DİLEK ATLI

Bursa’da yaşayan Nazmi Karataş, Köy Enstitüleri konusundaki merakı ve araştırmalarını bir kitapta topladı.

Alp Yayınları’ndan çıkan “Bozkır Bilgeleri” adlı kitap, Köy Enstitüsü mezunu 13 öğretmenle yapılan söyleşilerden oluşuyor. Kaynak niteliğindeki yapıt, yakın dönem Cumhuriyet tarihinde iz bırakan bir dönemi birebir yaşayanların ağzından aktarıyor.

 

KAYNAK NİTELİĞİNDE…

Karataş, 4 yılda hazırladığı kitabı için Bursa, Eskişehir ve Çanakkale’de yaşayan Köy Enstitüsü mezunlarıyla görüştüğünü belirterek, “Aslında 12 mezun isim belirlemiştim. Kitabın sonuna doğru Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği’nin bir toplantısında tanıştığımız Eflatun Turan da söyleşilerimize dahil oldu. Bu kitap, bir dönemin tanıklarının yaşam anıları ve Köy Enstitüleri ile ilgili görüşlerine dayanıyor. Çok değerli mezunlardan, önemli bilgiler alarak yakın dönem Cumhuriyet tarihinin 16 yılına ışık tutuyoruz” dedi. Eskişehir’de Ömer Yeşil ile başladığı söyleşileri Bursa ve Çanakkale’de Güngör Kutlu, Tahir Yalman, Şükrü Bereketli, Zekeriya Bulut, Faik Acar, Salim Güçlü, Nebahat Hatunoğlu, Bahriye Atılgan, Şükrü Atılgan, Lemanser Sükan ile sürdüren Karataş, arka fonda Türkiye’nin olduğu aydınlığa ulaşma, halkı aydınlatma çabalarına kitapta yer verdiklerini söyledi.

 

SAYGI DURUŞU…

Karataş, görüştüğü Köy Enstitüleri mezunlarından Tahir Yalman ve Salim Güçlü’nün kitabın hazırlandığı dönem içerisinde hayata gözlerini yumduğunu vurguladı.

Nazmi Karataş, 1920-1935 tarihleri arasında dünyaya gelen Köy Enstitüleri mezunlarının anılmasının da, onlar adına bir saygı duruşu olacağının altını çizdi.

Kitapta yer alan fotoğraf ve mezuniyet diplomalarıyla bir dönemi kayda geçiren Karataş, sözlerine şunları ekledi:

“Bursa’da yaşayan ve bu konuda birçok kitap kaleme alan Köy Enstitüsü mezunu Nadir Gezer, kitap için bir önsöz yazdı ve bu çalışmadan çok memnun kaldığını ifade etti. ‘Bilge’ kelimesinin etrafına aydınlık sağlayan kişi olmasından yola çıkarak kitaba Bozkır Bilgeleri adını koydum. Söyleşilerden çıkan ortak fikirse tüm mezunların 17 Nisan 1940 tarihinde açılan Köy Enstitüleri’nin zamanla başkalaştırılarak kapatılmasına duydukları hüzünlü tepki. Bu, bir aydınlanma projesiydi ve Türkiye’nin doğu ve batısını birbirinden ayırmaksızın eğitim veriyorlardı. Yaratılmak istenen eğitim reformunun, Köy Enstitüsü mezunlarının giyinişinden davranışına kadar her türlü hal ve tavrında görebilmek mümkün.”