Baz istasyonları için yer seçim belgesi düzenleme yetkisi yeni kanunun ardından Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından büyükşehir belediyelerine verildi. Belediye Kanununa eklenen yeni düzenlemede “Yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücretin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca belirleneceği, ücreti yatırılmasına rağmen yirmi gün içerisinde verilmeyen yer seçim belgesinin verilmiş sayılacağı, Büyükşehir sınırları içerisinde yer seçim belgesi vermeye ve ücretini almaya büyükşehir belediyelerinin yetkili olduğu” belirtildi. Ancak, kanunun yürürlük tarihinden bugüne kadar yer seçim belgesi ve ücreti ile ilgili Bakanlık tarafından herhangi bir açıklama yapılmadı.
Kurulacak baz istasyonu için yer seçim belgesi ve ücretine ilişkin bakanlık tarafından henüz bir açıklama yapılmazken, Bursa Büyükşehir Belediyesi halk sağlığını ön plana alarak konuyla ilgili ayrı komisyon kurdu. Büyükşehir Belediyesi tarafından süreci yönetmek üzere süreçle ilgili olabilecek dokuz ayrı birimin yöneticisinden oluşan bir üst komisyon, beş ayrı birimin teknik personelinden oluşan bir de alt komisyon kurdu. Üst komisyon, GSM şirketlerinden yazılı gelen talepleri aylık olağan toplantısında değerlendirerek karara bağladıktan sonra ilgili GSM şirketlerine, mülk sahibi diğer kurum ve kuruluşlar ve ilgili İlçe Belediyesine yazılı olarak bildiriyor.
Yasada yer alan “ücreti yatırılmasına rağmen yirmi gün içerisinde verilmeyen yer seçim belgesinin verilmiş sayılacağı” şeklindeki hüküm çarpıtılarak, isteyen GSM şirketinin istediği yere baz istasyonu kurabildiği algısına yol açarken, bu iddialar gerçeği yansıtmıyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca henüz bir yer seçim belgesi ve ücreti belirlenmediğinden hiçbir GSM şirketi bugüne kadar yazılı başvuruları ile beraber ve öncesinde yer seçim belgesi adı altında Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne bir ödeme yapmadı. Bu durumda 20 gün sürede başvuru yapan firmanın cevap alamayınca baz istasyonunu istediği yere kurma hakkı da bulunmuyor. İddia edildiği gibi mevzuatta geçen 20 günlük süre ücreti belli olmadığı ve önceden yatırılmadığı için yasal olarak henüz uygulanmıyor. Bununla birlikte Büyükşehir Belediyesi’ne yapılan tüm başvurular için en geç bir hafta içinde yerinde keşif ve inceleme yapılarak, alt komisyon raporu düzenleniyor.
152 BAŞVURUYA ONAY ÇIKMADI
Uluslararası İyonlaşmamış Radyasyondan Korunma Komisyonu tarafından belirlenen ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun da yönetmeliklerinde yer alan güvenlik mesafesi kriterleri doğrultusunda başvuru yapan operatörlerin baz istasyonu kurmak istekleri noktaları titizlikle inceleyen Büyükşehir Belediyesi Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı’na bağlı Elektronik ve Haberleşme Şube Müdürlüğü ekipleri bugüne kadar yapılan 766 talepten 152’sine halk sağlığını tehdit edebileceği gerekçesiyle olumsuz görüş verdi. Büyükşehir Belediyesi’nden izin alınmayan kurulumların tespiti halinde de ilgili GSM şirketlerine ceza uygulaması yapılıyor. Halk sağlığını tehdit eden elekromanyetik kirlilikle mücadelede de sorumluluktan kaçmayan Büyükşehir Belediyesi, 6 izinsiz kurumla ilgili olarak da hukuki mücadelesini sürdürüyor.
İLÇE BELEDİYELERİ DE SORUMLU
Öte yandan yer seçimi ile ilgili yetki Bakanlık tarafından her ne kadar Büyükşehir Belediyelerine verilse de bu konuda ilçe belediyelerine de önemli sorumluluklar düşüyor. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 9. maddesinde “Özel mülkiyete tabi arsa ve binalarda ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü ile beş yılda bir yenilenmek ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre kat maliklerinin muvafakati alınmak şartıyla ilgili idarelerden ruhsat alınarak elektronik haberleşme istasyonu kurulabilir” denmektedir. Burada geçen ruhsat tanımının yapı ruhsatı olarak değerlendirildiği ilgili Bakanlıkça Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne yazılı olarak bildirilmiştir. Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin komisyonlarında kurulumu için olumlu kararı bulunan özel mülkiyete tabi bina ve arsalara yapılmak istenen kurulumlar için Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde bahsi geçen ruhsat işlerini yönetmek üzere ilgili idare olması sebebiyle ilçe belediye başkanlıklarına yazılı olarak bildirilmektedir. Yani özel mülkiyete tabi bina ve arsalarda Büyükşehir Belediyesi’nden alınmış kurulum izni olan yerler için İlçe Belediyeleri, yönetmelikte belirtilen ruhsat verme yetkilerini kullanmaları gerekmektedir.
ÜCRETSİZ ÖLÇÜM
Bursa Büyükşehir Belediyesi kendisine verilen sorumlulukları yerine getirirken Anayasada belirtilen “Herkes dengeli ve sağlıklı yaşama hakkına sahiptir” ilkesini gözeterek Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından belirlenen elektromanyetik alan limit değerlerin altında kurulumların yapılmasını temin ederken, diğer taraftan talep eden 63 vatandaşın evlerinde de ücretsiz kirlilik ölçümü yaparak, vatandaşları gerekli tedbirleri almaları konusunda uyardı.
Mobil teknolojinin, akıllı telefonların gelişmesi ve artması sebebiyle günümüzde internet-data uygulamaları da yoğun olarak kullanılırken, GSM haberleşmesinin sekteye uğradığı durumlarda kullanıcıların kaldığı zor durumlar dikkate alındığında Bursa Büyükşehir Belediyesi, iddia edildiği üzere sorumluluktan kaçmadığı gibi aksine yine Anayasa’da teminat altına alınan haberleşme hürriyeti ilkesine büyük katkı sağlıyor.