AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 7 Temmuz 2018’de başlayan 27. Yasama Dönemi, 14 Mayıs’ta sona erecek.
Tarihinde ilk kez bir dönemi 6’ncı yasama yılına girerek geride bırakan TBMM, toplumun ihtiyaç duyduğu yasal düzenlemeleri hayata geçirmek için yoğun mesai yürüttü.
“Cumhuriyet tarihinin en uzun yasama dönemi”ni tamamlayarak rekor kıran TBMM’de, 171’i uluslararası sözleşme olmak üzere 310 kanun teklifi kabul edildi.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk yasama döneminde bir yandan uyum düzenlemeleri çıkarılırken diğer yandan yıllardır gündemde olan konuların çözümüne ilişkin reform niteliğinde çalışmalara imza atıldı.
Meclis, Kovid-19 salgınına rağmen ihtiyaç duyulan düzenlemelerin hayata geçirilmesi için çalışmalarını aralıksız sürdürdü.
TBMM, yoğun yasama faaliyeti yürütürken denetim faaliyetler kapsamında kadına şiddetten çocuk istismarı ve yaşlıların sorunlarına, küresel iklim değişikliğinden hayvan haklarına kadar çeşitli konularda kurulan 15 ayrı araştırma komisyonu eliyle denetlemelerde bulundu.
Geniş toplum kesimlerinin durumunun iyileştirilmesi, hayatının kolaylaştırılması için yasal düzenlemeler yapıldı.
Askerlik süresi 6 aya indirildi, bedelli askerlik uygulaması kalıcı hale getirildi. Polislerin askerlikten muaf tutulmasına yönelik düzenleme yapıldı.
İlkokula başlama yaşı 69 aya çıkarıldı, sporda şiddete karşı yeni önlemler hayata geçirildi.
Kovid-19 salgınının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılmasına ilişkin düzenlemeler yapıldı. Bu kapsamda salgın nedeniyle işten çıkarmalar üç ay durduruldu, işverene asgari ücret desteği sağlandı. Faaliyette bulunamayan ya da faaliyeti durduran işletmelerin vergi borçları ile su faturaları ertelendi.
Özel sektör iş yerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar ile nakdi ücret desteğinden yararlananların haftalık normal çalışma sürelerine dönenlere hak kaybı engellendi. Kredi ve Yurtlar Kurumu olmak üzere bazı alacaklar 3 ay boyunca ertelendi.
İşsizlik kapsamında verilen tazminatlardaki vergi kesintilerinin iadesi ile işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarında kolaylık sağlandı.
Çoklu baro sistemine geçildi. Avukatların mesleklerinin ilk 5 yılında, baro keseneğinin yarı oranında alınmasına yönelik düzenleme hayata geçirildi. Baroya kayıtlı en az 15 yıllık avukatlara yeşil pasaport verilmesi imkanı tanındı.
Sigortalı olarak herhangi bir işte çalışanların da avukatlık stajı yapabileceklerine ilişkin düzenleme yapıldı. Kamu kurumlarında görev yapanların görevleri sırasında avukatlık stajını yapabilmesi imkanı getirildi. Avukatların duruşmalarda kılık kıyafet mecburiyeti düzenlendi.
Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarına Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu getirildi, temsilcilik açmayanlara kademeli olarak ceza verilmesi düzenlendi.
Dezenformasyon yasası çıkarıldı, internet ortamında yapılan yayınlar düzenlendi.
Halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimseye, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilmesine ilişkin düzenleme yapıldı.
Cemevlerine yönelik düzenleme
1982 Anayasası ile getirilen ve milletvekili seçimlerinde uygulanan ülke seçim barajı yüzde 10’dan yüzde 7’ye indirildi.
Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılarak öğretmenler için öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağı getirildi, öğretmenlerin özlük hakları iyileştirildi.
İmar planlarında cemevlerine yer ayrılmasına yönelik düzenleme yapıldı. Cemevlerinin aydınlatma giderlerinin karşılanması ve ücretsiz içme suyu kullanımının önü açıldı.
Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı yapılandırma düzenlemesi hayata geçirilerek milyonlarca vatandaşı etkileyen kamu alacakları yeniden yapılandırıldı. Bu kapsamda Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, il özel idareleri, belediyeler, YİKOB ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı sunuldu.
2,5 milyon sürücünün ceza puanı silinirken 10 bin ehliyetin iadesi sağlandı.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin ticari kazançları gelir vergisinden istisna edildi. Mükelleflerin yıllık gelir vergisi beyanname verme yükümlülüğü kaldırıldı, brüt asgari ücret ve asgari ücrete tekabül ücretler gelir vergisinden istisna tutuldu.
Memur ve memur emeklilerinin mali hakları
Emeklilikte yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi hayata geçirildi. Bu kapsamda yaklaşık 5 milyon vatandaşı ilgilendiren, sigortalılık başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesi olanların emekliliği için aranan yaş şartı kaldırıldı.
1994’ten bu yana ele alınmayan ek gösterge sistemi ile yaklaşık 5,3 milyon memur ve memur emeklisinin mali haklarında önemli artışlar sağlandı.
Birinci dereceye gelen öğretmenlerin, 2 yıl ve üzeri yükseköğrenim mezunu polislerin, 2 yıl ve üzeri yükseköğrenim mezunu tüm sağlık çalışanlarının ve din görevlilerinin ek göstergeleri 3600’e yükseltildi.
Avukatlar, il müdürleri, bekçiler ve uzman jandarmalar/erbaşlar gibi 3000 ek göstergeli tüm meslek grupları da 3600 ek göstergeden faydalandı. Bu dört meslek grubunun yanı sıra il müdür yardımcıları, ilçe müdürleri, şube müdürleri, gelir uzmanları ve mali hizmetler uzmanları gibi kariyer uzmanları ve denetmenlerin de 2200 olan ek göstergeleri 3600’e çıkarıldı.
Sözleşmeli kamu görevlileri ile geçici işçilere kadro imkanı getirildi.
Yükseköğretim kurumlarında öğrenim görürken ilişiği kesilen 200 bini aşkın öğrenciye yükseköğrenimlerine devam etme hakkı tanındı.
Öğrenim ve katkı kredisinin faizsiz geri ödenmesine ilişkin düzenleme yapıldı. Yaklaşık 1 milyon 400 bin öğrencinin, öğrenim kredisi borçlarının endeks farkı kaldırıldı, faizleri silindi.
Sağlık çalışanlarının mali haklarının iyileştirilmesi
Sağlık çalışanlarının ek ödemelerinin merkezi yönetim bütçesinden karşılanması sağlandı. Tabip ve diş hekimi emeklilerine ek ödeme imkanı getirildi. Tıp ile diş hekimliği fakültelerinin son sınıf öğrencilerine aylık net asgari ücret tutarında ödeme yapılması uygulaması başlatıldı.
Sağlık kurumlarında görev yapan personele karşı görevleri sırasında veya görevleri dolayısıyla işlenen kasten yaralama suçu, Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında kataloğa dahil edildi.
Sağlık Bakanlığına ait sağlık tesislerinden alınan sağlık hizmetlerinin tahsil edilemeyen bedelleri silindi.
Şehit yakınları ve gaziler ile başarılı sporculara bağlanan aylıklar kapsamında yapılan yersiz ödemelerden doğan borçlar terkin edildi. Vazife ve harp malulü olup çalışmaya devam edenlere, 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 gün prim kaydıyla ikinci bir aylık bağlanması hakkı verildi.
Uzman erbaşların emeklilik yaş haddi 55 olarak belirlendi. Astsubayların 9’uncu derece birinci kademe yerine, 9’uncu derece ikinci kademeden göreve başlamalarına ilişkin düzenleme yapıldı.
Güvenlik korucuları için yapılan ödeme asgari ücrete tamamlandı, emeklilik hakkı getirildi.
İcra yoluyla çocuk teslimi uygulaması sona erdi
27. Dönem’de seri muhakeme usulü ile basit yargılama usulü yargı sistemine dahil edildi. Yargıtay incelemesinden geçen dosyaların doğrudan ilk derece mahkemelerine gönderilmesi sağlandı.
1932’den beri uygulanan, çocuk teslimine veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair görev, icra dairelerinden alınarak Adalet Bakanlığı Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerine verildi.
Kadına karşı işlenen kasten yaralama suçu, tutuklama nedeni varsayılan katalog suçlar arasına alındı. Kadına karşı belirli suçların işlenmesi halinde ceza artırıldı. Israrlı takip fiilleri, müstakil suç olarak düzenlendi.
Evcil hayvanların ve sokak hayvanlarının korunması için düzenlemeler yapıldı.
Aile bütçesine destek verildi, yıllık asgari ücretin brüt tutarını aşmayacak şekilde başta ev hanımları olmak üzere ürettikleri ürünleri internetten satış yapanların, gelir vergisi muafiyetlerini kaybetmemeleri sağlanarak küçük esnaf desteklendi.
Elektrikte TRT payı kaldırıldı
En düşük emekli aylığı 5 bin 500 liradan 7 bin 500 liraya, emeklilere verilen bayram ikramiyesi tutarı 1100 liradan 2000 liraya yükseltildi.
Muhtar aylıkları net asgari ücret seviyesine çıkarıldı.
Tasarruflu elektrik kullanılmasını teşvik amacıyla kademeli tarife uygulanması getirildi. Elektrik tüketim bedeli üzerindeki yüzde 2 oranındaki TRT payı kaldırıldı.
Afetler nedeniyle mağdur olan vatandaşların elektrik ve doğal gaz faturalarının ertelenmesine ve erteleme durumunda elektrik ve doğal gaz dağıtım şirketlerinin söz konusu ertelemeden kaynaklanan anapara haricindeki tüketicilerden tahsil edecekleri gecikme zammının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanması sağlandı.
Çiftçilere yapılan tarımsal destekleme ödemeleri gelir vergisinden istisna edildi. Üreticilere tarımsal kredi borçlarını yapılandırma imkanı getirildi. Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların satışından ve üreticilerden satın alınan sütün satın alma bedeli üzerinden alınan pay kaldırıldı.
Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu ile spor kulüplerinin dernek statüsünden çıkarılarak anonim şirket olarak tescil edilmelerinin önü açıldı.
Afet Yeniden İmar Fonu kuruldu
E-ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilerek pazara yeni aktörlerin girişinin kolaylaştırılması ve pazarın dengeli ve sağlıklı büyümesinin sağlanması için ölçekler dikkate alınarak elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara yönelik düzenleme yapıldı.
Stokçuluğa uygulanan para cezaları artırıldı. Plastik alışveriş poşetleri ücretli hale getirildi.
Basılı kitap ve süreli yayınların teslimi katma değer vergisinden istisna tutuldu.
18 yaş altı vatandaşlar Bireysel Emeklilik Sistemi kapsamına alındı. Türkiye’de ikamet etmeyen vatandaşların ve Türk Vatandaşlığı Kanunu kapsamındaki kişilerin döviz cinsinden bireysel emeklilik sistemine dahil olabilmesi imkanı getirildi.
Karşılıksız çek düzenlenmesi suçundan mahkum olanlara çek bedelinin ödenmeyen kısmının ödenmesi için tanınan süre 3 aydan 1 yıla çıkarıldı.
Yer altında vefat eden madencilerin ailelerine süre sınırlaması olmaksızın kamuda istihdam ve sigorta sürelerine bakılmaksızın maaş bağlanması sağlandı.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından afet bölgesi ilan edilen alanlarda; imar, altyapı ve üstyapı çalışmaları için gerekli kaynağın sağlanması, yönetilmesi, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılması için Afet Yeniden İmar Fonu kuruldu.