Çin’in Vuhan kentinde Aralık 2019’da ortaya çıkan Kovid-19 virüsü, 200’den fazla ülke ve bölgeye yayılarak salgına dönüştü…
117
Çinli yetkililer, Kovid-19’un ortaya çıktığı Vuhan’a ilk kez ekip göndererek araştırmalara başladı. Çin’in farklı kentlerine yayılmasının ardından dünyada birçok ülke ve bölgeye de sıçrayan ve can almaya başlayan hastalık salgın ilan edildi. Dünyada alınan önlemler kapsamında “maskeler” günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline geldi, karantina, seyahat kısıtlaması gibi uygulamalara geçildi.
217
İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, ABD’nin Irak’ta havaalanına düzenlediği füze saldırısında öldürüldü. Süleymani’nin ölümü bölgede İran-ABD gerilimini artırdı. İran, ABD’nin Irak’taki üslerini peş peşe vurdu, ABD ise İranlı kişi ve firmalara yaptırım kararı aldı. Tarafların on yıllardır süren gerginliği bu gelişmelerin ardından had safhaya çıktı, hatta “Orta Doğu’da yeni bir savaş kapıda mı?” sorularını gündeme getirdi.
317
Bu dönemde ABD’nin Irak’taki üslerini vuran İran’da, Ukrayna Hava Yollarına ait “Boeing 737” tipi yolcu uçağı, Kiev’e gitmek üzere Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı’ndan havalandıktan kısa süre sonra düştü ve uçaktaki 176 kişiden kurtulan olmadı. İran Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna uçağının “hassas askeri bir noktanın” üzerinden geçerken “insani hata” sonucu hava savunma sistemi tarafından yanlışlıkla düşürüldüğünü açıkladı.
417
517
Fransa’da emeklilik reformu, Şili’de hükümet krizi, Lübnan’da ekonomik kriz ve Hindistan’da Vatandaşlık Yasası protesto edildi, bu gösteriler yer yer şiddet olaylarına dönüştü ve çok sayıda kişi hayatını kaybetti.
617
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında, tek taraflı Orta Doğu barış planını kamuoyuna duyurdu. Trump, ABD’nin “Yüzyılın Anlaşması” olarak adlandırdığı plan kapsamında Kudüs’ün, İsrail’in “bölünmez” başkenti olarak kabul edileceğini açıkladı. Plana birçok ülke ve kuruluş tepki gösterirken, dünya genelinde Müslümanlar sokaklara dökülerek planı protesto etti. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas “Kudüs satılık değildir.” diyerek planı reddetti.
717
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Kovid-19 salgını dolayısıyla suçladığı Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) sağladıkları fonu durdurduğunu açıklaması, Doğu Afrika ülkelerinden Kenya’da, şiddetli yağışların yol açtığı sel ve heyelanlarda 285 kişinin hayatını kaybetmesi ve Libya’da hükümet güçlerinin, başkent Trablus’un batısında yaklaşık üç bin kilometrekarelik alanı, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’e bağlı milislerin elinden geri alması uluslararası gündemin ana başlıkları arasında yer aldı.
817
Pakistan Uluslararası Havayollarına (PIA) ait Lahor-Karaçi seferini yapan yolcu uçağının Karaçi Havalimanı yakınlarında yerleşim alanına düşmesi sonucu 97 kişi yaşamını yitirdi.
917
ABD’de polis şiddeti sonucu George Floyd’un hayatını kaybettiği Minnesota eyaletinde Vali Tim Walz, acil durum ilan ettiğini açıkladı.
1017
Floyd’un polis şiddeti sonucu hayatını kaybetmesinin ardından başlayan olayların 3. gününde göstericiler polis merkezine girerek binayı ateşe verdi. Belediye Başkanı Jacob Frey akşam sokağa çıkma yasağı ilan etti. Floyd’u gözaltına alırken ensesine dizini basıp ölümüne neden olan polis memuru Derek Chauvin tutuklandı.
1117
ABD ile Çin arasındaki siyasi gerilim ve Dağlık Karabağ’da Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki savaşın fitilini ateşleyen çatışmaların başlaması, 2020 yılının üçüncü çeyreğine damgasını vurdu.
1217
Kovid-19 salgınının başlıca yayılma sahası ilkbahar sonunda ABD ve Batı Avrupa ülkeleriyken, yaz aylarından itibaren Brezilya başta olmak üzere Güney Amerika ülkeleri, Hint alt kıtası ve Rusya, salgın öbekleri haline geldi.
Dünya sonbahara Kovid-19’un artan etkisiyle girdi, salgın başta vakaların en yoğun olduğu ülkeler olmak üzere tüm dünyada yeni bir ivme kazandı. Hindistan’da 4 Eylül’de 87 bin 115’e ulaşan günlük vaka sayısı, Kovid-19’un ortaya çıktığı Çin’de Aralık 2019’dan o güne kadar tespit edilen 85 bin 146 vakayı geride bıraktı.
1317
Azerbaycan-Ermenistan sınırında 14 Temmuz’da çıkan çatışmalarda, Azerbaycan ordusundan biri tümgeneral olmak üzere 7 askerin şehit olması, Dağlık Karabağ’ın işgalden kurtarılmasına giden savaşın fitilini ateşleyen bir gelişme oldu. Azerbaycan ordusu, 27 Eylül’de Ermeni güçlerinin Dağlık Karabağ yakınlarında sivil yerleşimlere ateş açması üzerine topraklarını işgalden kurtarmak üzere karşı saldırı başlattı.
1417
Dünyada Kovid-19 vaka sayısının 70 milyonu, salgın kaynaklı ölümün ise 1,5 milyonu aştığı bu dönemde salgının yayılma hızının artması nedeniyle çok sayıda ülkede yeniden karantina ve kısıtlamalar getirilirken, aşı çalışmaları ilk sonuçlarını verdi.
1517
İngiltere, 2 Aralık’ta Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in geliştirdiği Kovid-19 aşısının yaygın kullanımına onay verdi. İngiltere aşının yaygın kullanımına onay veren ilk ülke, Pfizer/BioNTech aşısı da “dünyada tescillenen ilk Kovid-19 aşısı” oldu.
Pfizer/BioNTech aşısının yanı sıra klinik deneme aşamasına geçen 52 potansiyel Kovid-19 aşısı bulunurken, bunlardan insanlar üzerinde test edilen 3’ünün ilk sonuçlara göre bağışıklık tepkisi uyandırmada yüksek oranda başarı sağlaması, salgının yaygın aşılamayla kontrol altına alınabileceğine dair umutları artırdı.
1617
Bu dönemde Dağlık Karabağ ve çevresindeki illeri Ermenistan’ın işgalinden kurtarmak için 27 Eylül’de operasyon başlatan Azerbaycan ordusu, 44 gün süren savaşta 5 il, 4 kasaba ve 286 köyü işgalden kurtardı ve Ermenistan ordusuna büyük darbe vurdu. Azerbaycan ordusu Dağlık Karabağ’daki savaşta 2 bin 783 şehit verdi.
1717
Yılın son çeyreğinde ABD’de 3 Kasım’da yapılan 59. başkanlık seçimlerini Demokrat aday Joe Biden kazandı. 270 delegeye ulaşan adayın başkanlık koltuğuna oturmaya hak kazandığı ABD’de Biden, 306 delegeye ulaşırken, mevcut Başkan Donald Trump ise 232 delegede kaldı. (Anadolu Ajansı)