Olay Gazetesi Bursa

‘Enflasyondaki yükseliş gıdadan kaynaklanıyor’

Merkez Bankası, önceki aya göre yıllık bazda yükselen şubat ayı enflasyonunun büyük ölçüde gıda fiyatlarından kaynaklandığını belirtti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Şubat ayı ‘Aylık Fiyat Gelişmesi’ raporunu açıkladı. Buna göre; Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,71 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 7,55’e yükseldi. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranları önceki aya kıyasla yaklaşık 0,9’ar puan azalarak sırasıyla yüzde 8,44 ve yüzde 7,73 oldu. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, Şubat ayında gıda ve enerji gruplarının katkısı sırasıyla 0,64 ve 0,16 puan arttı. Temel mal grubunun katkısı 0,46 puan gerilerken hizmet ile alkollü içecekler ve tütün gruplarının katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmedi. Mevcut durumda tüketici enflasyonuna en belirgin katkı 3,36 puan ile gıda grubundan geldi.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin sürdüğü gözlendi. Hizmet enflasyonu ana eğilimi geçen ayın ardından bu dönemde de yükseldi. Öte yandan, temel mal enflasyonu ana eğilimindeki iyileşme giyim grubundaki olumlu görünümün etkisiyle hızlandı.

 

Şubat ayında hizmet fiyatları yüzde 0,68 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu 0,1 puan azalarak yüzde 8,63’e geriledi. Bu dönemde haberleşme hizmetleri fiyatlarında telefon görüşme ücretlerine bağlı olarak yüzde 1,08 oranında artış kaydedildi ve grup yıllık enflasyonu yüzde 5,26’ya yükseldi. Lokanta otel grubunda yıllık enflasyon baz etkisi ile gerileme kaydetse de grup aylık fiyat artış eğiliminde gıda fiyatlarındaki olumsuz seyre paralel olarak bir hızlanma görüldü. Akaryakıt fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle Kasım ayından bu yana gerilemekte olan ulaştırma hizmetleri fiyatlarında ise Şubat ayında kısmi bir artış gözlendi. Diğer taraftan yıllık enflasyon diğer hizmetler grubunda gerilerken kirada yatay seyretti.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu yaklaşık 1,8 puanlık bir azalışla yüzde 6,79’a geriledi. Dayanıklı tüketim malı fiyatları Ocak ayındaki olumsuz görünümün ardından Şubat ayında daha düşük bir artış kaydetti. Bu dönemde otomobil fiyatları Türk lirasındaki zayıflamaya ek olarak mevsimsel etkilerle de yükselirken mobilya, beyaz eşya ve diğer elektrikli/elektriksiz aletler gibi mal gruplarında fiyatlar yatay seyretti. Bu çerçevede, dayanıklı tüketim malları yıllık enflasyonu baz etkisiyle 2,68 puan azalarak yüzde 4,88 oranına geriledi. Bu dönemde mevsimsel olarak gerileyen giyim fiyatları da geçmiş Şubat aylarına kıyasla daha olumlu bir seyir izledi. Buna ek olarak, giyim ve dayanıklı dışı temel malların yıllık enflasyonunda gözlenen yavaşlama eğilimi sürdü.

Enerji fiyatları önceki üç ayda sergilediği düşüşün ardından Şubat ayında yüzde 1,14 oranında arttı. Bu gelişmede, Türk lirasındaki değer kaybı ve uluslararası petrol fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 2,88 oranında artan akaryakıt fiyatları temel belirleyici oldu. Buna ek olarak belediyelerce belirlenen su tarifeleri Ocak ayındaki yüksek oranlı artışın ardından bu dönemde de yüzde 1,14 oranında yükseldi. Sonuç olarak, yıllık enerji enflasyonu yüzde -1,92 olarak gerçekleşti.ayında 2,73 puan artarak yüzde 13,70 seviyesine ulaştı. Bu gelişmede yıllık enflasyonu yüzde 16,16’ya yükselen işlenmemiş gıda grubu fiyatları belirleyici oldu. 

Nitekim mevsimsellikten arındırılmış verilerle işlenmemiş gıda fiyatları Ocak ayının ardından Şubat ayında da belirgin bir yükseliş gösterdi. Bu dönemde kırmızı et fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir güçlenerek sürdü, sebze fiyatları ise olumsuz hava koşullarının etkisi ile artış kaydetti. Şubat ayında işlenmiş gıda fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 11,54’e gerilese de bu gruptaki aylık artış eğilimi grup geneline yayılarak sürdü. Başta katı-sıvı yağlar, çay ve konserve sebze ürünleri olmak üzere, ekmek ve tahıl dışı grupta yüksek oranlı aylık artışlar gözlendi.

Yurt içi üretici fiyatları Şubat ayında yüzde 1,20 oranında artarken yıllık enflasyon yüzde 3,10’a geriledi. Benzer şekilde, yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 3,98’e, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 6,51’e geriledi. Ancak, bu dönemde imalat sanayi fiyatlarının aylık artışı uluslararası petrol fiyatlarındaki belirgin yükselişin ve Türk lirasındaki değer kaybının etkisi ile hızlandı.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Şubat ayında tüm ana gruplarda belirgin fiyat artışları gözlendi. Dayanıklı tüketim mallarında fiyatlar temelde mücevherat fiyatları kaynaklı yükselirken dayanıksız tüketim mallarındaki görünümde gıda imalat fiyatları belirleyici oldu. Ara malı ve sermaye mallarında ise fiyat artışlarının grup geneline yayıldığı gözlendi.

Ana sanayi grupları genelinde fiyatlar geçen ayın ardından bu dönemde de artış gösterse de yıllık enflasyonları baz etkisiyle gerilemeye devam etti.