5. duruşmaya tutuklu sanıklar Soma Kömürleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, genel müdür Ramazan Doğru, işletme müdürü Akın Çelik, mühendis Ertan Ersoy, teknik müdür İsmail Adalı, vardiya amirleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık ve Mehmet Ali Günay Çelik, tutuksuz 37 sanıktan 31’i ile mağdur aileleri ve tarafların avukatları katıldı.
Önceki oturumlara kıyasla az sayıda madenci ailesinin ilgi gösterdiği duruşmada, tutuklu 8 sanık, jandarma kordonu altında, salonda kendilerine ayrılan bölüme alındı.
Sanıkların güvenliği için salonda jandarma ekibi, sanıkların etrafında çember oluştururken, salondaki ilk iki sıra koltuklara da çevik kuvvet polis ekibi yerleştirildi.
Duruşmanın bugünkü oturumunda önceki oturumlarda görev yapan Duruşma Savcısı Oğuz Köktan’ın yerine Koray Keskin görev yaptı.
Duruşmanın bugünkü oturumunda, ifadeleri henüz alınmayan 33 tutuksuz sanıktan bir bölümünün savunmaları alınacak.
Akhisar ilçesine gelen madenci aileleri, ellerinde faciada ölen 301 maden işçisinin yazılı olduğu pankart ile Duruşma Salonu yakınına kadar sloganlar atarak yürüdü.
Duruşmada önce tutuksuz sanıklardan Fuat Aydın Ünal, Serkan Kocaman, Soner Günay, Nazmi Cem Nesimoğulları, Hüseyin Alkan ve Batuhan Ünlüyol’un ifadeleri alındı.
Ünal, savunmasında, madende 2013 yılının Eylül ayından itibaren emniyet vardiya mühendisi görevinde bulunmasına karşın asıl görevinin “havalandırma mühendisliği” olduğunu ve madendeki hava akışının organizasyonunda sorumlu bulunduğunu dile getirdi.
Bu alanda madende çalışan tek mühendis olduğunu ve toplam 10 kilometre uzunluğunda bir ağdaki hava akışını yönettiğini ifade eden Ünal, “madende çalışan sayısına uygun hava temini sözkonusu olmadığı” iddiasını kabul etmeyerek, her üretim ayağı için ilgili mevzuatın belirlediği değerin üzerinde temiz havanın temin edildiğini, dönem dönem yaşanan bozulmaların da giderildiğini savundu.
İFADEYİ KABUL ETMEDİ
Ünal, Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı’nın iddanamedeki tanık ifadelerinde işçi Cengiz Göktaş’ın, “8 Mayıs 2014’te kendisine havanın çok sıcak olduğunu söylediği ve buna ‘bir şey olmaz’ yanıtını verdiğini” hatırlatması üzerine, “Bu ifadeyi kabul etmiyorum. Bir şey olmaz deyip geçip gidecek bir insan değilim” dedi.
“EKSİK KALMASIN DİYE DOLDURMUŞ”
Mahkeme Başkanı Ballı’nın, sanık Ünal’a, bilirkişi ve iş müfettişi raporlarında “havalandıram defterinin, değerlerin her gün aynı şekilde kopyalanmasıyla doldurulduğu” izlenimi oluştuğu yönündeki iddiaları da sordu.
Ünal, 119 sayfa havalandırma defterinin sadece 19 sayfasının kendisince doldurulduğunu bildirdi.
Ünal, olay gününü de kapsayan 30 Nisan 2014 tarihli havalandırma defterinin, son sayfasının kendisi tarafından doldurulmadığını vurguladı.
Hakimin defterin kim tarafından doldurulduğunu sorması üzerine, “Harun Kaymaz olay günü doldurmuş, ben de imzaladım” yanıtı veren Ünal, neden imza atığına ilişkin soruya da “Olay günü eksik kalmasın diye doldurmuş, ben de imzalamak zorunda kaldım” karşılığını verdi.
Ünal, mahkeme başkanının diğer soruları üzerine de madende acil çıkış için tatbikat yapılmadığını ve çalıştığı süre içinde bir kez maske bakımı yapıldığına şahit olduğunu belirterek, üzerine atılı suçlamaları kabul etmedi.
AİLEDEN TEPKİ
Tutuksuz sanıklardan Serkan Kocaman da madende işgüvenliği biriminde vardiya mühendisi olarak çalışmakla birlikte asıl görevinin “patlatma mühendisliği” olduğunu anlattı.
Madende herbir vardiyada günlük 150-200 kilogram dinamit patlatıldığını ve kendisinin dinamitlerin depolardan ateşçilere tesliminden, yerinde kullanımından sorumlu olduğuna işaret eden Kocaman, iş güvenliğine ilişkin sorumluluğunun ise “dinamit patlatılması ile nakil bantları ve yer üstü kompresör dairesine ilişkin risk analizlerini yapmak” olduğunu öne sürdü.
Kocaman, bu çerçevede iddianamede üzerine atılı suçlamaları kabul etmediğini ifade etti.
Mahkeme başkanı Ballı’nın, “madende hiç karbonmonoksit değerinin 50 PPM’in üzerine çıktığı için üretime durdurulduğunu gördün mü?” sorusuna Kocaman, böyle bir durumla karşılaşmadığı cevabını verdi.
Kocaman’ın savunması sırasında ölen madencilerden Kader Yıldırım’ın annesi Esma Kaya, sanık savunmalarına tepki gösterdi. Ayağa kalkarak söz isteyen Kaya, mahkeme başkanının “sabırlı olun, sonra size de söz vereceğim” uyarına karşın, tepkilerini şu sözlerle ifade etti:
“Ben şimdi deniz olsaydım isyanım kıyılara vuruyordu. Bana bunların yalanlarını dinletiyorsunuz, nasıl sabredeyim. Bana, bunların yalanlarını dinletiyorsunuz. Siz benim evladım yaşındasınız. Onlara, ‘siz hiç evladınızın ölüsünü kucağınıza aldınız mı’ diye sor.”
Kaya, bu sözlerin ardından mahkeme salonundan dışarıya çıktı.
“SINIR AŞILDIĞI İÇİN ÜRETİM HİÇ DURMADI”
Sanıklardan maden teknikeri Soner Günay ise savunmasında madende iş güvenliği vardiya amiri Hilmi Kazık’a bağlı pozisyonda çalıştığını ve madende seyyar gaz takibi yapmak ve tahkimatları kontrol etmekle görevli olduğunu aktardı.
Mahkeme başkanı sorusu üzerine iddianamede sabit sensörlerin kayıtlarında görülen yüksek karbonmonoksit değerlerine, çalıştığı ayaklarda yaptığı seyyar ölçümlerde rastlamadığını ifade eden Günay, “ocakta karbonmonoksit sınır değeri olan 50 PPM aşıldığı için üretimin durduğunu hiç görmediğini” belirtti.
İFADE VERİRKEN FENALAŞTI
Tutuksuz sanıklardan Nazmi Cem Nesimoğlulları ve Hüseyin Alkan da ayrı ayrı alınan ifadelerinde, tam mekanize ayaklarda vardiya amiri olarak görev yaptıklarını bildirdi.
Nesimoğlulları ve Ünlüyol, iddanamedeki “işçilere üretim baskısı yaptıkları” suçlamasını, tam mekanize ayakta iş gücüyle yapılan bir iş olmadığı gerekçesiyle reddetti.
Madende gaz izlemede işçi olarak çalışan Batuhan Ünlüyol ise görevinin kontrol merkezinde sabit sensör değerlerini izlemek ve değerlerde aşma olduğunda yer altındaki vardiya amirine ulaşarak durumu bildirmek olduğunu, pano ya da ayağı boşaltmak gibi bir yetkisinin bulunmadığını söyledi.
İfade verme işlemi sırasında fenalık geçiren ve salona çağrılan sağlık ekiplerince müdahale edilen Ünlüyol, daha sonra devam ettiği ifadesinde, sorumluluğunun yüksek değer devam ettiği sürece her 15-20 dakikalık dilimler halinde durumu yeraltına bildirmekten ibaret olduğunu savundu.
“OĞLUMU GÖREMEM DİYE İNTİHAR EDEMİYORUM”
Mahkemede ifadelere tepki vermesinin ardından salondan çıkan, maden kazasında oğlu Kader Yıldırım’ı kaybeden Elmas Kaya, yetim kalan iki torununun hala babalarını beklediğini bu durumun kendisini çok üzdüğüne değindi.
Oğlunu kaybettiği günden bu yana yaşamında boşluklar olduğunu anlatan Kaya, şöyle konuştu: “Yaşamam için bir oğlum vardı, şimdi o da yok. Oğlumu göremem diye intihar edemiyorum. Mahkemede konuşulanları inledikçe içim titriyor. Deniz olsaydım isyanım kıyılara vuruyordu. İçime akıyor kanım. Adalet devletin temeli imiş… Bizim adaletimiz Allah. Bizi ancak o savunabilir, haklıyı haksızı ancak o ayırt edebilir. Bunlar vicdanını, nefsini paraya değişmişler. Allah’ın adını bile paraya değişmişler.”
GÖZYAŞLARINI TUTAMADILAR
Sanıkların ifadelerine tepki göstererek duruşma salonundan çıkan bazı madenci yakınlarının da gözyaşlarını tutamadığı gözlendi.
BAĞIŞ TOPLADILAR
Tutuklu sanıklardan Can Gürkan’ın mahkemeye verdiği “gelirim yok” ifadesini protesto eden bazı madenci yakınları ve aileleri tarafından, duruşma salonu girişindeki Atatürk Parkın’da Can Gürkan için bağış kutusu koyarak para topladı.
İSTENEN CEZALAR
Davada, tutuklu 8 sanık “olası kastla öldürme” suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, “neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama” suçundan da 162 kez 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları istemiyle yargılanıyor.
Tutuksuz 37 sanıktan 12’sinin “taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma” suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapisle cezalandırılmalarının istendiği davada, 25 tutuksuz sanık ise bu suçları “bilinçli taksirle” işledikleri gerekçesiyle aynı aralıktaki ceza süresinin, üçte birden yarısına kadar artırılarak uygulanması talep ediliyor.