İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Nanoteknoloji Bölümü’nde akademisyen olarak çalışan Dr. Melike Karakaya, rahim ağzı (serviks) kanserinin teşhisini kolaylaştıracak bir buluşa imza attı.
Uzman doktorlar tarafından uygulanan smear testinin çok uzun sürede sonuç vermesi, örneklerin toplanarak bir merkezde test edilmesi ve bir uzmanın tüm bu testleri incelemesinin zahmetli olmasından yola çıkan Dr. Karakaya, daha basit bir yöntem oluşturmak için bir yıl önce çalışmalarına başladı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde Nanoteknoloji Doktora Programı’nı ekim ayında tamamlayan Dr. Karakaya, “Serviks Kanserinin POC Erken Moleküler Teşhisi İçen 3D Kağıt Bazlı Analitik Mikroakışkan Çip” üzerine yürüttüğü tezini tamamladı. Tez çalışmaları sırasında TÜBİTAK’tan destek alan Dr. Melike Karakaya, bu konu üzerine Boston Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü’nde araştırmalarını gerçekleştirme fırsatı buldu.
DOKTOR MUAYENEDE KULLANABİLECEK
Dr. Melike Karakaya’nın çalışmaları sonucunda ürettiği çip, Katip Çelebi Üniversitesi Rektörlük Binası’nda gerçekleştirilen basın toplantısıyla tanıtıldı. Rektör Prof. Dr. Galip Akhan, “Melike hocamız rahim ağzı kanserinin teşhisinde yapılan testi kolaylaştırdı. Smear testinde örneklerin alınması ve test edilecek merkeze götürülmesi zor oluyordu. Bir uzmanın bu örnekleri tek tek incelemesi gerekiyordu. Hocamızın çalışması sonucunda bu test sayesinde bir uzmana ihtiyaç olmadan 5 dakika içerisinde sonuç alınabilecek. Geliştirilen çipi her doktor muayenehanesinde uygulayabilecek” dedi.
SADECE TÜRKİYE DEĞİL DÜNYA İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Dr. Melike Karakaya da 45 yaş altı kadınlarda kanserden ölümlerin üçüncü sırada olduğunu, 30 yaşını geçen her kadının yılda bir kez smear testi yaptırması gerektiğini söyledi. Dr. Karakaya, “Buradaki ihtiyacı görerek, mühendislik alanını sağlık ile birleştirip, fayda sağlayacak bir cihaz geliştirmek istedik. Dünyada yılda 270 bin kadın rahim ağzı kanserinden hayatını kaybediyor. Rahim ağzı kanserini erken teşhis yapabilen bir cihaz geliştirmeyi düşündüm ve şuan sonuca vardık. Bu cihazı Sağlık Bakanlığı’nın katsıyla seri üretimini yapmak istiyorum. Erken teşhis rahim ağzı kanseri çipi sadece Türkiye için değil tüm dünyada kadınlar için önemli” diye konuştu.
EVİNDE UYGULANANLAR 5 DAKİKADA SONUÇ ALACAK
Seri üretime geçildiğinde çipin eczanelerden alınarak evde uygulanabilir formunun üretilebileceğini söyleyen Dr. Karakaya, “Şuan ürettiğimiz enzimli çip ile 4.6 dakikada tamamen ölçülebiliyor. 13 ay süren çalışma sonucu ürettiğimiz bu cihazın evde uygulanabilir hali ise yaklaşık 30 dakika içinde sonuç verebilecek. Hasta aldığı sürüntü örneğini cihazla birlikte verilen alkollü çözeltide seyreltip, preparata damlatacak. Aynı gebelik testi gibi negatif ya da pozitif diye bir sonuç elde edilecek. Şuanki üretilen prototiplerin maliyeti yaklaşık 1 dolar” ifadesini kullandı.