Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Aksoy, “Ülkemizin uzun, kısa, orta vadeli bir tarım politikası yok. Üretime dayalı, emekten yana, mühendisi, üreticisi, çiftçisinden yana bir tarım politikası uygulanmadığını söylüyorduk. 2009’da da bunu söylemiştik şimdi de aynısını görüyoruz, hatta ciddi boyutlara ulaştığını görüyoruz. Üretim yerine ithalatla sorununuzu çözmeye çalışırsanız, Kovid-19 salgınıyla birlikte üretimde ciddileşen sıkıntılar, kuraklığın da şiddeti artırması ile tarımsal üretimde çok ciddi azalmalara uğradık” ifadelerini kullandı.
“Son 14 yılın en düşük rakamı!”
Aksoy, “İşin boyutu o kadar ciddi oldu ki gelecek yıllarda kıtlık, açlıkla yüz yüze kalabileceğimiz günler bizi bekliyor. Buğdaydan örnek verelim 2021 yılında kuraklıkla beraber son 14 yılın en düşük buğday rekoltesini gerçekleştirdik 17.7 milyon ton ile. Bizim geçmiş yıllarda buğday üretimimiz 21-22 milyon tonlar civarındaydı. Hiçbir zaman 20 milyon tonların altına çok düşmemiştik. 17.7 milyon ton son 14 yılın en düşük rakamı! Arpada da son 32 yılın en düşük rakamındayız. Yani buğdaygillerde üretimimiz azalıyor” dedi.
“Buğday üretimimizin iki kat artması gerekirdi”
“Bunda kuraklığın etkisinin olduğunu da söyleyebiliriz. Nüfus artışının ihtiyacını göz önüne aldığımızda bizim nüfusumuza paralel olarak buğday üretimimizin iki kat artması gerekirdi. Şu anda biz 17.7 milyon ton değil 30-40 milyon tonları bulmamız hatta dünyaya ve yakın çevremize buğday ihraç etmemiz gereken ülke konumunda olmamız gerekirdi ama biz bunun tersine şu an için 5.5 milyon ton buğday ithal etmiş durumdayız” şeklinde konuşan Prof. Dr. Ertuğrul Aksoy, “9 milyon hektar alanda üretim yapılırken şu anda 6 milyon hektar alana düşmüş durumda buğday üretimi yapılan alanlar. Üreticinin kurak koşullarda girdi maliyetlerinin altında verim kaybı yaşadığı zarardan hem de desteksizlikten ötürü buğday üretiminden vazgeçtiğini, tarımı bıraktığını görüyoruz. Tarımsal üretimde olan istihdam edilen insanlar azalıyor” tespitinde bulundu.
“Üreticiler tarımı bırakıyor”
Prof. Dr. Aksoy, “Her sene zarar eden üretici yoksullaşarak, borçları şu anda 160 milyar liraya ulaşmış, 2009’da 15 milyar liraydı çiftçinin kullandığı tarımsal kredi şimdi 160 milyar lira. SGK’ya kayıtlı sayısı 500 bine düşmüş durumda. 2000’li yıllarda kayıtlı 1 milyon 800 bin kişiydi. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı tarım çalışanı çiftçiler 2 milyon 800 binken şimdi 1 milyon 800 bine düşmüş durumda. Bu ne demek desteksiz bırakılan, yalnız bırakılan, yoksullaştırılan, toprağından uzaklaştırılan üreticiler tarımı bırakıyor. Bırakmak zorunda. Siz hiçbir zaman zararına üretim yapmazsınız. Kimse yapamaz. Bir de dolar kurunun aşırı derecede yükseldiği, girdi maliyetlerinin yüzde 100, yüzde 400 gübrede, mazotta, elektrikte, tohumda maliyetlerin yükseldiği bir durumda şu an çiftçiler gübresini alamamış durumda” açıklamasını yaptı.
“İthalata dayalı tarımdan Bursa çiftçisi de etkileniyor”
Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Aksoy, sözlerini şöyle tamamladı:
“Piyasayı, gıda sektörünü tekeller, yurt dışı sermayenin güçlü olduğu unsurları ve yerli iş birlikçileri market zincirleri ile belirliyorlar. Buğdayın fiyatı 2.2 olarak açıklanmış ama üreticiler bunun çok altında satmak zorunda kaldılar çünkü dayanma güçleri yok şu an 5 lira civarında piyasada buğdayın kilosu yani 4.6 liradan buğdayı alıyor Toprak Mahsulleri Ofisi, un üreticilerine 2 liradan ekmek pahalanmasın diye sübvanse edebiliyorlar. Yani aslında istenirse çiftçi sübvanse edilebilirdi. Genel tarım politikası ve ithalata dayalı tarımdan Bursa çiftçisi de etkileniyor. Ziraat odalarının başkanlarının açıklamalarını, üreticilerimizin bize yaptıkları şikayetleri dinlediğimizde benzer sorunları Bursa çiftçisinin de yaşadığını düşünüyorum.”
Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Aksoy’un açıklamalarının tamamını videomuzdan izleyebilirsiniz.