Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Tuba Tarhan Gümüş, menopozdaki hormonal değişimin kemik sağlığına olan etkileri ve erken menopozun kemik sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri hakkında oldukça faydalı açıklamalarda bulundu.
MENOPOZ DÖNEMİ NE ZAMAN BAŞLAR?
Ülkemizde ortalama menopoz yaşı 48-52 arasında değişmekte. Bir kadın, 1 yıl boyunca hiç adet görmediğinde (gebelik emzirme gibi diğer nedenler olmaksızın) ve yumurtalıkların uyarılmasını sağlayan gonadotropin hormonları kanda belli seviyelerin üzerine çıktığında klinik olarak menopozun başladığı kabul edilir. Ancak 40 yaşından önce menopozun başlaması prematür ”erken menopoz” olarak tanımlanır ve kadınların yaklaşık %1’inde gözlenebilen bir durumdur.
ÖSTROJEN HORMONUNUN ETKİSİ
Yumurtalıklardan üretilen ve menopoz ile kandaki düzeyi azalan en temel hormon östrojen hormonudur. Östrojen, kemik sağlığı üzerinde önemli bir belirleyicidir. Kemik büyümesini teşvik eder ve kemik yıkımını engelleyerek sağlam kemik oluşumuna katkıda bulunur.
Bu nedenle beklenen ortalama yaştan önce, özellikle de 45 yaşından önce menopoza giren kadınlarda, kemik sağlığının o anki durumu da dikkatli olarak değerlendirilmeli ve osteoporoz (kemik erimesi) önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
Erken menopoza giren kadınların yaşıtları ile kıyaslandığında kemik yoğunluğunda ve buna bağlı olarak kemik sağlamlığında azalma oranı, özellikle kalça ve omurga kemiklerinde kırık riski yaklaşık 1,5-3 kat artmıştır. Bu duruma diyetle yetersiz kalsiyum tüketimi, sigara kullanımı ve hareketsiz durağan bir hayat tarzı da eklenirse, kemik sağlığının daha hızla kötüleşmesi kaçınılmaz olacaktır.
SİGARAYI BIRAKIN!
Erken menopoza bağlı osteoporozun önlenmesi için doktorunuz, bireysel özelliklerinizi ve muayene sonuçlarınızı da dikkate alarak, östrojen hormonu ve kalsiyum içeren takviye ve tedaviler önerebilir. Bunun yanı sıra, kemik sağlığınızın korunması için sizin de alabileceğiniz çok değerli önlemler bulunmakta.
Sigarayı (aktif veya pasif içicilik) bırakın, alkol kafein ve tuz tüketiminizi azaltın, vücut ağırlığınızı (beden kitle indeksi) normal aralıklar arasında tutmaya çalışın, bunun için dengeli bir beslenme programı benimseyin.
DÜZENLİ EGZERSİZLERİ ÖNEMSEYİN
Günlük diyetinizde 1000-1200 mg kalsiyum bulunmalı (bir bardak süt veya bir kase yoğurt 300 mg kalsiyum içerir), vücudunuzda bulunan D vitamininin aktifleşebilmesi ve sağlıklı kemik oluşumuna katkıda bulunabilmesi için bol miktarda güneş ışığı almaya çalışın (UV ışınlarına karşı gerekli koruyucu ürünler ile önlem aldıktan sonra) ve son olarak haftada en az 3-4 kez 30’ar dakikalık düzenli egzersizleri programınıza ekleyin.
