Çok sayıda tüketici ile banka arasındaki tartışma konularından birini de kredi kullanımı ile birlikte yaptırılan Hayat Sigortası oluşturuyor. Tüketiciler, kredi kullanımı için söz konusu sigortanın zorunlu tutulmasını ve başka bir Sigorta şirketinden poliçe düzenletmesine olanak verilmemesini eleştirirken, bankalar ise “Amaç, kredinin teminat altına alınması. Tüketicinin de yararına bir durum bu” savunması yapıyor. Var olan tartışmaya yeni boyut kazandıracak bir karar ise, görülen bir davada çıktı.
CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Avukat Zafer İşeri şu ifadeleri kullandı: ” Normal şartlarda sözleşme serbestesi kavramı vardır. Taraflar istedikleri şartlardaki sözleşmeleri imzalarlar. Taraflar eşitse burada aynı durum söz konusu olabilir. Bir tarafta kocaman ekonomik büyüklüğe sahip bir banka. Diğer tarafta ekonomik açıdan zafiyet halinde bir tüketici söz konusu. Taraflar eşit değil ama o sözleşmeyi imzalamasa parayı alamayacak.
Tüketicinin müzakere edemeyeceği ve zorda kaldığı için mecburen kabul etmek zorunda bulunduğu hususlar geçersiz kabul ediliyor. Bankalar alacaklarını teminat altına almak için kredi verdikleri kişi ölürse sigortadan parayı almak için bunu zorunlu tutuyor. Daha da ileriye giderek bu ürün satışını bizden sigorta yapabilirsiniz diye sözleşmeye ekliyor. Tüketiciler bu açıdan bakıldığında önlerine gelen sözleşmenin tüm maddelerini dikkatle okumalılar. Kendileri açısından uygun olmayan noktalara itiraz etmeliler. Banka buna karşı sana kredi vermem derse mecburen imzalamak zorunda oldukları sözleşme ile ilgili yasal yollarla yargıya başvurabileceklerdir.
TÜKETİCİNİN HAKLARI NELERDİR, NEREYE BAŞVURABİLİR?
Böyle bir durumla karşı karşıya kalmış ve haksız şarttan dolayı ekonomik kayba uğramış olanlar tüketici mahkemelerine ve tüketici hakem heyetlerine müracaat edebilirler. Tüketici hakem heyetleri erişimi daha kolay, masrafsız bir yöntem olarak öne çıkıyor. Kararı beğenmeyen taraf tüketici mahkemesine iptal davası açabiliyor. Hem tüketici hakem heyetleri hem tüketici mahkemeleri bankanın hayat sigortasının zorunlu kılmasını haksız şart olarak nitelendirerek tüketici lehine karar veriyor.
SADECE ZORUNLU MASRAFLAR TÜKETİCİDEN İSTENEBİLİR DENİLİYOR, ZORUNLU MASRAFLAR NEDİR?
Konut kredisi kullanıyordur. Banka buraya ipotek tesis edebilmek ve teminat alabilmek için değerini belirlemek zorundadır. Böyle bir noktada kıymet taktirini zorunlu masraf olarak kabul edebiliriz. Sözleşmenin damga vergisi masraflarını zorunlu masraf olarak kabul edebiliriz. Ben sizin aracınızın motorlu taşıt sigortasını yaparsam kredi veririm gibi zorlama şartlar geçersiz kabul edilecektir. Bunu imzalamak zorunda kalan tüketiciler ödemeyi yaptıktan sonra yargıya başvurarak tüm bunları faizi ve masraflarıyla geri alabilecektir.”