Emniyetin hassas burunları olan köpekler, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Gölbaşı’ndaki Köpek Eğitim Merkezi’nde (KEM) eğitiliyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Kontrol Programı ve Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı katkılarıyla 1997’de kurulan Köpek Eğitim Merkezi Şube Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Uyuşturucu ile Mücadele Daire Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteriyor.
Köpek Eğitim Merkezi Şube Müdürlüğünde düzenlenen eğitimler, sadece Emniyet Genel Müdürlüğünün ihtiyaç duyduğu branşlarla sınırlı kalmıyor, ulusal ve uluslararası birçok kurum ve ülke için de eğitim desteği veriliyor.
Her köpek göreve başlayamıyor
Eğitimde daha çok Alman çoban köpeği, Belçika çoban köpeği, Hollanda çoban köpeği, golden retriver, labrador retriver, cocker spaniel cinsleri tercih ediliyor.
İstenilen bir cins olsa da bunların hepsi polis köpeği olamıyor. Eğitime girecek köpeklerin, sağlıklı, sosyal, özgüvenli, avlanma güdüsü yüksek, her türlü açık ve kapalı alanda çalışılabilecek türde olması gerekiyor.
Köpekler birim içinde üretilebildiği gibi dışarıdan da hibe yoluyla alınabiliyor ancak dışarıdan alınan köpeklerin en fazla 1.5 yaşında olması ve hassas araştırmalar sonrası belirlenen kriterleri de taşıması bekleniyor.
45 günlük olduktan sonra eğitim başlıyor
Birim içinde doğan cins köpeklerin temel eğitimleri 45 günlük olduktan, yani anne sütünden kesildikten sonra başlıyor. İlk 3 aya kadar sosyalleşme, 6’ncı aya kadar engelleri aşma, 12’nci aya kadar arama bulma ve tepki eğitimleri veriliyor.
Eğitimi tamamlanmış ve görev bekleyen her köpek, ne olursa olsun her gün en az 45 dakika eğitmeniyle bir araya geliyor ve eğitim yaptırılarak bilgileri tazeleniyor.
Köpeklerin branş eğitimleri ise bir yaşından itibaren başlıyor. Köpeklerin branş eğitimine girmesi için 1 yaşına kadar her 3 ayda bir yapılan sınavlardan geçmeleri gerekiyor. Sınavı geçemeyen köpeklere bir şans daha veriliyor ve köpek bir önceki aşamaya döndürülüyor. Köpek yine başarılı olamazsa görevden düşürülüyor. Bu köpekler isteyen olursa üçüncü şahıslara hibe yoluyla verilebiliyor.
Öte yandan yaklaşık 10 yıl çalışabilen polis köpekleri, görev esnasında başlarına bir şey gelirse ya da yaşlarını doldururlarsa görevden düşülüyor. Görevden düşen köpekler, isterlerse eğitmenlerine, yoksa üçüncü şahıslara hibe edilebiliyor.
Branş eğitimleri
Temel eğitimini tamamlayan ve bir yaşına gelen köpekler, 10 branşta eğitime alınıyor.
Uyuşturucu madde arama köpeği ve idarecisi temel eğitim programı 12 hafta, patlayıcı madde arama köpeği ve idarecisi temel eğitim, silah-mühimmat arama köpeği ve idarecisi temel eğitim, özel operasyon köpeği ve idarecisi temel eğitim programları 14 hafta, canlı insan arama köpeği ve idarecisi temel eğitim, kadavra arama köpeği ve idarecisi temel eğitim programları 6 ay, banknot arama köpeği ve idarecisi temel eğitim, çay ve tütün arama köpeği ve idarecisi temel eğitim programları 8 hafta, asayiş devriye köpeği ve idarecisi temel eğitim programı 10 hafta, şehir içi iz takibi ve idarecisi temel eğitim programı 6 ay sürüyor.
Köpekler, görevlerini yerine getirirken aslında oyun oynuyor. Ancak patlayıcı arama köpeği diğer branşlardaki köpeklerden farklı olarak aradığını bulduğunda, eğitmeni onunla ilgilenene kadar hareketsiz bir şekilde kalıyor. Çünkü yapacağı yanlış bir harekette patlayıcının aktif hale gelme riski bulunuyor. Bu nedenle patlayıcı arama köpeklerinin eğitimleri diğer branşlara oranla daha zor ve uzun sürüyor.
Branş eğitimini tamamlayan köpek ve eğitmenleri, eğitim sonunda sınava tabi tutuluyor. Sınavdan başarılı olamayan köpek, yeniden eğitime alınıyor. Eğer kusur eğitmende ise eğitmen değiştiriliyor.
İki yılda bir yeterlilik sınavı
Branş eğitimlerini tamamlayan köpekler, eğitmenleriyle atandıkları ile tayin oluyor ve göreve başlıyor.
Görev yerlerinde takip edilen köpekler ve eğitmenleri, 2 yılda bir yeterlilik sınavına tabi tutuluyor. Sınavdaki başarı durumuna göre ya eğitmen değiştiriliyor ya da köpek yeniden bir eğitim programına giriyor. Başarılı olanlar görevlerine devam ediyor.
Veterinerlik
KEM Şube Müdürlüğü, bünyesindeki görev köpeklerine uzman veterinerler eşliğinde her türlü sağlık hizmeti de veriyor.
Kurumun en özen gösterdiği bölüm, görev köpeklerinin sağlık durumlarının takibi. Uzman veterinerler gözetiminde köpeklerin sağlık durumları ve sorunları yakından takip ediliyor.
Veterinerlik içerisinde her türlü muayene ve ameliyat, son teknoloji ürünü aletlerle steril ortamda gerçekleştiriliyor.
Eğitmenleri de özel seçiliyor
Köpeklerin eğitmenleri ise gönüllülük esasına göre seçiliyor. Ancak her gönüllü memur eğitmen olamıyor.
Gönüllü memurlar mülakata tabi tutuluyor. Yeterlilik gösteren memurlar, köpek eğitmeni oluyor.
Eğitmenler, köpekleri branş eğitimiyle alıyor ve neredeyse köpeklerin tüm hayatları boyunca onlarla birlikte çalışıyor.