Çin’de yer alan Nanjıg Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir çalışmada, Covid-19 pandemisi nedeniyle artan kişisel koruyucu ekipmanlara artan talebin, zaten kontrolden çıkmış olan küresel plastik kirliliği sorununu önemli ölçüde artırdığını ortaya konuldu.
Bilim nisanları, 2 binden fazla çift katlı otobüse eşdeğer 25 bin 900 ton ağırlığındaki salgından kaynaklanan plastik atıkların okyanusa sızdığını açıkladı. Araştırmacılar, maske ve eldiven gibi kişisel koruyucu ekipmanlardan oluşan atıkların, ülkelerin bunları düzgün bir şekilde işleme kapasitesini büyük ölçüde aştığını söyledi.
Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmaya göre, pandeminin başlangıcından bu yana 193 ülkeden tahmini olarak toplamda 8,4 milyon ton plastik atık üretildi.
Çalışmanın yazarları Yiming Peng ve Peipei Wu, “Covid-19 salgını, zaten kontrol dışı olan küresel plastik atık sorunu üzerindeki baskıyı yoğunlaştıran tek kullanımlık plastiklere yönelik talebin artmasına neden oldu.
Yazarlar, “Serbest bırakılan plastikler okyanusta uzun mesafeler boyunca taşınabilir ve denizdeki vahşi yaşama zarar verebilir. Okyanus canlıları bu nedenle yaralanıyor hatta ölüyor” açıklamasını yaptı.
Bununla birlikte, Mart ayında yapılan farklı bir araştırma, Hollanda’nın Leiden kentinde bir kanal temizliği sırasında karşılaşılan, tıbbi eldivene sıkışan ilk balık vakasını sundu. Brezilya’da ise ölü bir Macellan pengueninin midesinde bir PFF-2 koruyucu maske bulundu.
Bilim insanları, yüzyılın sonuna kadar pandemi ile ilişkili neredeyse tüm plastiklerin ya deniz yatağına ya da kumsallara ulaşacağını tahmin ettiklerini açıkladı.
Diğer taraftan Çin araştırması, yanlış yönetilen plastik atıkların yüzde 46’sının, bölgedeki bireylerin yüksek düzeyde maske takması nedeniyle Asya’dan geldiğini, yüzde 24’ünün Avrupa’den ve yüzde 22’sinin Kuzey ve Güney Amerika’dan geldiğini buldu.
Peng ve Wu, ayrıca, araştırmalarının kişisel koruyucu ekipman atıkların yüzde 87,4’ünün bireysel kullanımdan ziyade hastanelerden geldiğini gösterdiğini söyledi.
Kişisel kullanımın atıkların yüzde 7,6’sını, paketleme ve test kitleri sırasıyla yüzde 4,7 ve yüzde 0,3’ü oluşturdu.
Öte yandan, pandeminin başlangıcından bu yılın Ağustos ayına kadar okyanuslara sızan binlerce ton maske, eldiven, test kiti ve yüz siperliği dünyadaki 369 büyük nehirde taşındı.
Bunların başında, okyanusa 5 bin 200 ton kişisel koruyucu ekipman atığı taşıyan güneydoğu Irak’taki Shatt al-Arab yer alıyor. Bu nehri, 4 bin ton ile Batı Tibet’te doğan İndus nehri, 3 bin 700 ton ile Çin’deki Yangtze nehri ve bin 700 ton ile Avrupa’daki Tuna nehri izliyor.
Çalışmanın yazarları, “Bulgularımız, plastik atık yönetiminde özel dikkat gerektiren sıcak nokta nehirlerini ve su havzalarını gösteriyor. Küresel okyanusta pandemi ile ilişkili atık salınımının uzun süreli bir etkisini bulduk. Modelimiz, bu yüzyılın sonunda pandemi ile ilişkili plastiklerin neredeyse tamamının ya deniz yatağına (yüzde 28.8) ya da kumsallara (yüzde 70.5) ulaşacağını gösteriyor” dedi.