Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Taner Usta, “çikolata kisti olanlar çocuk sahibi olabilirler mi?” sorusuna açıklık getirirken, çikolata kisti ve kısırlık tedavisi hakkında her şeyi bizler için anlattı.
Yumurtalıklarda meydana gelen kistler gebelik için risk oluştursa da hamile kalmak mümkün. Gebe kalmak isteyenler için doğum kontrol ya da adet geciktirme gibi baskılayıcı tedaviler yerine diğer tedavi yöntemleri daha çok tercih ediliyor.
6 İLA 9 AY ARASINDA GEBELİK MÜMKÜN
Endometriozis’in tedavisi ile gebelik olasılığı arttırılabilir. İlk seçeneklerden biri genellikle çikolata kistinin laparoskopik veya robotik yolla çıkarılmasıdır. Fakat önemli nokta her gördüğümüz çikolata kistini ameliyat etmediğimiz, hatta etmememiz gerçeğidir. Çünkü önemli sayıda hasta hiçbir tedavi yapmadan kendi kendine gebe kalabilir.
Önemli olan noktalar ise kendi kendine gebe kalamayacak, cerrahi tedavi ile gebe kalabilecek olan grubu baştan iyi belirlemek gerekir. Laparoskopi, göbek deliğinin hemen altından açılan bir delikten vücuda giriş yapılarak karın boşluğunun ve iç organların incelenmesi; gerekli durumlarda da ek delikler ile müdahalenin yapılması işlemlerine verilen genel addır.
Bu operasyon oldukça kolay olmasının yanı sıra kapalı olması nedeniyle de tercih edilebilir. Günümüzde çikolata kisti çok istisnai bir durum yoksa açık olarak ameliyat edilmemektedir.
Çikolata kisti olan kadınlarda laparoskopi uygulaması ile yumurtalık çikolata kistleri alınabilir. Tüplerdeki tıkanmalar ya da pelviste bulunan endometriozis odakları temizlenebilir. Bu uygulama sonrasında 6 ila 9 ay arasında kendi kendine gebelik mümkün olabilir.
Ameliyattan sonra, evre I veya II hastalığı olan hastalarda aylık gebelik şansı yaklaşık %4-5 arasında artarken, evre III veya IV olan hastalarda artış %1-2’dir.
Endometriozis teşhisi ile laparoskopi veya robotik cerrahi ile ameliyat edilen kadınlarda gebelik oluşması için en yüksek şans ameliyat sonrası ilk altı ile dokuz aylık dönemde olduğunu hastalarımız mutlaka bilmelidir. Bu gebe kalma şansının en yüksek olduğu dönemi korunarak geçirmemek gerekir.
ÇİKOLATA KİSTİ VE DÜŞÜK YUMURTALIK REZERVİ
Özellikle yumurta rezervi baştan çok düşük olan, tekrarlayan endometriozis cerrahisi veya çift taraflı yumurtalıklarda endometrioması olan hastalarda çok dikkatli davranmak gerekir.
Çok sınırlı olan endometriozis rezervi olduğu için evliyse hızlıca tüp bebek, bekarsa yumurta dondurulması çok önemli bir tedavi seçeneği olarak mutlaka akla getirilmeli. Bu düşük yumurtalık rezervi olan hastalara cerrahi tedavi yapmak fayda dan çok zarar getirebilir.
Mutlaka cerrahi tedavinin yapılması gereken hastalarda ise önce IVF ile başlayıp, yumurta toplanması sonrası cerrahi tedavi yapılıp, iyileşme döneminden sonra embriyo transferi gebe kalma şansını belirgin olarak arttırır.
ÇİKOLATA KİSTİ VE TÜP BEBEK
IVF prosedürleri ile doğurganlığı arttırmak mümkün. In vitri fertilizasyon (IVF) yani ‘tüp bebek uygulamaları’ laboratuvar ortamında sperm ve yumurtanın birleştirilmesini sağladığından, endometriozis’e bağlı infertiliteden kadınlar için bu yöntem öne çıkar.
Eğer cerrahi sonrası 1 yıl içerisinde gebelik oluşmadıysa yardımla üreme tedavilerine geçilmeli. İleri evre endometriozis’i olan infertil kadınlarda cerrahi yapmadan yardımla üreme tedavilerine [(in vitro fertilizasyon/embriyo transferi (IV/ET) (tüp bebek)] direkt geçilebilir.
İnfertil bir kadında endometriozis tedavisinde medikal ilaç tedavisi ile çikolata kistinin tedavisi genellikle faydası olmadığı için uygulanmaz, tersine infertilite tedavisini geciktirebilir.
Burada oyalanılmadan önce gebelik isteği varsa bunun çözülmesi sonrasında ise medikal ve/veya cerrahi tedavi düşünülebilir. Çok ciddi ağrı ve diğer şikayetleri olan, tüpleri ileri derecede bozuk olan hastalarda hızlıca tüp bebek, yumurta/embriyo dondurulmasının ardından cerrahi tedavi ve kısa bir iyileşme dönemi sonrası embriyo transferi çok önemli bir tedavi seçeneği olarak karşımıza çıkar.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek ve mevcut endometriozis’i azaltmak için beslenme alışkanlıklarının da değiştirilmesi tercih edilebilir. Akupunktur ve bitkisel tedaviler de tercih edebileceğiniz ameliyatsız tedavi yöntemleri arasında yer alır.
ÇİKOLATA KİSTİ OLAN KADINLAR GEBELİKTE BİR PROBLEM İLE KARŞILAŞIR MI?
Çikolata kisti olan kadınların hamile kalmaları imkansız değil ve gebe kalmadan önce çikolata kistinin farkında olmayan birçok hasta var. Gebelik çikolata kistini tam olarak tedavi etmese de, gebelik sırasında çikolata kistleri baskılanabilir ve şikayetler genellikle azaltılır.
Buna ek olarak, çikolata kistinin bebek üzerinde etkisi olmadığı kabul edilmeli. Özellikle son yıllarda çikolata kistinin gebe kaldıktan sonra da, gebelik süresince bazı problemlere neden olabildiği belirtildi.
Bunlar erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek ve plasenta’nın (çocuğun eşi) erken ayrılmasıdır. Ama çok kesin kanıtlar yok ve hastaların çoğu sağlıklı bebekler doğuruyor.