Rusya’nın 8 gün önce Ukrayna’ya başlattığı askeri harekatın ardından ülkeye uygulanan uluslararası baskı ve yaptırımlar neticesinde birçok marka faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.
Vladimir Putin’in saldırı kararının ardından uygulanan yaptırımlar sonrasında dünyanın en önemli şirketleri faaliyetlerini durdururken, başta Apple, Daimler (Mercedes Benz), Jaguar Land Rover, H&M ve Burberry gibi firmalar olmak üzere birçok alanda faaliyet gösteren şirket çekilmeye dahil oldu.
BENZİN VE GAZ
Ukrayna’da çatışma patlak verdiğinde, Rus enerji devi Rosneft’te büyük bir hisseye sahip olan BP, birkaç gün içinde operasyonlarını erteleneceğini duyurdu.
BP’nin kararının ardından Shell, ExxonMobil ve Equinor hissedarların yanı sıra hükümetler ve halktan gelen baskıların ardından Rusya yapılan yatırımlarını keseceklerini açıkladı.
BP’nin Rosneft hissesi firmanın en son karının beşte birini oluştururken, Shell’in Gazprom ile olan girişimlerinden çıkmak için 3 milyar dolara kadar fedakarlık yapacağı aktarıldı.
Bu arada, Rusya’daki bir diğer büyük oyuncu Total Energies, ülkede yeni projelere fon sağlamayacağını ancak rakiplerinden farklı olarak mevcut yatırımları da satmayı planlamadığını söyledi.
EĞLENCE
Warner Bros’un gişe rekorları kıran yeni filmi Batman’i görmek isteyen Rusya’daki film severler, şirketin ülkede yeni film gösterimlerini askıya aldıktan sonra bunu yapamayacak.
ABD’li film yapımcısına Disney ve Sony de katılırken, animasyon Turning Red ve Marvel uyarlaması Morbius’un prömiyerleri de geri çekildi.
Netflix, “güncel olayların etkisini” değerlendirirken ülkedeki tüm “gelecekteki projeleri” de askıya aldığını duyurdu.
Tüm şirketler, kararlarının uygulanan yaptırımlardan ziyade Ukrayna’daki “insani krize” dayandığını söyledi.
TEKNOLOJİ
Dünyanın en değerli şirketi Apple, Rusya’daki tüm ürün satışlarını durdurduğunu, Apple Pay ve Apple Haritalar gibi diğer hizmetlerini sınırladığını ve mağazalarını kapadığını duyurdu.
Danışmanlık firması Macro-advisory Limited’in CEO’su Chris Weafer, Apple gibi ithal ürünler satan bir firma için bu nispeten basit bir karar olduğunu söylerken, “Şirketler Rus rejimi ve Ukrayna’da olanlarla ilişkilendirilmek istemiyor” dedi.
Weafer, “Rus işleri karlı olabilir, ancak böyle bir itibar riski söz konusu olduğunda dünyanın geri kalanı daha önemlidir” ifadelerini kullandı.
Bunun da ötesinde, yanlış bilgilerle dolup taşan bazı teknoloji şirketleri, platformlarında Kremlin bağlantılı medya kuruluşlarının paylaşımlarını kısıtlarken, başta Facebook devlete ait haber kuruluşlarından gelen içeriklerin doğruluğunu kontrol etmeyi ve etiketlemeyi durdurmayı reddettiğini söyledikten sonra Rusya’da kısıtlandı
PERAKENDE
Perakende danışmanlığı GlobalData, İsveçli moda devi H&M’in Rusya’daki faaliyetlerini durduran son perakende şirketi olduğunu ve birçok şirketin de bu kervana dahil olacağını söyledi.
H&M, Ukrayna’daki “trajik gelişmelerden” bahsederken, Nike dahil diğer dünyaca ünlü perakende şirketleri, Rusya’daki müşterilere mal teslimatını şu anda garanti edemeyeceklerini belirtti.
Moskova Kızıl Meydan’da ana mağazası bulunan Burberry, “Rusya’daki siparişleri yerine getirmenin zorlaşması” nedeniyle tüm sevkiyatları duraklattığını söyledi.
Rusya, 2021 yılında 452 milyar dolar değeriyle Avrupa’nın en büyük beşinci perakende pazarı konumunda bulunuyordu.
Bazı markalar, daha sonraki bir tarihte ülkeye geri dönmek adına köprülerini yakmak istemezken, GlobalData danışmanı Chris Weafer, birçok firmanın satışları tamamen geri çekmek yerine basitçe “yeniden düşündüklerini” veya “askıya aldıklarını” söylemelerinin nedeninin bu olduğunu vurguladı.
OTOMOTİV
Jaguar Land Rover, General Motors, Aston Martin ve Rolls-Royce, saldırıları nedeniyle Rusya’ya araç teslimatını durduran otomobil üreticileri arasında yer alırken, iş makinesi üreticisi JCB tüm faaliyetlerini durdurdu.
Dünyanın en büyük iki kargo nakliye şirketi MSC ve Maersk’in gıda, tıbbi ve insani yardım teslimatları dışında Rusya’ya ve Rusya’dan gelen rotaları askıya almasıyla birlikte, Rusya’ya araba taşımanın her geçen gün zorlaştığı belirtiliyor.
Volkswagen ve BMW gibi bazı otomobil üreticileri ise, Ukrayna’dan gelen parça eksikliği nedeniyle bazı Avrupa tesislerinde üretimi durdurmak zorunda kaldı.
DANIŞMANLIK FİRMALARI
Büyük danışmanlık ve hukuk firmaları, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından şimdiye kadar planlarını açıklamazken, KPMG’nin İngiltere patronu Jonathan Holt, müvekkillerini yaptırımlar doğrultusunda gözden geçirdiğini söyledi.
Bunun hem Birleşik Krallık’ta hem de dünya çapında bazı ilişkilerin sona ermesi anlamına geleceğini söyledi.
En büyük 30 Rus şirketinden 21’ine hizmet veren danışmanlık firması McKinsey’in üst düzey bir yöneticisi, bir sosyal medya gönderisinde şirketin “artık Rusya’da herhangi bir devlet kurumuna hizmet etmeyeceğini” yazdı.