Diş eti, dişi çevreleyen ve onu korumakla görevli bir dokudur. Diş eti çekilmesi diş taşları, iyi yapılmamış köprüler ya da ailesel yatkınlığa bağlı olarak gelişebilmektedir. Diş kemiğinin bakterilere bağı olarak derinlere doğru erimesi ve bunun da sonucu olarak dişetinin de onu takip ederek aşağı doğru inmesidir. Diş eti çekilmesinin nedenleri arasında en büyük payı ise diş taşları ve diş eti hastalıkları alır. Diş taşları erken dönemde temizlenmezse dişin derinliklerine doğru kendine yer açmaya başlar. Erken süreçte bu rahatsızlıkla ilgilenilirse dişeti çekilmesi olmaz. Geç kalınmış müdahalede diş kayıplarına varan sorunlar yaşanabilmektedir. İstatistikler diş eti çekilmelerinden kaynaklanan diş kayıplarının, diş çürüklerinden daha fazla olduğunu göstermektedir.
DİŞ ETİ ÇEKİLMELERİNİN SINIFLANDIRILMASI
Diş eti çekilmesi akut ve kronik olmak üzere iki kısımda sınıflandırılabilir. Diş eti çekilmesinin hangi tipte oluğu ancak bir doktor muayenesi ile anlaşılabilir. 1-2 mm. kadarlık diş eti çekilmesi genelde çok büyük sorunlara yol açmaz ve kronik diş eti çekilmesi olarak adlandırılır. Kronik diş eti çekilmesi daha yavaş ilerler. Ama 3-4 mm. lik diş eti çekilmeleri ya da çok hızlı ilerleyen diş eti çekilmeleri ise akut diş eti çekilmesi olarak adlandırılır. Tedavisi mutlaka yapılmalıdır. Özellikle kanamalı durumlarda cerrahi operasyon gerekebilir.
DİŞ ETİ NEDEN ÇEKİLİR?
Dişeti genel olarak diş bakımının yapılmaması, yanlış fırçalama, genetik yatkınlık ya da kişide var olan dişeti hastalıkları nedeni ile çekilir. Bunlar arasında dişlerin fırçalanmaması merkezde yer alan en önemli etkendir. Diğer etkenler ise diş eti çekilmesini hızlandırır. Her diş doktorunun tavsiye ettiği gibi dişler günde 3 kez mutlaka fırçalanmalıdır. Çünkü diş fırçalama, yemek sonrası dişler arasında kalan yemek artıkları ile bakterilerin bütünleşerek burada üreyerek kalıcı bir hal almasını ve dişeti tahribatına neden olmasını engeller. Eğer, eğer her yemek sonrası fırçalanmazsa öğün hatta gün, hafta atlanarak fırçalanmaması dişe yapışan bakterilerin plak(tırnağınızla dişinizin üzerini kazıyarak plağı fark edebilirsiniz) oluşturmasına ve zamanla bir daha da kazınamamasına ve konuşlanmasına sebep olur. Dişetinde kalıcı hale gelen bakteriler, öğünlerle birlikte daha da çoğalarak yani beslenerek kendine daha fazla alan bulmak isterler. Sonuç olarak bakteri plağı yavaş yavaş aşağılara dişin derinliklerine doğru ilerler.
DİŞ ETİ ÇEKİLMELERİNİN DİĞER NEDENLERİ
Yaşlanma,
Dişleri sıkmak ya da gıcırdatmak,
Diş taşları ve bakteri plağı,(en sık görülen sebebi)
Çarpık, düzensiz, rotasyona uğramış bozuk diş dizileri,
Diş eti iltihabı veya periodontitis nedeni ile diş etinde oluşan iltihaplı ve dejeneratif değişimler,
Travmatik ve cerrahi yaralanmalar,
Dudak, yanak kas bağlantılarının diş etlerine yakın olmaları,
Dişler arasına gereksiz ve çok fazla kürdan, toplu iğne vb. cisimler sokularak, diş etinin tahriş edilmesi,
Sigara içme alışkanlığı,
Kötü beslenme ve bunun sonucunda bağışıklık sisteminin zayıflaması,
Şeker hastalığı,
Ağız içindeki restorasyonlar,
Doğum kontrol hapları, anti-depresanlar, kalp ilaçları kullanılması,
Hamilelik, puberte, menapoz, mensturasyon gibi hormonal değişiklikler,
Stres
DİŞ ETİ ÇEKİLMESİNİN BELİRTİLERİ
Diş eti çekilmesinin ilk belirtisi ise ağızda koku (halitozis) meydana gelmesidir. Daha sonra bu belirtiyi diş eti kanamaları takip eder. Sağlıklı diş etlerinde kanama meydana gelmemektedir.
DİŞ ETİ ÇEKİLMESİ NASIL ÖNLENİR?
Aslında diş eti çekilmesinin önlenmesi oldukça basit ve fazla zaman almayan bir iştir. Diş eti çekilmesinde ister tedavi öncesi olsun isterse de tedavi sonrası olsun mutlaka dişler fırçalanmalıdır. Günde 3 defa dişler fırçalanmalıdır. Ön, arka ve üst yüzeylerin fırçalanması zaten herkes tarafından yapılmaktadır. Dişler fırçalanırken dişetinden dişe doğru ve süpürme hareketi yapılarak fırçalanmalıdır. Yani, üst çenede yukarıdan aşağı alt çenede ise aşağıdan yukarı yapılmalıdır. Ağız temizliği yapılırken dişlerin yanında dilin temizliği de mutlaka yapılmalıdır. Dil, pürüzlü yüzeyi ile bakterileri barındırma yeteneğinde olan bir organımızdır. Ağız ve diş temizliğinde zengin lif ve sodyum bi karbonat iyonlarına sahip misvakın önemli rolünü de unutmamak gerekir.
Dişlerin, iki dişin birleştiği araları da mutlaka fırçalanmalıdır. Buna ilaveten diş fırçasının ulaşamadığı diş araları da diş ipi kullanılarak temizlenmelidir. Bazen dişler arası mesafe büyük olduğunda diş ipi bu yüzeyleri temizleyemez. Bu bölgeler için arayüz fırçası adı verilen fırçalar kullanılabilir. Ara yüz fırçasının da yetersiz olduğu durumlarda ağız duşu adı verilen ve eczanelerden temin edebileceğiniz aparatların kullanılmasında fayda bulunmaktadır. Ağız duşu, basıçlı su ile diş aralarının temizlenmesine yardımcı olur. Ağızda oluştuğu farkedilem diş taşları ya da diğer adı ile tartarların uzman biri tarafından temizlenmesi diş eti çekilmesinin önlenmesinde önemli bir adımdır. Ağız ve temizliğinde eczanelerde satılan ağız gargaraları da kullanılabilir.