AK Parti, 28 Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde elde ettiği oy oranıyla, üst üste girdiği yedi genel seçimden de birinci parti olarak çıkma başarısını gösterdi.
AA muhabirinin derlemelerine göre, kesin olmayan sonuçlara göre AK Parti seçimden birinci parti olarak çıktı. AK Parti’nin 2018 yılı milletvekili genel seçiminde yüzde 42,56 olan oy oranı, 35,58 olarak gerçekleşti. AK Parti’nin milletvekili sayısı 295’ten 267’ye düştü.
AK Parti, kesin olmayan sandık sonuçlarına göre, 24 Haziran 2018 seçimi ile kıyaslandığında Batman’da bir olan milletvekili sayısını 2’ye, Sakarya’da ise milletvekili sayısını dörtten beşe yükseltti.
AK Parti, geçen seçimlerde milletvekili çıkaramadığı Iğdır’da bir milletvekili çıkardı.
Hakkari’de bir olan milletvekilliğini kaybeden AK Parti, milletvekili sayısını bazı illerde düşürürken, bazı illerde korudu.
AK Parti’nin çıkardığı milletvekili sayısı Aydın’da dörtten üçe, Balıkesir’deki beşten dörde, Bitlis’te ikiden bire, Bolu’da ikiden bire, Çanakkale’de ikiden bire, Çankırı’da ikiden bire, Çorum’da üçten ikiye, Denizli’de dörtten üçe, Elazığ’da dörtten üçe, Erzincan’da ikiden bire, Eskişehir’de üçten ikiye, Giresun üçten ikiye, Gümüşhane’de ikiden bire, Hatay’da beşten dörde, Isparta’da üçten bire, Kars’ta ikiden bire, Kayseri’de altıdan beşe, Kocaeli’de yediden altıya, Konya’da ondan dokuza, Manisa’da beşten dörde, Kahramanmaraş’ta altıdan beşe, Niğde’de ikiden bire, Rize’de üçten ikiye, Van’da üçten ikiye, Kilis’te ikiden bire düştü.
AK Parti’nin milletvekili sayısı değişmeyen iller şöyle:
Adana (5), Adıyaman (4), Afyon (3), Ağrı (1), Amasya (2), Antalya (6), Artvin (1), Bilecik (1), Bingöl (2), Burdur (2), Diyarbakır (3), Edirne (1), Erzurum (4), Gaziantep (8), Mersin (4), Kastamonu (2), Kırklareli (1), Kırşehir (1), Kütahya (3), Malatya (4), Mardin (2), Muğla (2), Muş (1), Nevşehir (2), Ordu (3), Samsun (5), Siirt (1), Sinop (1), Sivas (3), Tekirdağ (3), Tokat (3), Trabzon (4), Şanlıurfa (8), Uşak (2), Yozgat (2), Zonguldak (3), Aksaray (2), Karaman (2), Kırıkkale (1), Şırnak (1), Bartın (1), Ardahan (1), Yalova (2), Karabük (2), Osmaniye (2), Düzce (2).
Öte yandan AK Parti geçen seçimde olduğu gibi bu seçimde de Tunceli’den milletvekili çıkaramadı.
İstanbul’da 3 milletvekilliği kaybeden AK Parti, Ankara ve İzmir’de milletvekili sayısını korudu.
Bursa’da birinci bölgede milletvekili sayısını koruyan AK Parti’nin, ikinci bölgede altı olan milletvekili sayısı beşe düştü.
Bayburt’taki tek milletvekilliğini de yine AK Parti kazandı.
AK Parti’nin seçim başarıları
AK Parti, 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimlerinde birinci olarak, üst üste girdiği yedi genel seçimden de birinci çıkma başarısını gösterdi.
AK Parti, kurulduğu 14 Ağustos 2001 yılından bu yana 7 kez genel seçime girdi. 2002, 2007, 2011, 7 Haziran 2015, 1 Kasım 2015, 24 Haziran 2018 ve bugünkü cumhurbaşkanı ve milletvekili genel seçimlerinin yanı sıra, 2004, 2009, 2014 ve 2019 yerel seçimlerini kazanan AK Parti, Türk siyasi hayatında en uzun süre iktidarda kalan parti oldu.
15 aylık bir parti olarak 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan seçimlerde geçerli oyların yüzde 34,3’ünü alarak en yüksek oy oranına ulaşan ve 363 milletvekili alan AK Parti, Abdullah Gül başkanlığında 58. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurdu.
Aldığı siyaset yasağı nedeniyle kabine ve TBMM’de yer alamayan genel başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın bu yasağı, anayasa değişikliği ile kaldırıldı.
Erdoğan, 8 Mart 2003 tarihinde Siirt’te yapılan yenileme seçimlerinde milletvekili olarak Meclise girdi. Bunun üzerine Gül başkanlığındaki 58. Hükümet’in 11 Mart 2003 tarihindeki istifasının ardından Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’den hükümeti kurma görevini alan Recep Tayyip Erdoğan, 15 Mart 2003 tarihinde 59. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurdu.
AK Parti ilk yerel seçimini 23 Mart 2003 tarihinde Çorum’da kazandı. Eski Belediye Başkanı Prof. Dr. Arif Ersoy, 2002 genel seçimlerinde milletvekilli adayı olmak için belediye başkanlığından istifa etti.
Boşalan başkanlığa, belediye meclisi kendi içinden birini seçemediği için, 23 Mart 2003 tarihinde Çorum’da belediye başkanlığı seçimi yapıldı ve belediye başkanı AK Parti’nin adayı Turan Atlamaz oldu.
AK Parti, 2004 yılında yapılan yerel seçimlerde, İl Genel Meclisi seçim sonuçlarına göre yüzde 41,67’lik oyla birinci oldu ve belediyeler bazındaki sonuçlara göre, 1950 belediye başkanlığı kazandı.
AK Parti, 15 büyükşehir belediyesinden 11’ini de kazanarak, Ege ve Güneydoğu Anadolu’daki bazı il belediyeleri hariç tüm Türkiye’de başarı elde etti.
367 kararı ve Gül’ün cumhurbaşkanı seçilmesi
2007 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçiminde, cumhurbaşkanı adayı olarak Abdullah Gül gösterildi. CHP, ilk oturumda 367 milletvekili bulunmasına rağmen, toplam oy 367’nin altında kalınca cumhurbaşkanlığı seçimi oturumlarının iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu.
Mahkemenin seçimi iptal etmesi üzerine, erken seçime gidilmesi kararı alındı. AK Parti, 22 Temmuz 2007 seçimlerinde de oyların yüzde 46,6’sını alarak, seçimden oylarını artırarak çıktı.
Böylece Recep Tayyip Erdoğan, hükümeti kurma görevini aldı.
2007 yılında yapılan genel seçimlerde, cumhurbaşkanlığı seçimleri ve 27 Nisan e-muhtırasına yönelik tartışmalarının ardından, yüzde 46,66’lık bir oy oranıyla Türkiye tarihinde hükümette bulunurken girdiği seçimlerde oy oranını artıran az sayıdaki partiden biri oldu ve 341 milletvekili aldı. AK Parti, Tunceli hariç 80 ilden milletvekili çıkardı. Erdoğan, 60. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurdu.
2007 yılında Cumhurbaşkanlığı seçiminde, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, TBMM tarafından Cumhurbaşkanı seçildi.
2009 yerel seçimlerinde 15 milyon 513 bin 554 seçmenin oyunu alan AK Parti, yüzde 38,8 ile bir önceki seçime göre oy oranı düşse de Türkiye genelinde birinci parti konumunu korudu.
İstanbul ve Ankara gibi 10 büyükşehir belediyesi ile beraber toplamda da 1442 belediye kazandı.
AK Parti, 2011 genel seçimlerinde ise yüzde 49,83 oranıyla yaklaşık 21,5 milyon oy alarak 326 milletvekili çıkardı. Erdoğan, 61. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurmakla görevlendirildi.
Gül’ün görev süresinin dolmasının ardından AK Parti, kurucu genel başkanı ve başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ı cumhurbaşkanı adayı gösterdi. Erdoğan; CHP ve MHP’nin çatı aday olarak gösterdiği Ekmeleddin İhsanoğlu’nun yüzde 38,44, HDP’nin aday gösterdiği Selahattin Demirtaş’ın yüzde 9,76 oy aldığı seçimde, yüzde 51,79’luk oy desteğiyle halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu.
Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, AK Parti Kongresi’nde genel başkanlığa getirilen Ahmet Davutoğlu, 62. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurma görevini aldı.
Davutoğlu’nun, Başbakan olarak girdiği ilk seçim olan 7 Haziran’da AK Parti dördüncü kez birinci parti çıktı. Yüzde 40,8 oyla 258 milletvekili çıkarmasına karşılık AK Parti tek başına iktidar olamadı. Koalisyon görüşmelerinden hükümet seçeneği çıkmaması üzerine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Anayasa’nın kendisine tanıdığı yetkiyi kullanarak seçimlerin yenilenmesine karar verdi. 2015 yılında Türkiye, bir ilki de yaşadı ve “seçim hükümeti” ile seçimlere gitti.
Referandumlar
17 yaşındaki AK Parti, siyasi hayatında iki referandumu da kazandı.
İlk referandumda, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, milletvekili genel seçimlerinin beş yıl yerine dört yılda bir yapılması ve TBMM’nin, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanması, Anayasa’da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar vermesi ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaması ve Anayasa değişiklikleri; yüzde 31,05 “hayır” oyuna karşılık yüzde 65,95 ile kabul edildi. 2007 referandumunun katılım oranı yüzde 67,49 oldu.
AK Parti döneminde gerçekleştirilen diğer referandumla, Anayasa’da yapılan birtakım değişiklikler 12 Eylül 2010 tarihinde halk oylamasına sunuldu. 26 maddelik bir değişikliği içeren paket, TBMM tarafından kabul edildikten sonra, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından referanduma sunuldu.
Vatandaşlara Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapma hakkı veren pakette, Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilmesi, Yüksek Askeri Şura’daki ihraç kararlarına yargı denetimi getirilmesi, memurlara verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı yargıya gidilebilmesi, askeri yargının görev alanının daraltılması,12 Eylül Darbesi’nin sorumlularının yargılanmasını engelleyen “geçici 15. madde”nin kaldırılması, Kamu Denetçiliği Kurumu (ombudsmanlık) kurulması ile partisinin kapatılmasına eylem ve söylemleriyle neden olan milletvekillerinin milletvekilliğinin düşmemesi de yer aldı.
2010 yılı referandumu yüzde 42,22 “hayır” oyuna karşılık, yüzde 57,88 “evet” oyuyla kabul edildi, katılım ise yüzde 73,71 olarak gerçekleşti.
Kapatma davası
AK Parti’nin tarihindeki önemli olaylardan biri de hakkında açılan kapatma davası oldu.
AK Parti hakkında 14 Mart 2008 tarihinde Yargıtay Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya tarafından, “Laikliğe aykırı eylemlerin odağı durumuna geldiği” savıyla, Anayasa Mahkemesinde partinin temelli kapatılma davası açıldı. Başsavcı, Cumhurbaşkanı Gül ile Başbakan Erdoğan’ın da aralarında olduğu 71 kişinin, siyasetten 5 yıl uzaklaştırılmasını istedi.
Yüksek Mahkeme, 30 Temmuz 2008’de açıkladığı kararıyla partinin kapatılmamasını ancak Hazine gelirinin yarısının kesilmesini istedi.
Üç dönem kuralı
AK Parti tüzüğündeki “en fazla üç dönem” kuralı nedeniyle 68 isim, 7 Haziran 2015 seçimlerinde milletvekili adayı olmazken, Kongre’de yapılan tüzük değişikliğiyle 1 Kasım 2015 seçimlerinde bu kural uygulanmadı.
1 Kasım 2015 seçiminin galibi AK Parti oldu. Oy oranlarında 5 ay içinde yaklaşık 9 puan artış sağlayan AK Parti, neredeyse en yüksek oyu aldığı 2011 seçimindeki oranı yakalamış oldu. Türkiye’de her iki seçmenden birinin oyunu olan AK Parti, kesin sonuçlara göre 316 milletvekili çıkarmayı başararak 2015 yılında yeniden tek başına iktidara kavuştu.
“Üç dönem kuralı” nedeniyle bu seçimlerde ise 65 isim liste dışı kaldı.