Multipl Skleroz (MS),beyninizi, omuriliğinizi ve gözlerinizdeki optik sinirleri etkileyebilecek uzun süreli bir hastalıktır. Görme, denge, kas kontrolü ve diğer temel vücut fonksiyonları ile ilgili sorunlara neden olabilir. Etkileri hastalığı olan herkes için genellikle farklıdır. Bazı insanlar hafif semptomlar gösterir ve tedaviye ihtiyaç duymazlar. Diğerleri etrafta dolaşmada ve günlük işler yapmakta zorlanırlar.
Ağrı, Beyin, Sinir Hastalıkları ve Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Kemal Erdemoğlu, multiple skleroz (MS) hastalığının belirtilerini ve tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
MS BELİRTİLERİ
MS; bağışıklık sisteminiz, onları korumak için sinir liflerinizi saran miyelin adı verilen yağlı bir maddeye saldırdığında gerçekleşir. Bu dış kabuk olmadan sinirleriniz zarar görür. Skar dokusu oluşabilir.
Hasar, beyninizin vücudunuza doğru sinyal gönderemediği anlamına gelir. Sinirleriniz ayrıca hareket etmenize ve hissetmenize yardımcı olması için gerektiği gibi çalışmaz. Sonuç olarak, aşağıdaki gibi belirtilere sahip olabilirsiniz:
* Yürüme sorunu
* Yorgunluk
* Kas zayıflığı veya spazmları
* Bulanık veya çift görme
* Uyuşma ve karıncalanma
* Cinsel sorunlar
* Kötü mesane veya bağırsak kontrolü
* Ağrı
* Depresyon
* Odaklanma veya hatırlama problemleri
İlk semptomlar genellikle 20 ila 40 yaşları arasında başlar. MS hastalarının çoğunda, durum belirgin şekilde kötüleştiğinde, tekrarlama olarak da adlandırılan ataklar görülür. Genellikle semptomlar düzeldiğinde iyileşme zamanları izlenir. Diğer hastalar için hastalık zaman içinde daha da kötüleşmeye devam eder.
MS’e ne sebep olur?
MS’e neyin yol açtığını kesin olarak bilmiyorlar, ancak hastalığı daha muhtemel hale getiren birçok şey var. Bazı genleri olan insanların yakalanma riski daha yüksek olabilir. Sigara içmek de riski artırabilir.
Bazı insanlar, bağışıklık sistemlerinin normal çalışmasını durduran Epstein-Barr virüsü ya da insan herpes virüsü 6 gibi viral bir enfeksiyon geçirdikten sonra MS’e yakalanabilir. Enfeksiyon hastalığı tetikleyebilir veya tekrarlamalara neden olabilir.
Nasıl teşhis edilir?
MS’i teşhis etmek zor olabilir, çünkü semptomları diğer birçok sinir bozukluğu ile aynı olabilir. Alanında uzman bir nörolog, size tıbbi geçmişinizi sorarak beyninizdeki, omuriliğinizdeki ve optik sinirlerdeki sinir hasarının önemli belirtileri olup olmadığını kontrol eder. Beraberinde bazı testler de yapılabilir. Bunlar şunları içerebilir:
* Lyme hastalığı ve AIDS gibi benzer semptomlara neden olan hastalıkları ekarte etmek için kan testleri.
* Sinirlerin ne kadar iyi çalıştığını görmek için denge, koordinasyon, vizyon ve diğer fonksiyonların kontrolleri.
* Vücudunuzdaki yapıların ayrıntılı incelenmesini sağlayan MRI testi.
* Beyninizi ve omuriliğinizi yayan beyin omurilik sıvısı (BOS) sıvısının analizi. MS’li insanlar CSF’lerinde genellikle spesifik proteinlere sahiptir.
* Beyninizdeki elektriksel aktiviteyi ölçen testler.
Nasıl tedavi edilir?
MS’in kesin bir tedavisi yoktur, ancak bazı tedaviler vücudunuzu iyi hissetmenizi ve çalışma şeklinizi iyileştirebilir. Ayrıca hastalığın seyrini yavaşlatabilen, atakları önleyebilen veya tedavi edebilen, semptomlarınızı kolaylaştırabilen veya bu hastalıkla birlikte olabilecek stresi yönetmenize yardımcı olabilecek ilaçlar yazılabilir.
Nelere dikkat edilmelidir?
Fiziksel bir terapist, gücünüzü ve dengenizi koruyacak ve yorgunluk ve ağrıyı yönetmenize yardımcı olacak egzersizler öğretebilir. Dolaşmakta zorluk çekiyorsanız, baston, yürüteç veya diş telleri daha kolay yürümenize yardımcı olabilir.
Tedavi ile birlikte, MS semptomlarını hafifletmek için başka şeyler de yapabilirsiniz. Düzenli egzersiz yapabilir ve enerjinizi artırmak için fazla sıcaktan kaçınmalısınız. Duygusal sağlığınıza da iyi bakmalısınız. Hissedebileceğiniz herhangi bir stres veya kaygı ile ilgili olarak ailenizden, arkadaşlarınızdan veya bir danışmandan yardım isteyebilirsiniz.