Bu soruların yanıtlarını BBC’den Dr. Michael Mosley, kaleme aldığı makalesinde verdi.
İşte BBC Türkçe’de yayımlanan o yazı…
Çevresel sonuçları bir tarafa, anti bakteriyel ıslak bezler harcanan paraya değer mi?
Evinizde yüzeyleri silerek mikroplardan gerçekten kurtulabilir misiniz? Ayrıca bunu istediğinize emin misiniz?
Hiç şüphe yok ki evimizdeki bazı mikroplar bizim için zararlı.
Örneğin çiğ ete dokunurken zararlı bakterilerin çevreye sıçramaması için çok dikkatli olmalısınız.
Çiğ tavuğu pişirmeden önce yıkamak özellikle çok kötü bir uygulama. Bu zararlı bakterileri yok etmediği gibi ailenizi ve sizi çok hasta yapabilecek bir şeyi çevreye yaymanıza neden olacak.
Bu yüzden tavukları yıkamayın.
Peki anti bakteriyel bezler ne kadar etkili?
Bunu öğrenmek için Trust Me I’am a Doctor (sağlık üzerine Bir BBC programı) üç aileye sökülebilir mutfak tezgahı verdi. Testin başında tüm ailelere antibakteriyel bezlerle tezgahları iyice silmelerini söylendi.
Sonra ailelerden bir mutfakta nasıl kullanılıyorsa tezgahları öyle kullanmaları istendi. Mutfak tezgahından mikropların oranını ölçmek için düzenli olarak örnekler alındı.
Bu örnekler Newcastle’da Northumbria Üniversitesi’de mikrobial fizyolog Lynn Dover’a gönderildi.
Dover “Tezgah temizlendikten bir saat sonra bakteri ve mantarların büyüdüğünü gördük. 12 saat sonra ise çok daha büyük bir büyüme görüldü. Pek çok mantar çeşidi bulundu” dedi.
Eğer antibakteriyel ürünleri kullanarak mikropları uzak tutmayı hedefliyorsanız zaman ve paranızı harcıyor olabilirsiniz.
Hızla geri büyüdükleri gibi evimizdeki mikropların çoğu zararsız hatta bazıları sağlık için yararlı.
Ayrıca yüzeylere odaklanmak asıl konuyu kaçırmak olabilir çünkü mutfak yüzeyleri en zararlı mikropların bulunduğu yerler değil.
Kamu Sağlığı ve Güvenliği Örgütü NSF International’ın yaptığı bir araştırmada 22 aileden her gün mutfak yüzeylerinden cep telefonlarına kadar 30 gündelik ev eşyasından örnekler alması istendi. Araştırmada E.coli bakterisi de dahil coliform bakterilerinin yoğun olarak bulunduğu eşyaların başında bulaşık bezleri ve süngerleri bulunduğu ortaya çıktı.
Bulaşık süngerlerinin ya da bezlerinin yüzde 75’i coliform bakterisi taşıyordu.
Bu bakterilerin bulunduğu diğer yerler şöyle:
– Mutfak lavabosu yüzde 45
– Mutfak tezgahları yüzde 32
– Kesme tahtaları yüzde 18
Banyoda ise coliform bakterilerinin bulunduğu noktalar:
– Yüzde 27 diş fırçası sapları
– Yüzde 9 banyodaki kapı, dolap kolları
Colifrom bakterisi tehlikeli değil ancak dışkı bulaşmasının bir işareti olarak kabul ediliyor.
Mutfağınıza insan dışkısıyla bulaşmıyorlar ancak çiğ ette bulunan dışkı bakterisiyle bulaşıyorlar.
Bulaşık bezleri sıcak ve ıslak oldukları için bu tür bakterilerin üremesi için ideal bir ortam oluşturuyor.
Arizona Üniversitesi’nde hastalıkların nasıl taşındığını araştıran mikrobiyoloji profesörü Dr. Chuck Gerba, mutfak süngerlerinin ve bezlerinin evdeki en kirli şeyler olduğunu söylüyor.
Gerba’nın araştırmaları ortalama bir tuvalet klozetinde 6.5 santimetre karede 50 bakteri varken, bir süngerde santimetre karede 10 milyon bakteri ve bezlerde de bir milyon bakteri olduğunu ortaya koydu.
Diğer bir deyişle mutfak süngeriniz tuvaletinizden 200 bin kat daha kirli olabilir.
Eğer mutfağınızda kötü mikroplar yüzünden endişeliyseniz, bulaşık bezini ve süngerini mümkün olduğunda kuru tutabilir ve haftada bir çamaşır suyunda bekletebilirsiniz.
Bazı dergiler de süngerlerinizi temizlemek için mikrodalga fırınına ya da bulaşık makinesine atabileceğinizi söylüyor.
Doğrama tahtalarına gelinde sadece çiğ et için ayrı bir tane bulundurmak iyi bir fikir olabilir.
Kişisel olarak ben ahşap doğrama tahtası kullanıyorum ve sonrasında sabunlu suyla yıkıyorum.
Daha derin temizlik için sirke ya da asetik asit de kullanılabilir.