Mehmet Büyükekşi, TİM’in 2017 yılı “İlk 1000 İhracatçı Firma” araştırmasının sonuçlarının açıklandığı toplantıda yaptığı konuşmada, 2017 yılının en fazla ihracat yapan ilk 10 firmasını açıkladı.
Geçen sene en fazla ihracat yapan firmalar arasında 10’uncu sırada Mercedes Benz firmasının bulunduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Firmamızın ihracat tutarı 1 milyar 50 milyon dolar. Mercedes firmamız 2016’da on birinci sıradaydı. Geçtiğimiz sene yaptığı atakla ilk 10’a girmeyi başardı. Dokuzuncu sırada Bosch firmamız yer alıyor. Firmamızın ihracat tutarı 1 milyar 53 milyon dolar. İhracatı çok sınırlı bir düşüş yaşamasına rağmen sıralamadaki yerini korumayı başardı. Sekizinci sırada ülkemizin beyaz eşya devlerinden Arçelik yer alıyor. Arçelik, 1 milyar 816 milyon dolar ile ihracatını bir önceki seneye göre yüzde 2,2 oranında artırdı. Listemizin yedinci sırasında ülkemizin elektronik devlerinden Vestel yer alıyor. Firmamız, 2017 yılında 2 milyar 105 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Böylelikle, bir önceki seneye göre ihracatında yüzde 5 oranında bir artış yakaladı. Altıncı sırada ülkemizin sektörel sermaye şirketleri arasında ilk sırada yer alan Kibar Dış Ticaret yer alıyor. Firmamız, 2017 yılında yaptığı 2 milyar 514 milyon dolarlık ihracat ile bir önceki seneye göre yüzde 2,3 artış yakaladı.”
Listenin beşinci sırasında Türkiye’nin petrokimya devi Tüpraş’ın yer aldığını ifade eden Büyükekşi, “Tüpraş, 2017 yılında 2 milyar 767 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Geçtiğimiz sene petrol fiyatlarındaki artışında katkısıyla ihracatını bir önceki seneye göre yüzde 31,7 artırdı. Tüpraş en fazla ihracat yapan beşinci firmamız olurken, ihracatını değer bazında en çok artıran üçüncü firmamız oldu.” bilgisini verdi.
İlk dört firmanın ise ihracatı sırtlayan otomotiv sektöründen olduğuna işaret eden Büyükekşi, şunları kaydetti:
Dördüncü sırada Oyak-Renault, üçüncü sırada Tofaş
“Dördüncü en büyük ihracatçı firmamız, 3 milyar 183 milyon dolar ile Oyak-Renault. Geçtiğimiz sene yakaladığı yüzde 12,3’lük ihracat artışı ile Türkiye ortalamasının üzerinde olan firmalarımız arasında. Listemizin üçüncü sırasında 3 milyar 209 milyon dolarlık ihracatı ile Tofaş yer alıyor. Yıllardır ülkemizin ihracatında üst sıralarda yer alan Tofaş geçtiğimiz sene ihracatını yüzde 0,6 artırdı.
Listemizin ikinci sırasında, yeni yatırımlarıyla ülkemizin üretimine ve ihracatına büyük katkı sağlayan Toyota firmamız bulunuyor. 2017 yılında yapmış olduğu 4 milyar 443 milyon dolarlık ihracatı ile sıralamada tam 5 basamak birden yükselerek Türkiye’nin ihracatında ikinciliğe oturdu. Değer bazında 2,6 milyar dolarlık ihracat artışı ile Türkiye’nin 2017 yılındaki toplam ihracat artışının yaklaşık beşte birini tek başına oluşturdu. Firmamızı bu başarısından ötürü tebrik ediyorum.”
Büyükekşi, 2017 yılında en fazla ihracat yapan firmaların zirvesinde, geçen 2 yıldır liderlik koltuğunda oturan Ford Otosan’ın yer aldığını vurgulayarak, “2016 yılında yaklaşık 4 milyar dolar ile ilk sırada yer alan Ford, 2017’de ihracatını yüzde 21,2 artışla 4 milyar 797 milyon dolara çıkararak liderliğini pekiştirdi.” şeklinde konuştu.
İhracat devlerinden beklentilerinin oldukça yüksek olduğunu vurgulayan Büyükekşi, sözlerini şöyle sürdürdü:
“2023 hedeflerimize ulaşmamızda, gerçekleştirdikleri yüksek Ar-Ge harcamaları ile yeniliğe odaklı büyük markalarımızın katkılarına büyük ihtiyaç duyuyoruz. İnanıyorum ki, Toyota’nın yapmış olduğu gibi diğer devlerimiz de yeni ve büyük yatırımlarla ihracatımızın sıçrama yapmasına katkı sunacaklar.
Firma türlerine göre Türkiye’nin ilk 10 üretici-ihracatçı firmasına bakıldığında; Ford Otomotiv San. AŞ, Toyota Otomotiv San. Türkiye AŞ, Tofaş Türk Otomobil Fab. AŞ, Oyak-Renault Otomobil Fab. AŞ, Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş, Arçelik A.Ş, Bosch San. ve Tic. A.Ş, Mercedes-Benz Türk AŞ, Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş, İçdaş Çelik Enerji Tersane Ve Ulasım Sanayi AŞ’yi görüyoruz.”
Büyükekşi, Türkiye’nin ilk 10 grup dış ticaret firmasını “Çolakoğlu Dış Tic. AŞ, Ak-Pa Tekstil İhracat Pazarlama AŞ, Kaptan Metal Dış Ticaret Ve Nakliyat AŞ, Kipaş Pazarlama Ve Tic. AŞ, Korozo Dış Tic. AŞ, Oba Food Gıda San.Tic. AŞ, Aster Global Paz.Ve Dış Tic. AŞ, Eleks Dış Ticaret AŞ, Karbel Tekstil Dış Ticaret AŞ, Boydak Dış Ticaret AŞ” şeklinde sıraladı.
Büyükekşi, Türkiye’nin İlk 10 sektörel-sermaye dış ticaret firmasını şöyle aktardı:
“Kibar Dış Tic. AŞ, Vestel Ticaret AŞ, Tgs Dış Tic. AŞ, Şişecam Dış Tic. AŞ, Pergamon Status Dış Tic. AŞ, Taha Paz.Ve Mağazacılık AŞ, Birgi Birleşik Giyim İhr.Dış Tic. AŞ, Sarkuysan Elektrolitik Bakır Sanayi Ve Ticaret AŞ, Başak Metal Tic.Ve San. AŞ, Sanko Dış Tic. AŞ.”
BURSA İHRACATINDAKİ İLK 5 FİRMA
Büyükekşi, sözlerini şöyle sürdürdü:
“En fazla ihracat yapan 3 büyük ilin lider firmalarına bakıldığında İstanbul’un ihracatındaki ilk 5 firmada birinci sırada Tofaş, ikinci sırada Kibar Dış Ticaret, üçüncü sırada Arçelik, dördüncü sırada Mercedes-Benz, beşinci sırada Habaş yer alıyor. Kocaeli’nin ihracatındaki ilk 5 firmaya bakıldığına birinci sırada Ford Otomotiv, ikinci sırada TÜPRAŞ, üçüncü sırada Sarkuysan Elektronik Bakır Sanayi, dördüncü sırada Honda Türkiye, beşinci sırada Grid Solutions Enerji Endüstrisi yer alıyor. Bursa’nın ihracatındaki ilk 5 firmada; birinci sırada Oyak-Renault, ikinci sırada Bosch, üçüncü sırada Borçelik, dördüncü sırada Componenta Dokümcülük, beşinci sırada Yeşim Satış Mağazaları yer alıyor.”
Alfabetik sırayla 26 sektörün ihracat şampiyonlarını da paylaşan Büyükekşi, şu bilgileri verdi:
“Çelik sektörü birincisi Habaş, çimento cam seramik ve toprak ürünleri birincisi Şişecam, demir ve demir dışı metaller sektörü birincisi Kibar Dış Ticaret, deri ve deri mamulleri sektörü birincisi TGS Dış Ticaret, diğer sanayi ürünleri sektörü birincisi Polin Dış Ticaret, elektrik elektronik sektörü birincisi
Vestel, fındık ve mamulleri sektörü birincisi Ferrero Fındık, gemi ve yat sektörü birincisi Tersan Tersanecilik, halı sektörü birincisi Erdemoğlu Dış Ticaret, hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü birincisi TGS Dış Ticaret, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü birincisi İstanbul Gıda Dış Ticaret, iklimlendirme sanayi sektörü birincisi Bosch Termoteknik Isıtma ve Klima, kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü birincisi TÜPRAŞ, kuru meyve ve mamulleri sektörü birincisi Aydın Kuruyemiş,madencilik ürünleri sektörü birincisi ETİ Maden İşletmeleri, makine ve aksamları sektörü birincisi Türk Traktör, meyve sebze mamulleri sektörü birincisi Altunkaya İnş. Nak. Gıda, mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektörü birincisi Hayat Kimya, mücevher sektörü birincisi Nur Kuyumculuk, otomotiv sektörü birincisi Ford Otomotiv, savunma ve havacılık sanayii sektörü birincisi TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay, su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörü birincisi KLC Gıda Ürünleri, süs bitkileri ve mamulleri sektörü birincisi Merkez Projelendirme Etüd İnşaat Sanayi, tekstil ve hammaddeleri sektörü birincisi Ak-Pa Tekstil, tütün sektörü birincisi Philsa Philip Morris, yaş meyve ve sebze sektörü birincisi Uçak Kardeşler Gıda Seracılık, zeytin ve zeytinyağı sektörü birincisi Marbil Yağ.”
Büyükekşi, sözlerine şöyle devam etti:
“2017 yılında ihracatı tutar bazında en fazla artış kaydeden ilk 5 firmanın birinci, 2,6 milyar dolar artış ile ihracatını 4,4milyar dolara taşıyan Toyota oldu. İkinci sırada 838 milyon dolar artışla 4,8 milyar dolar ihracat yapan Ford Otomotiv yer alıyor. Üçüncümüz 666 milyon dolar artışla 2,8 milyar dolar ihracat yapan TÜPRAŞ, dördüncü sırada 349 milyon dolar artışla 3,2 milyar dolara ulaşan Oyak-Renault ve beşinci sırada da ihracatını 322 milyon dolar artırarak 918 milyon dolar ihracat yapan İçdaş Çelik yer alıyor.”
Büyükekşi, “İhracatını oransal olarak en çok arttıran ilk 5 firma ise yüzde 280 ile Posco Assan, yüzde 263 ile Pratt & Whitney THY Teknik, üçüncü sıradaki firmamız ismini açıklamak istemiyor. Yüzde 250 ile MAN Truck & Bus ve yüzde 247 ile MMK Metalurji.” şeklinde sıraladı.
Büyükekşi, şu bilgileri verdi:
“İlk 1000 firma arasında sıralamada en hızlı yükselenler ise 605 sıra yükseliş ile 378. olan World Medicine İlaç, 481 sıra yükselişle 135. olan Posco Assan, 445 sıra yükselişle 552.olan Gülermak Ağır Sanayi, yine 445 sıra yükselen fakat adını açıklamak istemeyen bir firmamız var. 417 sıra yükselişle 497. olan Ekinciler Demir-Çelik.”
2017 yılının en karlı ilk 5 firmasının TÜPRAŞ, Ereğli Demir-Çelik, İskenderun Demir ve Çelik, ETİ Maden İşletmeleri ve PETKİM olduğunu aktaran Büyükekşi, 2017 yılında ilk 1000 listesine en hızlı giren ilk 5 firmanın Nur Kuyumculuk (31. sıradan), adının açıklanmasını istemeyen bir firma (92. sıradan), Beşiktaş Tersane (113. sıradan), Atakaş Çelik (123. sıradan), Mega Metal’in (137.sıradan) listeye giriş yaptığını söyledi.
Büyükekşi, 2017 yılında ilk 1000 listesinde en fazla ülkeye ihracat gerçekleştiren firmaların Şişecam (148 ülke), Vestel (135 ülke), İntersweet Dış Ticaret (129 ülke), Arçelik (126 ülke), Ekom Eczacıbaşı (122 ülke) olduğunu kaydederek, “Bizler bu ülkenin ihracatçıları olarak üretime, yatırıma, istihdama, ekmeğimizi ve aşımızı büyütmeye odaklanacağız. ‘Rekorlar Yılı’ ilan ettiğimiz 2018 yılının ülkemize ve ekonomimize hayırlar getirmesini diliyorum.” şeklinde konuştu.
“Dünya dış ticaretinde hiç görmediğimiz bir rakamı göreceğiz”
Toplantının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Büyükekşi, son dönemde yüksek teknoloji ve Sanayi 4.0 konularının üzerinde durulduğunu belirterek, “Yeni dönemde bir taraftan elektrikli otomobiller, diğer taraftan savunma sanayi, özellikle sağlıkla ilgili medikal ürünler, yenilenebilir enerjiye yönelik çalışmalar, kimyevi maddeler sektöründe yeni buluşlar özellikle katma değeri yüksek ürünler konularına odaklanılıyor.” diye konuştu.
Büyükekşi, yüksek katma değerli ve yüksek teknolojili yatırımları dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan terzi usülü teşvik verildiğini aktararak, bu teşvikler vasıtasıyla hem yerli hem yabancı veya yerli-yabancı ortaklığıyla yaklaşık 13,5 milyar dolarlık ithalatın azalacağını ve ihracata 6 milyar dolarlık ilave katkı sağlayacağını söyledi.
19 firmaya 23 proje için teşvik verildiğini anımsatan Büyükekşi, şunları kaydetti:
“Bunun sayılarının daha da artmasını bekliyoruz. İnşallah seçimden sonra Türkiye’de bu konuda yeni gelişmeler olur diye bekliyoruz. Türkiye’nin yeni yatırımlara gerek istihdam gerek sürdürülebilir büyüme açısından ihtiyacı var. Sürdürülebilir büyümenin de mutlaka ihracata ihtiyacı var. Türkiye’nin cari açığının pan zehirinin ihracat olduğunu düşünüyoruz. İkincisi de turizm. Dünyadaki ticaret büyümesine baktığımızda olumlu bir gidişat var.
Bu sene uzun yıllardan sonra dünya dış ticaretinde hiç görmediğimiz bir rakamı göreceğiz. Bu da çok önemli. İnşallah hem yerli hem de yabancı yatırımcının seçimden sonra iştahının artacağının düşünüyoruz. Şu anda 170 milyar doların üzerini Türkiye’de ilk kez geçmiş olacağız. Son 12 aylık rakamlar da daha önce hiç görmediğimiz rakamlar. Bu rakamların artması da özellikle istikrar, güven ortamı oluşursa, kurda belli bir sakinlik sağlanırsa, volatilite azalırsa ihracatçı da o kadar rahat edecek.”