Son yıllarda görülme sıklığında büyük artış olan beyin kanamasını önceden öngörmek ve engellemek mümkün mü? Habertürk’ten Ceyda Erenoğlu’nun haberine göre beyin kanaması vakalarındaki artışın arkasında masa başı işler dolayısıyla yaşanan hareket kısıtlılığı, obezite, hipertansiyon, şeker ve yüksek kolesterol bulunuyor. Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler’den Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Aşkın Şeker,” beyin kanamasının önceden engellenebilmesi için ailesinin birinci derece fertlerinde geçmişte beyin kanaması hikayesi olan kişilerin beyin MR’i çektirmesi gerek” diyor.
BEYİN KANAMASI NEDEN OLUYOR?
Kafatası içinde, beynin içi veya etrafında, beyin zarı ile beyin arasında veya beyin zarı ile kafatası arasında olan kanamalara beyin kanaması adı veriliyor. Beyin kanamalarının nedenleri “kendiliğinden oluşan beyin kanamaları” ve “travmatik beyin kanamaları” olarak sınıflandırılıyor. Kendiliğinden oluşan beyin kanamaları da iki ana gruba ayrılıyor. Birincisi “hipertansif” (tansiyon yüksekliğine bağlı),ikincisi ise “altta yatan nedene bağlı kanamalar” olarak tanımlanıyor. Altta yatan nedenler; “damar yumağı”, “anevrizma” (damarda baloncuk),“kavernom” denen başka bir çeşit damar yumağı veya nadir de olsa tümörlere bağlı gerçekleşen beyin kanamaları olarak sıralanıyor.
ÇOK ŞİDDETLİ BAŞ AĞRISINA DİKKAT!
Ciddi ve hayati sonuçlar doğurabilecek bu sorun, çoğu kez, kişinin daha önce yaşamadığı kadar yoğun şiddette baş ağrısı ile belirti veriyor. Baygınlık, felç, sinir fonksiyon kaybı, görme bozukluğu, konuşamama, kol ve bacakta kuvvet kaybı gibi belirtiler de beyin kanaması işaretleri olarak değerlendiriliyor. Sorun nadiren hafif bir baş ağrısı ile atlatılabiliyor. Bu belirtilerin herhangi birinin, beyinde ciddi bir kanama işareti olabileceğine ve bu gibi durumlarda zaman geçirmeden acil servise başvurulması gerektiğine dikkat çekiliyor.
ALKOL VE SİGARA DA SUÇLULAR ARASINDA
Çağımızın getirdiği bazı hastalıklar, özellikle masa başı işler dolayısıyla yaşanan hareket kısıtlılığı; obezite, hipertansiyon, şeker ve yüksek kolesterole neden oluyor. Bunun yanında kişinin sigara, alkol, madde bağımlılığı gibi kötü alışkanlıklarının olması da beyin kanaması riskini artırıyor. Yaşam şeklinin bu risklerden arındırılması ile beyin kanamalarının önlenip kontrol altına alınması mümkün hale gelebiliyor.
İLK SAATLER ÇOK ÖNEMLİ!
Beyin kanaması durumunda paniğe kapılmadan hemen 112’ nin aranması, profesyonel yardım istenmesi ve hastanın en yakındaki donanımlı bir merkeze götürülmesi öneriliyor. Bu sorunda ilk dakikalar ve ilk saatler çok önemli görülüyor. Hasta ne kadar çabuk tedavi edilirse hasarsız hayatta kalma şansı o oranda artıyor. İlk saatlerde ağır komalı olarak gelen, ameliyatı gerçekleştirildikten sonra ise tamamıyla iyileşerek normal yaşamına dönen hastaların varlığı bunu gösteriyor. Bu nedenle ilk saatlerde yapılan müdahaleler kritik önem taşıyor.
ÖNGÖRMEK VE ENGELLEMEK MÜMKÜN MÜ?
Ailesinde beyin kanaması geçiren birinci dereceden yakını olanların tedbirli davranıp, beyin ve sinir cerrahisi veya nöroloji bölümlerine başvurarak gerekli tetkiklerini yaptırmaları öneriliyor. ‘Anevrizma’ adı verilen damar baloncuğu, “AVM” denilen damar yumağı hastalıkları, “kavernom” olarak adlandırılan damar hastalıkları ailesel sağlık sorunları arasında bulunuyor. Ailesinde bu nedenlerden biri ile kanama geçirmiş birinci dereceden yakını olanların, beyin MR’ı çektirip kontrollerini ihmal etmemesi gerektiğine dikkat çekiliyor. Doç. Dr. Aşkın Şeker, “Hipertansiyon kronik bir hastalık olduğu için damarlarda kireçlenme ve sertliğe yol açıyor. Sonrasında; damarda yumuşaklık kaybı veya kireçlenmeyle birlikte ani tansiyon yükselmesi gerçekleşiyor ve meydana gelen çatlamalar kanamaya neden olabiliyor. Bu nedenle; doğru beslenme, kan yağlarını kontrol altında tutma, yüzme, yürüyüş gibi sporlar ile özellikle şeker hastalarının diyetlerine dikkat etmesi beyin kanamalarının önlenmesini mümkün hale getiriyor” diyor.