Kış ayları kalp krizi riskini artırsa da bu sorunun gerçekleşmesi birdenbire olmuyor ve temeller çocukluktan itibaren atılıyor.
Habertürk’ten Ceyda Erenoğlu’nun haberine göre süreç damar çeperinde yağ birikmesi ile başlıyor.
Bazı kişilerde bir damarın yüzde 30’dan yüzde 70’e kadar daralması yıllarca sürdüğü için kişinin durumu ölümle sonuçlanabilecek boyutlara ulaşsa da bundan haberi olmaması tehlikeye davetiye çıkartıyor.
ANA NEDEN PIHTI OLUŞUMU
Anadolu Sağlık Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Gürsel Ateş,”Kalp krizlerinin çoğu kalp kasına kan ve oksijen taşıyan atardamarlarda (koroner arterlerde) pıhtı oluşumu nedeniyle meydana geliyor” diyor. Pıhtı, genelde damar yüzeyini daraltan aterosklerotik plağın yırtılması sonucu, kanın plağın altındaki doku ile temas etmesi nedeniyle oluşuyor. Sürekli damar yüzeyiyle temas eden kan, normal şartlarda pıhtılaşmıyor. Kanda damar altı yapılarına ait kimyasallar dolaşmaya başladığında vücut damarda yırtılma olduğunu algılıyor ve tamir için kan pulcuklarını yolluyor. Onların gösterdiği aşırı tepki nedeni ile damar pıhtı ile tıkanıyor. Koroner arterlerdeki pıhtıların kalp kasına kan ve oksijen akışını engellemesi o bölgedeki kalp hücrelerinin 3 – 6 saat içinde ölümüne neden oluyor. Hasar gören kalp kası kasılma yeteneğini kaybedince kalbin geri kalan kısmı hasar gören bu bölümün işini de yapmak zorunda kalıyor.
EN TİPİK BELİRTİ GÖĞÜS AĞRISI
Kalp krizinin en tipik belirtisinin göğüs ağrısı olduğu belirtiliyor. Bu sorunda genellikle göğüs kafesinin orta bölgesinde birkaç dakikadan uzun süren baskı, sıkışma ve sıkıntı hissi oluyor. Bu çok şiddetli ve can yakan bir ağrı olmayıp omuzlara, boyuna veya kollara yayılabiliyor. Belirtiler arasında; çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi, bayılma, bulantı ve soğuk terleme de bulunuyor. Yürürken veya son birkaç hafta içinde kısa süreli dinlenme esnasında ağrısı olan hastalar, ağrının karakterini iyi bilip daha çok şiddetlendiğini fark edebiliyor. Asıl önemli olanın olayın farkında olmayan kriz öncesinde yürürken ya da istirahat anında kısa süreli ağrılar yaşamayan genç hastalar olduğuna dikkat çekiliyor. Bunlar ağrıyı genelde kas ağrısı olarak yorumladıkları için hastaneye başvurma süreleri uzayabiliyor. Sırt, sol kol ve bazen de mide ağrısı şeklinde ki ağrıların altında da kalp krizi bulunabiliyor. Diyabetiklerde ve yaşlılarda hiç ağrı yakınması olmadan ani başlayan nefes darlığının nedeninin de kalp krizi olabileceği belirtiliyor. Bu şikayetler kadınlarda daha hafif şekilde hissediliyor.
KALP KRİZİ AĞRISI SAĞ KOLA DA YAYILABİLİR
Kalp krizi belirtilerinin atipik olanları da bulunuyor. Ağrının sol kola yayılması gibi yerleşmiş kanının aksine ağrı sağ kola da yayılabiliyor. Bir elin bir ya da iki parmağı ya da sadece küçük parmağı bile ağrıyabiliyor. Kalp krizi ağrısı, kimilerinde çene veya diş ağrısı gibi de görülebiliyor. Kişilerin normalin dışında bir tuhaflık ve şüphe hissetmeleri halinde şikayetleri kalp krizine benzesin ya da benzemesin derhal bir hastaneye başvurmaları gerekiyor.
ÖLÜMLERİN EN BÜYÜK NEDENİ GECİKME
Kalp kasına kan akımının durmasından sonra ki 20 dakika içinde hücreler ölmeye başlıyor. Hücre ölümü 6-12 saat içinde tamamlanıyor. Bu süre içinde damarlara yapılacak bir girişim, damarların açılmasına ve kalbe kan gitmesine neden olduğu için hücre ölümü durdurulabiliyor. Ölümlerin en önemli nedeninin gecikme sonucu kalp ritminde oluşabilecek bozukluklar olduğu belirtiliyor.
DİLALTI HAPI NE ZAMAN KULLANILMALI?
Daha önce kalp krizi geçirmiş hastalar genelde yanlarında hep dilaltı hapı taşıyorlar. Bu hastalar kalp spazmı geçirdiklerini anladıkları için sürprizle karşılaşmıyorlar. Ancak dilaltı hapının kalp krizi geçirmeyi önlemediğini bilmek gerekiyor.
KRİZ ANINDA KAN SULANDIRICI ALINMALI MI?
Kalp krizi esnasında, kriz geçiren kişinin, toplumda çoğumuzun adını bildiği kan sulandırıcı ilaçtan çiğnemesi öneriliyor. Bu ilacın ağızda çiğnenerek alınmasının yararlı sonuçları bulunuyor. Yapılan araştırmalar, kalp krizi ile hastaneye başvuran hastalarda kan sulandırıcı alınması durumunda ölüm oranının yüzde 23 civarında azaldığını gösteriyor.
ÖKSÜRÜK HAYAT KURTARABİLİR
Kalp ölümlerinin önemli kısmı ritim bozukluklarından ya da ani kalp durmasından kaynaklanıyor. Öksürmek kalbi uyarmak anlamına geliyor ve bunun yapılması kalpte elektroşok etkisi yaratabiliyor. Kişinin kalp ritminde düzensizlik hissettiği anda öksürmesi ritim bozukluğundan ya da ani kalp durmasından dolayı gerçekleşen ölümlerin önüne geçebiliyor.