Ağır bir ekonomik krizle mücadele eden ve emekli maaşlarını dahi ödemekte zorlanan Yunanistan’da hem ülkenin hem de Avrupa’nın kaderini belirleyecek referandum bugün yapılacak. Yunanistan vatandaşları, sandık başına giderek, kreditörlerin Atina’ya sunduğu ve Başbakan Aleksis Çipras’ın şiddetle karşı çıktığı ekonomik programa NAI (evet) ya da OXİ (hayır) diyecek.
Sonucun ‘evet’ olması durumunda Aleksis Çipras istifa edeceğini açıkladı. ‘Hayır’ın ağırlık kazanması durumunda ise Yunanistan’ın Euro Bölgesi dışında kalarak, eski para birimi Drahmi’ye dönebileceği ifade ediliyor. Ancak Siriza hükümeti buna şiddetle karşı çıkıyor.
AVRUPA’YA ‘TERÖRİST’ DEDİ
Kritik oylama öncesinde Yunanistan Maliye Bakanı Yanis Varufakis, Avrupa’ya ağır sözlerle yüklendi. Avrupa’nın Yunanistan’a olan yaklaşımını ‘terörizm’ olarak niteleyen Varufakis, Yunanistan’ın iflasına izin verilirse trilyonlarca doların kaybedileceğini söyledi. İspanyol El Mundo gazetesine konuşan Varufakis, ”Yunanistan’a yaptıkları şeyin adı var: Terörizm. Neden bizi bankaları kapatmaya zorladılar? İnsanları korkutmak için. Ve mesele terör yaymak olduğu zaman, bu terörizm olarak bilinir” dedi.
HER İKİ TARAF İÇİN DE RİSK ÇOK
Varufakis, Yunan halkı referandumda AB’nin yeni mali kurtarma paketine ‘hayır’ dese bile neden anlaşmanın imzalanmasına kesin olarak baktığı sorusu üzerine şunları kaydetti: ”Anlaşmaya varamamak iki taraf için çok zarar verici olur. Oylama, Yunanistan’ın Avrupa’nın mali kuru Euro’da kalıp kalmayacağını belirleyebilir. Eminim ki Yunanistan için olduğu kadar Avrupa için de çok fazla risk var. Eğer Yunanistan iflas ederse, trilyon dolarlar kaybolacak. Bu çok fazla para ve Avrupa’nın buna izin verebileceğine ihtimal vermiyorum.”
BANKALARDA PARA KALMADI
Yunanistan Bankalar Birliği Başkanı ve Yunanistan Milli Bankası (NBG) Başkanı Luka Kaçeli, Yunan bankalarında pazartesi gününe (yarın) yetecek kadar para kaldığını belirterek, salıdan itibaren bankalara sermaye aktarımı kontrolü (capital controls) getirileceğini bildirmişti. Maliye Bakanı Yanis Varufakis de bunu doğruladı. Ancak nakit sıkıntısına rağmen ülkenin daha 6 aylık yakıtı ve dört aylık ilaç stoku bulunduğunu dile getiren Varufakis, ”Yunanistan, ‘Uzun bir kuşatmaya dayanabilmek için yeterince stok yaptı. Halk oylamasından ‘hayır’ çıkması halinde kreditörler yeniden müzakere masasına dönecekler” dedi.
TÜRKİYE’Yİ ÖRNEK GÖSTERDİLER
Yunanistan’daki kritik oylama öncesinde Batı Trakya Türkü Siriza milletvekillerinden önemli açıklamalar geldi. Türkiye’den gelen destek açıklamalarının kendilerine cesaret ve mücadele azmi verdiğini kaydeden milletvekilleri, ”Bu durumu Türkiye halkı iki defa yaşadı. En sonunda IMF’ye olan borcunu ödeyerek dikte politikalara boyun eğmedi” şeklinde görüş belirtti. Türk azınlıktan, Siriza Rodop Milletvekili Mustafa Mustafa, referandumda Yunanistan’ın AB veya Euro Bölgesi’nden ayrılıp ayrılmamasının oylanmayacağını vurguladı. Avrupa Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve IMF tarafından hükümete sunulan ağır koşullarla ilgili kararı halkın vereceğini anlatan Mustafa, ”Yunan hükümeti sürdürülebilir bir program ve toplumu içine sürüklendiği ekonomik bunalımdan kurtarmak için namuslu bir uzlaşma önerdi. Buna rağmen 25 Haziran’da Başbakan Aleksis Çipras’a daha kötü şartlar içeren bir teklif sunuldu. Çok ağır şartlar içeren ve daha fazla kemer sıkmaya iten bu teklifi Yunan ve Türk toplumunun kabul etmesi imkansız” dedi.
EN ÇOK AZINLIK ETKİLENDİ
Avrupa Birliği’nin geri kalmış bölgelerinden birinde yaşadıkları için, Yunanistan’ın son 5 yıldır uyguladığı kemer sıkma politikalarından en ağır etkilenen kesimlerden birisinin ülkede yaşayan Türk toplumu olduğunu dile getiren Mustafa, şöyle devam etti: ”Bundan dolayı Türk toplumu olarak referandumda güçlü bir ‘hayır’ oyu ile hükümetin müzakere gücünü desteklemek istiyoruz. Niyetimiz bu referandum sonuçlarından bağımsız olarak kreditörle hemen görüşmeleri başlatıp, sürdürebilir, toplumsal adaleti sağlayacak ve ülkenin ekonomik olarak önünü açacak bir anlaşma için masaya oturmak. Türkiye halkının bize karşı gösterdiği dayanışmadan mutluluk duyuyoruz. Bize cesaret ve mücadele azmi veriyor.”
TÜRK HALKINA TEŞEKKÜRLER
Siriza İskeçe Milletvekili Hüseyin Zeybek de, Yunan halkının kendi geleceği için çok önemli bir karar vereceğini belirtti. Son günlerde Yunan halkını korkutmaya ve etkileyemeye yönelik bir propagandanın yürütüldüğünü ifade eden Zeybek, ”Efendim ‘hayır’ çıkarsa Euro Bölgesi’nden ve AB’den çıkacağız. Bu gerçek değil. Burdaki temel sorun halkımızın geleceği ve refahı. Bunu Türkiye halkı iki defa yaşadı. En sonunda IMF’ye olan borcunu ödeyerek dikte politikalara boyun eğmedi. Türk halkı bunları yaşadığı için bize destek veriyor. Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu başta olmak üzere, Türk halkına teşekkür ederiz. Küresel çapta IMF programlarını uygulayıp da kalkınan bir ülkeye rastlamadım” diye konuştu.
KARARSIZLAR BELİRLEYECEK
Referandum bugün saat 07.00’da başlayacak. Referandumun geçerli olması için kayıtlı 10 milyona yakın kayıtlı seçmenden yüzde 40’ının sandık başına gitmesi gerekiyor. Seçim kurulunca hazırlıkların tamamlandığı ve okullara sandıkların konulduğu belirtiliyor. Kamuoyu yoklamalarında hem ‘evet’ hem de ‘hayır’ oyu kullanacakların oranı birbirine yakın çıkarken, bu durumda kararsızların vereceği oyların referandumun sonucunu etkilleyeceğinin, hatta belirleyeceğinin altı çiziliyor.
‘ROMA ATİNA İLE BİRLİKTE’
Yunanistan’da 5 Temmuz Pazar günü kreditörlerin taleplerinin oylanacağı referandum öncesi İtalya’nın başkenti Roma’da Yunan halkına yönelik destek mitingi yapıldı. Farnese Meydanı’nda düzenlenen ve Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın partisi Siriza ile geçen yılki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ittifak yapan İtalyan Sol-Ekoloji ve Özgürlük (SEL) Partisi ile İtalyan Komünist Partisi (PCI) ve bazı sendika liderleriyle milletvekillerinin destek verdiği ‘Roma Atina ile birlikte’ isimli mitinge yaklaşık bin kişi katıldı. Miting sırasında bazı göstericilerin ellerindeki ‘hayır’ yazılı dövizlerle geleneksel Yunan müziği eşliğinde ‘sirtaki’ oynamaları dikkati çekti. Yapılan konuşmalarda referandumdan ‘hayır’ sonucunun çıkması gerektiği savunulurken, İtalya Başbakanı Matteo Renzi’nin ‘Ben, Yunan adalarındaki KDV’yi değil, Avrupa’daki büyümeyi düşünüyorum’ sözleri eleştirildi ve Yunan adalarının da Avrupa’nın bir parçası olduğu ifade edildi.
SAĞCI LE PEN’DEN ÇİPRAS’A DESTEK
Fransa’da aşırı sağcı Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen, ülkesinde kreditörlerin dayattığı reform paketini referanduma götüren Yunan Başbakanı Alexis Çipras’ı ‘tartışmasız gerçek lider’ olarak tanımladı. Le Figaro gazetesine konuşan Marine Le Pen, kendisi ile temelde aynı görüşleri paylaşmasa bile Çipras’ın söylemlerini ve davranışlarını överek, Yunan liderin halkının görüşlerini almak için referanduma gitmesini takdir ettiğini bildirdi. Çipras hükümetine referandum kararı yüzünden destek verdiğini söyleyen Le Pen, Yunan seçmenin bugünkü referandumda ‘hayır oyu’ vereceğine inandığını bildirdi. Kendisi de Fransa’nın Euro Bölgesi’nden çıkmasını savunan Le Pen, ”AB artık sadece şantaj veya tehditte bulunuyor” ifadesini kullandı. AB’nin Yunanistan’a karşı gerekli esnekliği göstermediğini ileri süren Le Pen, son aşamada kreditörlerin geri adım atarak, Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nden çıkmasına rıza göstermeyeceklerini kaydetti.