Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Irak tarafıyla güvenlik alanında geliştirilen anlayış birliğinin ilave somut adımlarla tahkim edilmesi imkanlarının ele alınacağı Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması 4’üncü Toplantısı, yarın Ankara’da yapılacak.
Toplantının hedefleri arasında, ortak mücadelenin yasal çerçevesinin güçlendirilmesi de yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22 Nisan’da Irak’ı ziyareti, Türkiye-Irak ilişkilerinde bir dönüm noktası teşkil ediyor.
Bu ziyarette imzalanan Stratejik Çerçeve Anlaşması (SÇA) ile ihdas edilen iki ülke Dışişleri Bakanları eş başkanlığındaki Ortak Planlama Grubu (OPG) ve ikili ilişkilerin çeşitli yönlerine ilişkin teknik düzeydeki Ortak Daimi Komiteler (ODK) marifetiyle Irak ile işbirliğinin kurumsal ve sürdürülebilir bir çerçeveye oturtulması öngörülüyor.
Irak heyetinin Türkiye’yi ziyareti vesilesiyle OPG’nin ilk toplantısının da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Irak Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in eş başkanlıklarında yarın Ankara’da düzenlenmesi öngörülüyor. Bunun öncesinde, iki bakanın baş başa görüşmesi de planlanıyor.
Toplantıda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretlerinde imzalanan toplam 27 anlaşmanın yürürlük ve uygulama durumları ile ODK’lerin yaşama geçirilmesine dair süreç gözden geçirilecek, bu kapsamda atılabilecek ilave adımlar ele alınacak.
Genel Müdür düzeyinde Güvenlik ve Terörle Mücadele ODK’si birinci toplantısı ile Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz’ın eş başkanlığında düzenlenmesi öngörülen OPG hazırlık toplantısı bugün yapılacak. Bu toplantılarda, yarın düzenlenecek Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması ve OPG toplantılarının altyapısı hazırlanacak ve sonuçları bakanlara ve başkanlara sunulacak.
Irak ile işbirliği süreci
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Mayıs 2019’da Türkiye’yi ziyaret eden dönemin Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’yi kabullerinde, iki ülke arasındaki askeri ve güvenlik işbirliğinin ahdi temelinin güçlendirilmesi hususunda anlayış birliği oluşmuştu.
Bu kapsamdaki müzakerelerin, her iki ülkenin Dışişleri Bakanları, Savunma Bakanları ile İstihbarat Başkanları tarafından yürütülmesi öngörülmüş ve bu formattaki ilk toplantı 2019 yılında yapılmıştı.
Ardından, Irak’taki iç karışıklıklar ve koronavirüs salgını gibi gelişmeler nedeniyle bir süre atıl kalan söz konusu mekanizma, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Ağustos 2023’te Bağdat’a gerçekleştirdiği ziyaretin ardından tekrar canlandırılmıştı.
Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması olarak tanımlanan işbirliği platformunun ikinci toplantısı, 19 Aralık 2023’te iki ülke Dışişleri Bakanlarının başkanlığında Ankara’da düzenlenmişti.
Irak makamlarıyla varılan anlayış birliği sonucunda, söz konusu toplantının hitamında yayınlanan ortak bildiride, Irak’ın terör örgütü PKK’yı yazılı bir metinde ilk defa “ortak tehdit” olarak tanımlaması sağlanmıştı.
Üçüncü toplantı ise İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu’nun da katılımıyla 14 Mart’ta Bağdat’ta yapılmıştı. Toplantıda, terör örgütü PKK’ya ilişkin “ortak tehdit” tanımlaması daha da ileri taşınmış; Irak makamları, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi’nin PKK’yı Irak’ta “yasaklı örgüt” ilan eden bir karar aldığını paylaşmıştı.
Türkiye’nin, bu karardan duyduğu memnuniyet, toplantı sonrasında yayımlanan ortak bildiriye yansıtılarak kamuoyuyla paylaşılmıştı.
Terör örgütü PKK’nın Irak’ta “yasaklı örgüt” ilan edilmesi, Irak’la, terörle mücadele ve güvenlik işbirliği bağlamında kritik bir adım teşkil etmişti. Kararın sahadaki uygulaması yakından takip ediliyor.