Karadağ’ın Niksic şehrinde, bugüne ulaşabilen tek cami olma özelliğine sahip tarihi Hacı İsmail Camii, İslam dininin bu topraklardaki mühür gibi zamana ve zorluklara direnmeye devam ediyor.
Geçmişte 8 bine yakın Müslüman nüfusun ve 9 caminin bulunduğu Niksic şehrinde, bugüne kadar ayakta kalabilen tek cami Hacı İsmail Camisi. Karadağ Kültür ve Tarihi Anıtları Koruma İdaresinin de himayesine alınan caminin, zengin bir tüccar olan Hacı İsmail tarafından 1800’lü yılların başında yaptırıldığı biliniyor.
Cami mütevellisi Mirsad Agovic, caminin tarih boyunca birçok kez tadilattan geçtiğini aktararak, son tadilatın ise 1970’li yıllarda İslam Birliği tarafından finanse edildiğini ve caminin aslına uygun inşa edilerek bir abdesthane ve mektep (Kur’an kursu) ile zenginleştirildiğini aktardı.
Caminin yakın zamanda yeniden onarılacağını söyleyen Agovic, komünist Yugoslavya döneminde de ihmal edilen caminin, 1993 yılında ise mayınlanarak tamamen yok edilmek istendiğini anlattı.
Agovic, “Allah, bu caminin yıkılmasına izin vermedi. Mayının patlaması sonucu yakınlarda bulunan bir sağlık ocağının tüm camları kırıldı ancak camide sadece birkaç çatlak meydana geldi.” diye konuştu.
İSLAM’IN DİREĞİNİ TEMSİL EDİYOR
15 metrelik bir minare ile sade bir gövdeye sahip mütevazi caminin, bugün nüfusunun çoğunu Ortodoksların oluşturduğu Niksic şehri için önemli olduğuna dikkati çeken Agovic, “Bu cami Niksic’te, İslam’ın direğini temsil ediyor. Bu cami Niksic’te var oldukça, İslam da var olacaktır.” dedi.
Şehirde yaşayan Ortodoksların da camiye ilgi gösterdiğini aktaran Agovic, “Uzun yıllar Niksic’te yaşamalarına rağmen camiyi ziyaret etmediklerini söyleyerek bizden camiye girmek için izin istiyorlar. Niksicliler, 1993 yılında camiye yapılanları asla yapmayacak insanlardır.” diye konuştu.
Agovic, bir zamanlar Niksic’te yaşayan 8 bine yakın Müslüman’ın, bölgede savaşların yaşandığı 1990’lı yıllarda şehri terk ettiğini aktararak, “Bugün Niksic’te 250’ye yakın Müslüman aile var. Buradaki Müslüman cemaatinin en yaşlısı benim. Gençlerin gün geçtikçe camiyi daha fazla ziyaret etmesi beni son derece mutlu ediyor.” ifadelerini kullandı.
Cemaat olmasına rağmen Hacı İsmail Camisi’nin vakit namazlarını camide kıldıracak bir imamı olmadığına işaret ederek, caminin sadece cuma, teravih ve bayram namazlarında ibadete açıldığını kaydetti.
1941 YILINA KADAR AYAKTA KALDI
1877 yılına kadar Osmanlı toprakları içinde kalan Niksic’te o yıllarda 9 cami bulunduğu biliniyor. O dönemde şehrin surlarının içinde 4, dışında ise 5 cami bulunuyordu. Surların içinde Donjogradska, Paşa, Hacı Danış ve Hacı İsmail camileri yer alırken, surların dışında ise Nudol, Crkvice, Goransko, Golija ve Grahovo camileri yer alıyordu.
Agovic, bahsi geçen camilerin 1941 yılına kadar ayakta olduklarını gösteren fotoğraflara ulaştıklarını belirterek, bu camilerin eski Yugoslavya döneminde yıkılmış olabileceğine işaret etti.