İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ‘Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ 2016 yılı araştırmasının sonuçları açıklandı. Listede ilk sırayı, 242 milyon 325 bin 507 liralık üretimden satışı ile Modavizyon aldı. Marshall Boya 242 milyon 182 bin 445 lira ile ikinci, Dardanel de 241 milyon 566 bin 926 liralık üretimden satış ile üçüncü sıraya yerleşti. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun 2015 yılında 75,6 milyar TL olan üretimden net satışları, 2016 yılında yüzde 8,6 artışla 82,2 milyar TL’ye yükseldi. 2015 yılında reel olarak gerileyen üretimden net satışlar, 2016 yılında hemen hemen hiç değişmedi. Geçen yıl satışların maliyetindeki artışların nispeten yavaşlamasının da katkısıyla İkinci 500’ün faaliyet karlılığında iyileşme yaşandı. 2015 yılında 7,4 milyar TL olan toplam faaliyet karı, 2016’da yüzde 17,5 yükselişle 8,7 milyar TL olarak gerçekleşti. Faaliyet karının net satışlara oranı da aynı dönemde yüzde 8,5’ten yüzde 9,4’e yükseldi.
KAR REEL OLARAK AZALDI
Araştırmanın sonuçları, sanayi kuruluşlarının 2015 yılında 3,8 milyar TL olan finansman giderlerinin 2016 yılında yüzde 16,3 artarak, 4,4 milyar TL’ye ulaştığını ortaya koydu. Finansman giderlerinin net satışlara oranı ise 0,4 puan yükselişle yüzde 4,7 oldu. İkinci 500’de 2015 yılında 10,4 milyar TL olan faiz amortisman ve vergi öncesi kar büyüklüğü 2016’da yüzde 7,2 artarak, 11,1 milyar TL’ye yükseldi. Vergi öncesi dönem karı da yüzde 0,6 artışla 4,4 milyar seviyesinde gerçekleşti. Her iki kar büyüklüğü de reel olarak geriledi. Finansman giderleri, sanayi kuruluşlarının karlılıklarında temel belirleyicilerden biri olmayı 2016 yılında da sürdürdü. Finansman giderlerinin faaliyet karına oranı 2016’da yüzde 51,1’den yüzde 50,6’ya geriledi. Bu iyileşmeye rağmen sanayi kuruluşları geçen yıl da elde ettikleri karın yarısını finansman giderlerine ayırdı.
BORÇ YÜKÜ ARTTI
Araştırma sonuçları, İSO İkinci 500’de borç yükünün arttığını ortaya koydu. Özellikle mali borçlardaki artışın toplam borçlardaki yükselişe göre daha hızlı seyretmesi dikkat çekti. 2015’te 30,7 milyar TL olan toplam mali borçlar 2016’da yüzde 17,5 artarak, 36,1 milyar TL’ye ulaştı. Böylece mali borçların toplam borçlar içindeki payı 2015 yılında yüzde 57,6 iken, 2016’da yüzde 58,1’e ulaştı. Mali borçların vade dağılımına bakıldığında, son yıllarda uzun vadeli mali borçlar lehine nispi bir iyileşme görüldü. 2015 yılında kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı 50 iken, 2016 yılında yüzde 48,4’e geriledi.
KOBİ’LER DAHA ÇOK ETKİLENDİ
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, 2016 yılının hem küresel ekonomi hem de Türkiye açısından zor bir yıl olduğunu belirterek, ”Dış pazarlarda genişleme sürecine girmiş olan ve görece olarak sermaye birikimleri daha sınırlı kalan KOBİ’lerimizin, ekonomik yavaşlamalardan daha çok etkilendiğini görmekteyiz” dedi. Yine İSO 500’e göre KOBİ ölçekli şirketlerin yer aldığı İkinci 500 şirketlerinin karlılık rasyolarında da mali dalgalanmaların etkisiyle düşüşler görüldüğünü dile getiren Bahçıvan şunları kaydetti: ”İSO 500’de olduğu gibi İSO İkinci 500’de de mali borçlarda ve ödenen faizlerde ciddi artışlar yaşandığını görüyoruz. Finansman maliyetleri, İkinci 500’de de şirket karlılıkları üzerinde olumsuz etkisini sürdürüyor. Ölçek büyütmek, rekabetçiliğini arttırmak ve pazarını genişletmek için büyük çaplı yatırımlara ihtiyacı olan ve sermaye birikimi nispeten sınırlı olan KOBİ’ler açısından kurlardaki yükseliş ve yüksek faiz ortamı, hiç kuşkusuz, dev şirketlere kıyasla daha zorlayıcıdır.”
UMUT VEREN GELİŞMELER DE VAR
Bahçıvan, bütün bu olumsuzluklara karşın İSO İkinci 500’de umut veren gelişmelerin de olduğunu aktararak, ‘Sanayicilerimiz 2016 yılında tüm zorluklara rağmen esas faaliyetlerine odaklanabilmiştir. Bu bağlamda net satışlara oranla faaliyet karlılıklarını yüzde 8,5’ten yüzde 9,4’e çıkarmayı başarmıştır. Finansman giderlerini nispeten daha etkin yöneten İkinci 500 şirketleri, mali borçlarda da vade yapısını kısmen iyileştirmişlerdir. İkinci 500’ü oluşturan şirketlerin özellikle istihdam verilerine de dikkat çekmek istiyorum. Bu şirketlerimiz, istihdamlarını arttırırken, asgari ücret düzenlemesinin de etkisiyle ücretlerinde belirgin bir artış yaratmışlardır” değerlendirmesinde bulundu.
İKİNCİ 500’DE 36 BURSALI
Sıra Firma Üretimden Satışlar (Net) (TL)
13 ÇİMTAŞ 236.540.483
31 Ermaksan 228.494.910
38 Maysan Mando 226.129.401
44 Erbak-Uludağ İç. 224.402.929
45 Bursa Çimento 224.222.538
60 Feka Otomotiv 216.794.681
75 Harput Tekstil 211.421.087
106 Göliplik Şeremet 201.857.017
111 Eskapet Pet 200.573.573
120 Bolacalar Un 198.013.839
130 Coats-Türkiye 196.086.976
146 Polyteks 188.862.721
147 BPO B-Plas 188.829.246
150 Coşkunöz Isı Sis. 188.316.624
155 Contitech Lastik 186.383.173
159 Grammer Koltuk 184.619.531
161 Uludağ Maden Su. 184.583.137
229 Aroma 165.633.066
244 Orhan Karakoç Teks. 161.295.796
255 Acarsoy Tekstil 158.145.757
267 Serra Sünger 155.198.154
269 Ak-Pres Metal 154.897.020
290 Kırpart Otomotiv 151.112.687
300 E.N.A. Tekstil 148.446.630
301 P.M.S. Metal 147.696.749
304 Emek Yağ 147.129.108
328 Zorlu Enerji 141.551.952
345 Sunteks 138.120.583
359 Çelikpan 135.184.145
377 MGI Coutier Mak. 132.764.194
381 Nestle Waters 131.515.758
396 Penguen Gıda 128.506.304
397 Adı açıklanmadı –
407 Yarış Otomotiv 125.845.921
408 Formfleks 125.454.041
480 Çilek Mobilya 109.063.625