Aspartam ile kanser arasındaki ilişki, gıdalar ve katkı maddeleriyle ilgili tartışmaların başında geliyor.
1965’te tesadüfen bulunan yapay tatlandırıcı, 80’lerden bu yana sofralarımızda. Sakızdan, meşrubata, diş macunundan hazır tatlılara kadar pek çok üründe kullanılıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı aspartamı muhtemel kanser yapıcı maddeler arasına aldı.
“Muhtemel” olması, aspartam ile kanser arasındaki ilişkiye dair sınırlı kanıtın bulunması. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, günlük tüketilebilecek aspartam miktarını değiştirmedi. Miktar değişikliği için daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtildi.
Aspartam, Amerika Gıda ve İlaç Dairesi FDA’den ilk kez 1974’te onay aldı. Ancak hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda muhtemel toksik ve kanserojen etki görülmesi üzerine onay bir yıl sonra askıya alındı.
FDA, 1981’de insanlar tarafından tüketilen miktarının kanser yapacak seviyenin çok altında olduğu gerekçesiyle aspartamı yeniden onayladı. 1983’ten itibaren ise içeceklerde kullanılmasına izin çıktı.
Aspartam, şeker ile aynı enerji seviyesine sahip. Bir gramı 4 kalori. Ancak şekerden 200 kat daha tatlı. Bu nedenle binlerce gıdayı tatlandırmak için şeker yerine kullanılıyor. Maliyeti düşük olduğu için sadece gıdalarda değil 600’den fazla ilaçta da aspartam bulunuyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bir kişinin günlük tüketeceği aspartam miktarı kilosu başına 40 miligramı geçmemeli. Bir kutu meşrubat 200-300 gram aspartam içeriyor. Buna göre 70 kilogram ağırlığında bir yetişkinin günde 9 ila 14 kutu meşrubatı geçmemesi gerekiyor.
2010’da İtalya’da yapılan bir araştırmada aspartamın farelerde karaciğer ve akciğer kanserine yol açtığı görülmüştü. Aynı yıl Danimarka’da yapılan başka bir araştırma yapay tatlandırıcılar ile erken doğum arasında ilişki tespit edilmişti.
ASPARTAM NEDİR?
Aspartam, yapay tatlandırıcı olarak kullanılan bir maddedir. Çoğunlukla düşük kalorili veya kalorisiz gıda ve içeceklerde bulunur. Aspartam, tatlandırıcı olarak tercih edilen birçok üründe kullanıldığından, sağlık konularında bazı tartışmalar ve endişeler de bulunmaktadır.
ASPARTAMIN DİĞER ZARARLARI NELERDİR?
Fenilketonüri: Fenilketonüri (PKU) adı verilen kalıtsal bir bozukluğu olan bireylerde, aspartam içeren ürünler tüketildiğinde fenilalanin birikimi olabilir. Bu durum, beyin hasarına ve diğer ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ancak, PKU’lu bireylerin aspartam içermeyen bir diyet izlemeleri önerilir ve bu durum rutin tarama testleriyle doğumda tespit edilir.
Migren: Bazı kişilerde, aspartamın migren atağını tetikleyebileceği düşünülmektedir. Ancak, bu etki herkes için geçerli değildir ve her bireyin migren tetikleyicileri farklı olabilir.
Alerjik reaksiyonlar: Nadir durumlarda, aspartam bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu reaksiyonlar genellikle cilt döküntüleri, kaşıntı, gözlerde sulanma veya solunum zorluğu gibi semptomlarla ortaya çıkar.
İnsülin tepkisi: Aspartamın, bazı kişilerde insülin tepkisini artırabileceği düşünülmektedir.