1491 yılında, Osmanlı padişahı 2. Bayezid Han tarafından İstanbul’daki eserlere gelir sağlaması amacıyla, Mimar Abdül Ula Bin Pulat Şah’a yaptırılan Koza Han, Bursa ve civarında köylülerin yetiştirdiği ipek böceği kozalarının satıldığı geçmişten gelen özelliğini kaybetse de yerli ve yabancı ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor. Bursa’nın tekstil merkezi olmasında önemli rol oynayan han, ipekle 5 asrı aşan birlikteliği ile meşhur.
Dikdörtgen bir avlunan çevresinde 2 katlı, 95 odalı tarihi hanın ortasında bir mescid ve şadırvan bulunuyor. Öncelerde ipek böceği kozalarının satıldığı yer olan Koza Han, şimdilerde ise ipek tekstil dükkanlarının ve çay bahçelerinin faaliyet gösterdiği bir han olarak hizmet veriyor. Ziyaretçiler haftanın 7 günü Koza Han’daki dükkanlarda ipekli ürünler satın alabiliyor, alış verişin yanı sıra bu tarihi dokunun içerisindeki kafe ve çay bahçlerinde keyifli vakit geçirebiliyor.
ÜSTÜ MESCİD ALTI ŞADIRVAN
Koza Han’da ibadet etmek ve çevre düzenlemesi için altı şadırvanlı havuz, üstü ise mescit olarak yaptırılan taş mescid bulunuyor. Tamamen taştan inşa edilen, kurşun kaplı bir kubbeyle örtülü, çevresinde 8 penceresi olan mescid, 1946 yılında hayırsever iş adamlarının yardımıyla Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından genel bir bakımdan geçirildi. Koza Han mescidi, daha sonraki yıllarda periyodik olarak bakıma alınsa da günümüze kadar dimdik ayakta kalmayı başardı.
II. ELİZABETH HAYRAN KALDI
Yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olan Koza Han, 2008 yılında İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth ve eşi Prens Philip’i ağırladı. Bursa ziyareti kapsamında Koza Han’ı gezen II.Elizabeth, ipek şal ve eşarp satın alırken Koza Han’a hayran kaldı. Koza Han esnafı, Kraliçe II.Elizabeth’in Bursa’ya gelmesindeki en büyük etkenin Koza Han’ın olduğunu belirtirken, bu ziyaretin ardından Koza Han’ın yaklaşık 5 yıl boyunca yabancı turistler tarafından büyük ilgi çektiğini söylüyor.
ESKİ GÜNLER GERİ GELSE…
Koza Han’ın tarihi İpek Yolu’nun son durağı olduğunu vurgulayan bölge esnafı, “Burası kervanların geldiği ve ipek ticaretinin yapıldığı yer. Türkiye’de kozacılık yaygınlaşınca, köylüler burada kozalarını satardı. Ancak şuan üretim yapamıyoruz. Bursa’da kozacılığın ve ipeğin yeniden yaygınlaşmasını ve kozaların tekrar burada toplanıp satıldığı günleri görmek istiyoruz” dediler.