Olay Gazetesi Bursa

Erdoğan: ’15 Temmuz’u unutmamak mecburiyetindeyiz’

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "15 Temmuz’u unutmamak ve unutturmamak mecburiyetindeyiz. Bunun için ders kitaplarından belgesellere kadar her mecrada 15 Temmuz’un işlenmesi teşvik edilmeli." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM Genel Kurulunda 26. dönem ikinci yasama yılı açılış konuşmasında, sözlerine “Sizleri en kalbi duygularımla selamlıyorum. Bugüne kadar TBMM çatısı altında görev yapmış tüm milletvekillerimizi saygıyla yad ediyorum. Gazi Mustafa Kemal başta olmak üzere TBMM üyelerinden ahirete irtihal etmiş bulunanları rahmetle anıyorum.” diyerek başladı.

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Her yeni durum gibi, doğrudan milletin oyu ile seçilen Cumhurbaşkanlığı makamı konusunda da ilk anda beliren tereddütler, zaman içinde ortadan kalkmıştır. Bugüne kadar yasama, yürütme, yargı organlarıyla ve milettiyle uyum içinde bir Cumhurbaşkanlığı vazifesi icra ettiğime inanıyorum. Önümüzdeki dönemde de ülkemi en iyi şekilde temsil etmek, anayasal görevlerimi ve milletimin beklentilerini en ileri derecede karşılamak için tüm gücümle çalışmayı sürdüreceğim.” şeklinde konuştu.

 

Milletvekillerinin, darbe girişimi karşısında onurlu ve güçlü bir duruş göstererek, milli iradenin tecelligahı olan kuruma sahip çıktığını vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

 

“Bu onurlu tavrın bedeli Meclisimizin savaş uçaklarıyla defalarca taciz edilmesi ve bombalanması, helikopterlerden ağır silahlarla ateş altına alınması, tanklarla kuşatılması olarak ödendi. 15 Temmuz’da Meclisimiz, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra, ikinci defa gazilik şerefine nail oldu. Darbe girişimi gecesi, tamamına yakını Ankara ve İstanbul’da şehit olan 241 vatandaşımız, polisimiz ve askerimiz, milletimizin gönlüne ve tarihimizin şanlı sayfalarına altın harflerle kazınmışlardır. Aynı gece yaralanan 2 bin 194 gazimizi bu millet ve bu devlet asla unutmayacaktır. Esasen o gece sokakları, meydanları, darbecilerin hedef aldığı tüm kurumları, darbecilere destek vermesi muhtemel tüm mekanları kuşatan milletimizin tamamı gazilik sıfatını hak ediyor. Demokrasi nöbetlerinde 29 gece sabahlayan, içerideki ve dışarıdaki tüm şer güçlere, devletinin, milletinin, istiklalinin ve istikbalinin yanında olduğunu gösteren on milyonlarca vatandaşımıza borcumuzu asla ödeyemeyiz. Bu süreçte Türkiye, bir avuç hainin dışında, 79 milyon vatandaşının tamamıyla, tüm dünyaya, tarih boyunca örnek gösterilecek bir özgürlük ve demokrasi dersi verdi.

 

“15 Temmuz’u unutmamak mecburiyetindeyiz”

 

Çarşamba günü yapılan Milli Güvenlik Kurulu toplantısında, Hükümete, bu tarihin “15 Temmuz Demokrasi ve Özgürlük Günü” resmi anma günü olarak kabulünü tavsiye ettiklerini anımsatan Erdoğan, İstanbul’da ve Ankara’da şehitler için anıtlar yapma hazırlıklarının sürdüğünü, şehit yakınlarına ve gazilere maddi-manevi her türlü desteğin verildiğini ve verilmeye devam edileceğini bildirdi. 

 

“Bir kez daha ve altını çizerek ifade ediyorum: 15 Temmuz’u unutmamak ve unutturmamak mecburiyetindeyiz.” diyen Erdoğan, bunun için okullardaki ders müfredatları ve ders kitaplarından belgesellere, filmlere, edebi eserlere kadar her mecrada 15 Temmuz’un işlenmesinin teşvik edilmesi gerektiğini dile getirdi. Erdoğan, şunları kaydetti:

 

“Bu mücadelede tereddüde düşen, yorulan, bunalan, duraksayan herkese şunu tavsiye ediyorum: Böyle bir durumda şehitlerimizin listesini önünüze koyun, resimlerine bakın, mesleklerine, memleketlerine, ailelerine, ikamet adreslerine bir bakın… O gece çekilen görüntüleri izleyin. Şehitlerimizin, gazilerimizin hikayelerini dinleyin. Orada 15 Temmuz darbesini herhangi bir organize ekibin, herhangi bir siyasi, sosyal, ekonomik grubun değil bu milletin omurgasını oluşturan sıradan insanların, bizatihi halkın engellediğini göreceksiniz. Emin olun, 15 Temmuz’da sokaklarda şehadete koşan insanların kahir ekseriyetinin, ne korumak zorunda olduğu malı-mülkü, ne unvanı-statüsü, ne de başka bir çıkarı vardı. Bu insanlar, sahip oldukları maddi varlıklar uğruna değil inançlarına, imanlarına, şahsiyetlerine, özgürlüklerine, kendilerinin ve sonraki nesillerin geleceğine sahip çıkmak için sokaklara dökülmüşlerdi. O gece milyonlar, benim her fırsatta ‘Tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet’ olarak ifade ettiğim ilkeler uğruna ölüm kusan silahların üzerine yürümüşlerdi.

 

Darbe girişiminin anlaşılmasının hemen ardından, önce Sayın Başbakan’ın, sonra şahsımın televizyonlarda yaptığı çağrının mahiyeti, zaten sokaklara dökülmeye başlamış olan milletimizin hissiyatının ifadesinden başka bir şey değildir. Maalesef, o gece ve daha sonrasında, bu hissiyatı anlamayan, anlamak istemeyenler oldu. Hatta 15 Temmuz’da yaşananları ‘senaryo’ diyerek, ‘oyun’ diyerek, ‘tiyatro’ diyerek, ‘film’ diyerek, ‘böyle darbe mi olur?’ diyerek küçümsemeye çalışanlar oldu. Buradan açıkça ifade ediyorum. Her kim ki 15 Temmuz’a amasız, fakatsız, lakinsiz ‘darbe’ diyemiyor ve lanetleyemiyorsa o da darbe girişiminin bir parçasıdır, en azından gönüllü destekçisidir. Böyle bir yanlışın içine düşenler, önce şehitlerimizin aziz hatırasına ve gazilerimize, onlarla birlikte o gece sokaklara dökülen milyonlara, daha ötesi milletimizin tamamına hesap vermekten kurtulamayacaktır.”

 

“Yenikapı ruhunun titizlikle koruması, hepimizin sorumluluğudur”

 

Erdoğan, milletin, 7 Ağustos’ta Yenikapı’da, Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı, Başbakanı, Genelkurmay Başkanı, muhalefet partilerinin liderleri, yargı ve yürütme organlarının üst düzey temsilcileri, kuvvet komutanları, alanda bulunan 5 milyon vatandaş ve gönlüyle bu manzarayı destekleyen 79 milyonuyla, 15 Temmuz karşısındaki duruşunu net bir şekilde gösterdiğini söyledi. Erdoğan, Yenikapı’da sergilenen güzel manzaraya katılımlarıyla, mesajlarıyla destek olan siyasi parti ve kurum temsilcilerine bir kez daha teşekkür etti.

 

“Türkiye’nin ve Türk milletinin vatanı, özgürlüğü ve geleceği söz konusu olduğunda nasıl tek yürek, tek ses, tek nefes olabildiğinin ispatı olan Yenikapı ruhunun titizlikle koruması, hepimizin sorumluluğudur.” diyen Erdoğan, terör örgütleri karşısında en büyük güçlerinin bu birlik, beraberlik ve dayanışma olduğunu belirtti.

 

Cumhurbaşkanı Edoğan şu ifadelerde bulundu:

 

“Cumhurbaşkanlığı makamını ve mekanını yıpratmaya yönelik çabaları üzüntüyle karşılıyorum. Burada hedef alınan şahsım değil, milletimizin hür iradesiyle yaptığı tercihtir. Hiç kimsenin, özellikle de kendileri de seçimle gelen TBMM üyelerinin böyle bir hakkı hiç yoktur. İnşallah bugünden sonra bu anlamsız tartışmayı da geride bırakmış olacağımızı umut ediyorum.”

 

“Operasyonlar, bölge halkı tarafından da destekleniyor”

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin, FETÖ ile birlikte PKK ve uzantıları ile DEAŞ terör örgütünün de yoğun saldırılarına maruz kaldığına işaret etti.

 

Türkiye’nin Suriye’de DEAŞ’a karşı attığı her adıma, PKK ve PYD-YPG terör örgütlerinin, tüm güçleriyle eyleme geçerek karşılık verdiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

 

“Bu eylemlerde şehit olan askerimiz, polisimiz, korucularımızın kanlarını teröristleri katbekat fazla sayıda imha ederek yerde bırakmıyoruz. Ama PKK terör örgütünün, sadece ve sadece Türkiye’nin Suriye ve Irak’a yönelik dikkatini dağıtmaya, özellikle bu eylemlerinin amacı, bölge halkı tarafından da gayet doğru şekilde teşhis ediliyor. Dikkat edilirse, bir süredir bölücü örgütün ve müzahir kuruluşlarının kitlesel eylemlerine katılım oranı onda birini dahi bulmayacak şekilde düşmüştür. Bölge insanı, kendisinin ve çocuklarının geleceğini, karanlık bir takım güçlere peşkeş çeken, bu uğurda oluk oluk kan akıtmaktan çekinmeyen bu örgütle bağını büyük ölçüde koparmıştır. Güvenlik güçlerimizin yürüttüğü operasyonlar, bölge halkı tarafından da destekleniyor. Devlet olarak, bölücü örgütün bölgede yaptığı tahribatın izlerini silmek, vatandaşlarımızın mağduriyetlerini gidermek, şehirlerimizi yeniden imar etmek için yoğun bir çaba içindeyiz. İnşallah önümüzdeki dönemde, bu konuda da ülkemizin ve milletimizin birliği, beraberliği, kardeşliği, huzuru, güvenliği doğrultusunda daha olumlu gelişmelere hep birlikte şahitlik edeceğiz.”

 

“Anayasa ve içtüzük çalışmalarını destekliyorum”

 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye için 15 Temmuz’u her anlamda bir milat haline dönüştürmeleri gerektiğini bildirdi.

 

Erdoğan, FETÖ ile birlikte PKK/PYD-YPG, DEAŞ ve diğer tüm terör örgütlerine karşı hep birlikte kararlı bir mücadele yürütmeleri, ihtiyaçları olan yapısal reformları kararlılıkla hayata geçirmeleri, son yıllardaki tecrübelerden ve özellikle maruz kalınan darbe girişiminden gerekli dersleri çıkartarak, ülkeyi geleceğe hazırlamaları gerektiğini belirtti.

 

Suriye ve Irak’ta yaşanan gelişmelerin, ülke içinde yaşadıkları terör olaylarından bağımsız olmadığını dile getiren Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:

 

“Bugüne kadar yaşadıklarımız bize, kendi projelerimizi hayata geçirme iradesiyle hareket etmeden bu meselelerin üstesinden gelemeyeceğimizi göstermiştir. Elbette bunun bir güç ve imkan işi olduğunu biliyoruz. Şayet Türkiye, ekonomik göstergeleriyle, yatırımlarıyla, istihdam potansiyeliyle, sosyal yardımlarıyla, savunma sanayisiyle bugünkü seviyesine ulaşmamış olsaydı, örneğin 1990’ların düzeyinde kalsaydı, iç ve dış saldırılar karşısında bu kadar güçlü bir duruş sergileyemezdi. Bugün çözümünde zorlandığımız sorunların üstesinden gelebilmemizin yolu da 2023 hedeflerimize ulaşmamızdan geçiyor. Bu konuda en büyük görev TBMM’ye ve onun siz kıymetli üyelerine düşüyor.

 

Ülkemizin önünü açacak, 2023 hedeflerimize ulaşmamıza katkı sağlayacak her hususta Meclisimiz öncü olmalıdır. Bunun için mümkünse yeni bir anayasayı, en azından kapsamlı bir anayasa değişikliğini süratle hayata geçirmeliyiz. Anayasa değişikliği konusunda Meclis bünyesinde halen süren çalışmaları olumlu bir adım olarak değerlendiriyorum. Bu çalışmanın, kapsamı genişletilerek bir an önce sonuçlandırılması, milletimizde, Meclisimizin uzlaşmayla yapısal değişimi başarabileceği yönünde bir umudun filizlenmesini sağlayacaktır. Yine, Meclis içtüzüğünün, bu yüce kurumun daha etkin, süratli ve pratik çalışma yürütmesine imkan verecek şekilde yeniden ele alınmasını önemli görüyorum. Meclis ve milletvekilleri ne kadar etkin çalışırsa, milletimiz nezdindeki itibarları da o kadar artacaktır. Tüm sorunların yegane çıkış yolunu milli iradede gören bir Cumhurbaşkanı olarak, anayasa ve içtüzük çalışmalarını desteklediğimi, destekleyeceğimi belirtmek isterim.”

 

“ABD’nin politikalarında çok başlılık işaretlerine şahit oluyoruz”

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bilhassa son dönemde Amerika Birleşik Devletleri’nin bölgemize yönelik politikalarında ciddi bir tutarsızlık ve çok başlılık işaretlerine şahit oluyoruz. Amerika yönetiminin bir kısmı, ısrarla Suriye’de ve Irak’ta PKK/PYD-YPG terör örgütüyle ortak çalışma yürütürken, bir kısmı da bizim hassasiyetlerimize daha yakın politikalar izlemeye çalışıyor.” ifadelerini kullandı.

 

“DEAŞ terör örgütü, Suriye’deki sorunun sebebi değil sonucudur”

 

Erdoğan, ülkenin milli güvenliğini tehdit eden gelişmeler arasında, güney sınırlar boyunca uzanan Suriye ve Irak’taki gelişmelerin özel bir yerinin bulunduğunu söyledi.

 

Suriye meselesinin, hem insani yönüyle hem de güvenlik boyutuyla kendileri için hayati bir konu durumunda olduğuna işaret eden Erdoğan, şöyle konuştu:

 

“Türkiye’nin Suriye konusundaki pozisyonu en başından beri nettir. Biz Suriye’deki sorunların, Suriye halkının tercihlerine, ülkenin toprak bütünlüğüne ve egemenlik haklarına saygılı bir yaklaşımla çözülebileceğine inanıyoruz. Daha önce Afganistan’ın harap olmasına yol açan El Kaide’den türeyen DEAŞ terör örgütü, Suriye’deki sorunun sebebi değil sonucudur. Savaştan evvel 22 milyon nüfusa sahip bir ülkenin, sayıları 10 bin civarında olduğu tahmin edilen DEAŞ mensubu yabancı savaşçılardan 5 yılı aşkın süredir arındırılamaması akla yatkın değildir. Aynı durum Irak için de geçerlidir. Bu ülkedeki sorunun da 10 bin civarındaki yabancı savaşçıdan ibaret olmadığı açıkça ortadadır. DEAŞ, Suriye ve Irak üzerinde hesabı olan herkesin kullandığı elverişli bir malzemeden ibarettir.

 

Bölgenin inanç, mezhep ve etnik köken fay hatlarında gerçekleştirilmeye çalışılan kırılmalar, DEAŞ örtüsü altına gizleniyor. Kendi ülkelerindeki radikal unsurları bilinçli bir şekilde Suriye ve Irak’a yönlendiren kimi ülkeler, mülteciler ve terörün küreselleşmesi başta olmak üzere, sorunun sonuçlarıyla yüzleşmekten ısrarla kaçınıyorlar. Türkiye, bin yıllık ortak tarih ve kültür birlikteliğinin, bir asra yaklaşan komşuluk ve kardeşlik hukukunun gereği olarak, bölge halkına karşı tüm insani görevlerini eksiksiz yerine getirmekte kararlıdır. Yaklaşık 3 milyon sığınmacıyı kamplarda ve şehirlerinde barındıran Türkiye’nin bu çabası, ahlak, vicdan ve insaf sahibi herkes tarafından takdirle karşılanıyor. Buna karşılık özellikle Avrupa ülkeleri, bu insanlık sınavında sınıfta kalmışlardır. Mültecilere kucak açmak yerine sınırlarını kapatmayı tercih eden Avrupa ülkeleri, bugüne kadar savundukları değerleri adeta ayakları altına almışlardır.”

 

“Hedefimiz terör örgütlerinden arındırılmış bir güvenli bölge”

 

Erdoğan, Halep’te yıkıntılar altında sönen her masum canın hesabını, bu vahşete seyirci kalan ülkeler ve toplumların tarih önünde vermek zorunda kalacağını vurguladı. 

 

Hiçbir politik hesabın, bir insanın hayat hakkından daha değerli olmadığının altını çizen Erdoğan, “Suriye’de 6 yılda öldürülen insan sayısının 600 bini bulması, artık sözün bittiği yeri ifade ediyor. Biz, Suriye halkına karşı sınırlarımız içinde ve dışında insani görevlerimizi yerine getirmeye devam ederken, aynı zamanda uluslararası toplumu ikaz etme görevimizi de sürdüreceğiz.” dedi.

 

Fırat Kalkanı Harekatı’nın, Suriye’deki terör örgütlerinin hepsine karşı, bölge halkıyla birlikte başlatılan meşru bir operasyon olduğuna vurgu yapan Erdoğan, şöyle devam etti:

 

“DEAŞ terör örgütünün, 14 yaşında bir çocuğu canlı bomba olarak kullanmak suretiyle Gaziantep’teki bir kına törenine göndermesi ve orada gerçekleştirdiği eylemde çoğu çocuk 56 vatandaşımızın hayatını kaybettiği, 100 kişinin yaralandığı saldırı, bizim için bardağı taşıran damla olmuştur. Cerablus’tan başlayarak batıya ve güneye doğru süren bu operasyonla hedefimiz bu bölgede, ilk etapta 5 bin kilometrekare büyüklüğünde, terör örgütlerinden arındırılmış bir güvenli bölge tesis etmektir. Suriye toprakları bu şekilde adım adım güvenli hale getirildikçe, terör sorunu da mülteci sorunu da çözüme kavuşacaktır. Cerablus’a girildiğinde 2 bin Cerablus halkı vardı ama şu anda 40 bine yaklaşmış vaziyette. Demek ki Cerablus halkı artık kendi topraklarına dönüyor. Yıllardır savunduğumuz bu proje için prensipte kimseden itiraz görmedik ama fiili destek de bulamadık. Güney sınırlarımız boyunca kurulmaya çalışılan terör koridoru ve PKK ile DEAŞ’ın ülkemizde yoğunlaşan eylemleri, bizi bu projeyi kendi imkanlarımızla uygulamaya sokmaya mecbur bıraktı.

 

“Ekim ayı AB ilişkiler bakımından önemli bir tarih”

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ekim ayının AB ile ilişkiler bakımından önemli bir tarih olduğuna değinerek, AB’nin Türkiye’ye söz verdiği vize serbestisi uygulamasının bu ay yürürlüğe girmesi gerektiğine işaret etti.

 

AB tarafından yapılan açıklamalara bakıldığında, terörle mücadele gibi Türkiye için hayati bir konunun, sürecin ön şartı haline dönüştürülmeye çalışıldığını gördüklerine dikkati çeken Erdoğan, “Açık söylüyorum: Bu tavır, AB’nin Türkiye’ye verdiği sözü tutmak istemediğinin ilanıdır. Ve yine açıkça ifade ediyorum: Kendileri bilirler… Türkiye, AB ile yarım asrı geçen ilişkilerinde hep veren taraf, hep sözünü tutan taraf olmuştur.” dedi.

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu görüşlere yer verdi:

 

“Bizden kaynaklanan gecikmeler, eksiklikler, aksaklıklar konusunda hiçbir itirazımız olmamıştır. Ama özellikle son genişleme süreçlerinde, demokratik ve ekonomik kriterleri Türkiye ile mukayese edilemeyecek ülkeler hızla tam üye yapılırken, ülkemizin ısrarla kapıda bekletilmesi, – kolay değil 53 yıl – AB’nin bizimle ilgili gerçek niyetini göstermiştir. Lafı döndürüp dolaştırmanın, diplomatik cambazlıklarla üste çıkmaya çalışmanın gereği yoktur. AB yetkilileri ile Birlik içinde etkin olan ülkelerden açıklık, şeffaflık, samimi bir ikrar bekliyoruz. Lütfen Avrupalılar, kafalarındaki farklı niyetlerin günahını bizim üzerimize yıkmaya çalışmaktan vazgeçsinler. Bizim Avrupa Birliği kriterleriyle, küresel demokratik değerlerle, hak ve özgürlüklerle, insan haklarıyla, hukukun üstünlüğüyle hiçbir sorunumuz yoktur ve olmayacaktır.

 

Bunları, AB istediği için değil, kendi vatandaşlarımız layık olduğu için sahipleniyoruz, hayata geçiriyoruz, geçirmeyi sürdüreceğiz. AB şayet, objektif bir değerlendirmeyle Türkiye’yi tam üye yapacaksa, bunun önünde hiçbir engel bulunmuyor. Biz buna hazırız. Fakat, böyle bir niyeti olmadığı halde, akıl-mantık dışı dayatmalarla bizi oyalamaya devam edeceklerini düşünüyorlarsa, yanılıyorlar. Artık bu oyunun sonuna geldik, bunu bilmeleri lazım. Türkiye ile veya Türkiye’siz yoluna devam etme seçimi Avrupa Birliği’ne aittir; o seçimi kendileri yapacaklar, kurnazlık yapıp sorumluluğu bizim üzerimize yıkmaya çalışmasınlar.”

 

“Her fırsatta ekonomi kozuna başvuruyorlar”

 

Türkiye’nin yaşadığı badirelerin hepsinin önemli olduğunu ama ekonomiye ayrı bir ehemmiyet vermek mecburiyetinde olduklarını belirten Erdoğan, terör örgütleriyle, darbecilerle, diplomatik ayak oyunlarıyla Türkiye’nin önünü kesemeyenlerin, her fırsatta ekonomi kozuna başvurduklarını bildirdi.

 

Recep Tayyip Erdoğan, geçen 14 yılda, bir yandan – küresel krizin yol açtığı 2009 yılındaki istisna hariç – kesintisiz bir büyüme sağlarken, bir yandan da ekonomik taarruzlara karşı direndiklerini vurguladı.

 

“Hamdolsun, Türkiye büyüdükçe, geliştikçe, gücü ve imkanları arttıkça, bu tür saldırılara karşı daha dirençli hale geldi.” diyen Erdoğan, altyapı ve üstyapı yatırımlarıyla büyüyen, güçlenen bir Türkiye olduğunu belirtti.

 

“Millet 12 milyar doları piyasaya sürdü”

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları ifade etti:

 

“Dikkat ediniz, her terör dalgası veya sosyal çalkantıyla birlikte, hemen bir ekonomik kriz söylentisi, tavsiyesi, kampanyası başlatılır. Gezi Olayları sırasında bunu yaşadık mı, yaşadık. 17-25 Aralık’ta bunu yaşadık mı? Yaşadık. 20 Temmuz 2015’ten sonra yeniden başlayan bölücü terör eylemlerinde aynen bunu yaşadık. Son olarak da 15 Temmuz darbe girişiminin ardından aynı senaryo yine gündeme geldi. 15 Temmuz darbe girişiminin başarısızlığa uğramasıyla birlikte, hemen gözler ekonomiye çevrildi. Aziz milletimiz istiklali ve istikbaliyle birlikte ekonomisine de sahip çıkarak, ertesi gün piyasaya 2,5 milyar Dolar sürdü ve onu TL’ye çevirdi. Şu ana kadar da 12 Milyar dolar piyasaya sürdü. Merkez Bankamız piyasaya döviz sürmek zorunda kalmadı. 

 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeni yasama yılı açılışının ardından, Meclis’ten ayrıldı.