylenmişti ama bu yıl verildi. Elbet ülkemiz için çok önemli bir gelişme, gurur verici bir olay.
Ne var ki, ülkemizin kronik bir hastalığa dönüşmüş kutuplaşma hali bunda da kendini gösterdi. Daron Acemoğlu’nun Ermeni olması başta olmak üzere fikirlerinin daha çok demokrasi istemi ve sol literatüre yakın olmasından dolayı Bu durum ülkemiz gazetelerine de sirayet etti. Nobel Ödülü’nün açıklanması haberini Yeni Akit, Türkgün, Aydınlık, Milli Gazete, Sabah, Yeni Yaşam, Evrensel ve Birgün gazeteleri vermediler ya da veremediler.
Türkiye gazetesi, Akşam, Yeni Şafak, Posta gazeteleri de sıradan bir gelişme gibi değerlendirip, küçük bir alan ayırmışlardı ödül haberine.
Daron Acemoğlu’nun ödül haberini en iyi değerlendiren Karar gazetesi oldu. Sözcü, Takvim, Milliyet, Hürriyet ile Cumhuriyet hem birinci sayfalarında hem de devam sayfalarında yer vererek haberin önemini ortaya koymuşlardı.
Daron Acemoğlu’nun ödül almadan önce 2 Ekim günlü Cumhuriyet gazetesinde Şehriban Kıraç’ın yaptığı söyleşisi yayımlandı. Ben bu söyleşiyi okuyunca, Acemoğlu’nun söyledikleri üzerine yazı hazırlamıştım. Ardından ödül aldığı haberi gelince yazıyı yeniden düzenleme ihtiyacı duydum.
Söyleşinin içeriği doğrudan Türkiye’nin meseleleri üzerine. Bu sorunlarla ilgili düşünceleri ve kaygılarına yer veriliyordu röportajda.
Türkiye ekonomisi üzerine çok önemli bilgileri, gelişmeleri ve ülkemiz için öngörüsünü de bu söyleşide dile getiriyor Daron Acemoğlu…
Yazıya başlık da olan ifadesi, ülkemizin büyümesinin bir aşağı, bir yukarı inip çıktığını vurguluyor: “Bundan sonra da aynı şeyi yapacağız, şu anki program ne; faizleri azıcık çıkaralım, enflasyonu azıcık düşürelim yabancı sermayeden para alalım ki birkaç sene daha ekonomi gitsin. Bu şekilde treni kaçırırız.”
Asıl can alıcı ve bugün ülke insanımızın hayatını etkileyen tabloyu, daha doğrusu yaşadığımız zorlukların ve hoşnutsuzluğun sebebini şöyle yorumluyor Acemoğlu: “Türkiye’nin demokratikleşmesi, ifade özgürlüğünün iyileştirilmesi gerekiyor. Medya başta olmak üzere ciddi kurumsal erozyon var. Türk insanı da bunun farkında. Ama bunun ne kadar zor geri geleceğinin farkında değil.”
İşin ilginci Acemoğlu’nun saydıklarını yeniden kazanmanın ne kadar zor olduğunun mevcut siyasi parti aktörlerinin de farkında olmadığı. Ülkemiz adına üzücü olan bu değil mi?
Olay Medya İcra Kurulu Başkanı Mehmet Ali İnan’ın yazısının tamamı için tıklayın…