Tarih 6 Şubat… Saat 04.17.Türkiye, tarihinin en büyük felaketiyle karşı karşıyaydı, 7,7 ile sarsıldı. Depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesiydi. Ama Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay, Malatya, Gaziantep, Adana, Kilis, Osmaniye, Diyarbakır, Şanlıurfa, Elazığ… 11 il etkilendi.
Zaman durdu, ancak dehşet daha sona ermemişti. Ve sadece 9 saat sonrası…Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde bir başka deprem daha meydana geldi. 500 atom bombası gücündeki depremler, 120 bin kilometrekarelik alanda etkili oldu. Bir başka deyişle dünyanın 90 ülkesinden daha büyüktü yıkım. Tepeler kavuştu, köyler ikiye bölündü Sarsıntılar o kadar güçlüydü ki evler, iş yerleri, yollar, köyler yerle bir oldu. Daha önce tanık olunmayan görüntüler ortaya çıktı. Hatay’da 400 metre uzunluğunda dev yarık oluştu. Gaziantep’de iki tepe birbirine kavuştu. Nurdağı Gökçedere Köyü ikiye bölündü. Kahramanmaraş’taki Çiğli köyü 6 buçuk metre, Değirmenkaya köyü 6 metre kaydı. Toplam 105 saniyede, 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 107 bin kişi yaralandı. Bölgede yaşayan 14 milyon insanın hayatını etkiledi depremler. Yaklaşık 40 bin bina yıkıldı, 200 binden fazla bina ağır hasar aldı. Şehirler adeta taş yığınına döndü. Birçok tarihi yapı da dahil olmak üzere 35 binden fazla bina yıkıldı ve 300 bine yakın bina ağır hasar aldı. Deprem sonrası 2 milyondan fazla kişi barınma sorunu yaşarken en az 5 milyon kişi de farklı bölgelere göç etti.
TAM SEFERBERLİK
Ve o yığınlar altında kalanlar için zamanla yarış başladı. Devlet tüm kurumlarıyla seferberdi. 200 binden fazla personel deprem haberini alır almaz yola çıktı. Uluslararası yardımı da içeren 4’üncü seviye alarm sonrası 90 ülkeden arama kurtarma ekipleri deprem bölgesine gitti. Akıllarındaki tek şey bir cana daha ulaşabilmekti. 1 buçuk yaşındaki Sela’yı… 6 aylık Yiğit’i…,, İnci’yi…Asya’yı, Masal’ı… Depremin 11’inci gününde enkazdan çıkarılan Aleyna Ölmez’i… Daha nice canı enkazdan kurtarıp hayata bağladılar.
Türkiye, 6 Şubat’ta tarihinin en kötü günlerinden birini yaşadı. Eşi benzeri görülmeyen felaket, bir ulusu devletiyle birlikte harekete geçirdi. Kara, hava ve denizden yardım koridorları oluşturuldu. Ulaşılamayan köylere helikopterlerle yardım gitti.
GEÇİCİ BARINMA ALANLARI OLUŞTURULDU
Afetzedeler için depremin hemen ardından geçici barınma alanları oluşturuldu.
İlk önce çadırlar kuruldu. 350 çadır kentte, 645 bin çadır 2 buçuk milyon kişiye yuva oldu. Sonrasında depreme dayanıklı alanlar belirlendi, 414 konteyner kent kuruldu. 215 bin 188 konteyner eve, 690 bin 644 afetzede yerleşti. 48 saat içinde deprem nedeniyle kapanan yollar açıldı, sahra hastaneleri, seyyar mutfak ve mobil fırın kuruldu. Milli Savunma Bakanlığı’na ait ‘Bayraktar’ ve ‘Sancaktar’, İskenderun’da hastane gemi olarak görev yapmaya başladı.
Yüzyılın felaketinde yardım ve bağış kampanyaları düzenlendi. Türkiye depremzedeler için tek yürek oldu. Kimi kıyafet, yiyecek gönderdi. Çocuklar harçlıklarını ve oyuncaklarını, köylüler hayvanlarını satıp parasını depremzedeler için bağışladı. 10 ayda 349 bin 79 haneye 14 milyar 452 milyon 608 bin lira kira yardımı yapıldı. 680 bin konut ve köy evi ile 170 bin ticari alan için zemin etütleri tamamlandı. Felaketin üzerinden henüz 18 gün geçmişken kalıcı konutlar için ilk temel atıldı. Sadece 80 gün sonra depremzedeler yapılan köy evlerine yerleşti.
11 İL ŞANTİYE ALANINA DÖNDÜ
Hatay’da Defne ve İskenderun Devlet Hastaneleri ile Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin temeli atıldı. Defne Devlet Hastanesi’nin inşası 2 ayda tamamlandı.
256’sı hekim, bin 44 sağlık çalışanı ile hizmet vermeye başladı. Deprem konutları az katlı, yöresel mimariye uygun olarak projelendirildi. Asrın felaketinin vurduğu 11 il şantiye alanına döndü.
Radye temel, tünel kalıp, perde beton sistemi kullanılarak TOKİ tarafından yapılan evler kısa sürede göründü. İnşaat işçilerinin insan üstü gayreti ile bir yıl bitmeden birçok proje bitirildi.
“İLK ETAPTA 100 MİLYAR LİRA KAYNAK AYRILDI”
Afet bölgesi için ilk etapta 100 milyar lira kaynak ayrıldı. Kira yardımı, taşınma yardımı, destek ödemesi, yakını vefat edene yardım ödemesi kapsamında 43 milyar lira nakdi yardım yapıldı.
Deprem bölgesini ticari olarak ayağa kaldırmak için adımlar atıldı. Mükellefler için mücbir sebep hali ilan edildi, vergi borçları ertelendi. 20 milyar liralık deprem bölgesi işletme ve yatırım destek paketi hazırlandı. Depremden etkilenen işletme sahiplerinin KOSGEB 2023 borçları silindi.
30 bin KOBİ’nin, sıfır faizli finansmandan yararlanması planlandı. Deprem bölgesinde KOBİ’ler için KOSGEB eliyle 450 milyon dolarlık kaynak devreye girdi. 17 Temmuz’da “yerinde dönüşüm” süreci başladı. Kendi ev ve iş yerini inşa etmek isteyenlere hibe ve faizsiz kredi imkanı sağlandı.
