Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 2014 yılı hanehalkı tüketim harcaması istatistiklerinden alınan bilgiye göre, emeklilerin konut ve kira için yaptıkları harcama, aylıklarının yaklaşık üçte birini (yüzde 29,1) buluyor. Yüzde 24,2’lik gıda ve alkolsüz içecek harcamaları ile bu rakam aylıkların yarısından fazlasına (yüzde 53,3) ulaşıyor.
Ulaştırma harcaması da emeklilerin bütçesinde önemli bir yer tutuyor. Geçimini emekli aylığı ile sağlayanlar ulaştırma için bütçelerinden yüzde 13,6 pay ayırıyor.
Emekli aylığından, mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri harcamaları yüzde 7,2, giyim ve ayakkabı yüzde 4,1, lokanta ve oteller yüzde 3,8, alkollü içecekler, sigara ve tütün yüzde 3,7 pay alırken, haberleşme için ayrılan harcamaların oranı ise yüzde 3,6 olarak gerçekleşiyor.
Emekliler aylıklarından eğlence ve kültür için yüzde 3’lük pay ayırıyor. Sağlığa ayrılan pay ise yüzde 2,1’e kadar geriliyor. Emeklilerin, eğitim harcamaları ise aylıklarının yüzde 1,1’ine denk geliyor.
Ücretliler gıdadan çok ulaşıma para harcıyor
Maaş, ücret ve yevmiyelilerin konut ve kira harcamaları için bütçelerinden ayırdığı pay yüzde 23,4 iken, gıda harcamaları ise yüzde 18,3’e karşılık geliyor.
Ücretlilerin ulaştırma için harcadıkları tutarın, gıda harcamalarının üzerinde olması ise dikkati çekiyor. Buna göre, ücretlilerin aylıklarının yüzde 19,3’ü ulaştırma harcamalarına gidiyor.
Emeklilerden farklı olarak ücretliler, lokanta ve otellere aylıklarının yüzde 7,3’ünü harcıyor. Söz konusu grubun mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri harcamaları için ayırdığı pay yüzde 6,5’e denk gelirken, bu harcamayı yüzde 5,4 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 4,4 ile alkollü içecekler, sigara ve tütün, yüzde 4 ile haberleşme izliyor.
Ücretlilerin eğlence ve kültüre ayırdıkları pay yüzde 3,2, eğitim hizmetleri için yüzde 2,3’ü buluyor. Sağlığa ayrılan pay ise yüzde 2,1’de kalıyor.
Müteşebbislerin harcamaları
Müteşebbisler gelirlerinin yüzde 21,8’ini konut ve kira için, yüzde 20,1’ini de gıda harcamaları ile ulaştırma için kullanıyor.
Müteşebbisler, mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri harcamaları için yüzde 6,9 pay ayırırken, bunu yüzde 5,3 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 4,9’ar pay ile lokanta ve oteller ile alkollü içecekler, sigara ve tütün harcamaları izliyor.
Müteşebbislerin haberleşme ve eğitim için ayırdıkları pay yüzde 3,5 seviyesinde gerçekleşirken, eğlence ve kültür yüzde 2,7, sağlık ise yüzde 2,2 oranında harcamalardan pay alıyor.
TÜİK’in 2014 yılı verilerine göre, hanehalkının temel geliri ücretliler, müteşebbisler ve emekli aylığı olanların yaptıkları harcamalar ve bunların dağılımı şöyle:
| Harcama türleri | Maaş, ücret, yevmiye | Müteşebbis geliri | Emeklilik geliri |
| Toplam hanehalkı tüketim harcaması | 100,0 | 100,0 | 100,0 |
| Gıda ve alkolsüz içecekler | 18,3 | 20,1 | 24,2 |
| Alkollü içecekler, sigara ve tütün | 4,4 | 4,9 | 3,7 |
| Giyim ve ayakkabı | 5,4 | 5,3 | 4,1 |
| Konut ve kira | 23,4 | 21,8 | 29,1 |
| Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri | 6,5 | 6,9 | 7,2 |
| Sağlık | 2,1 | 2,2 | 2,1 |
| Ulaştırma | 19,3 | 20,1 | 13,6 |
| Haberleşme | 4,0 | 3,5 | 3,6 |
| Eğlence ve kültür | 3,2 | 2,7 | 3,0 |
| Eğitim hizmetleri | 2,3 | 3,5 | 1,1 |
| Lokanta ve oteller | 7,3 | 4,9 | 3,8 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | 4,2 | 4,3 | 4,6
|