Rusya’da Navalni yanlılarının düzenlediği protesto gösterilerine güvenlik güçlerinin şiddet kullanarak müdahale etmesine de tepki gösteren AB, Rusya’ya karşı yeni yaptırımlar uygulamak istiyor. Planlanan yaptırımlar arasında Navalni’nin ve yanlılarına karşı uygulanan sert müdahaleden sorumlu tutulan Rus yetkililerin AB ülkelerindeki mal varlıkları ve banka hesaplarının dondurulması ile AB’ye giriş yasağı getirilmesi bulunuyor. AB’nin ayrıca geçen Aralık ayında kabul ettiği Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi’ni de ilk kez kullanabileceği söyleniyor. Kabul edilen belge uyarınca AB, insan hakları ihlali yaşanan ülkelere karşı yaptırım kararı alabiliyor.
Polonya ise ayrıca Alman-Rus ortaklığında devam eden Kuzey Akım 2 boru hattı projesinin durdurulmasını istiyor. Ancak bununla ilgili kararı AB’nin değil, Alman hükümetinin vermesi gerekiyor.
Diplomatlara sınır dışı
Rusya’ya ek yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı, 22 Şubat’taki AB dışişleri bakanları toplantısında karara bağlanacak.
Rusya, AB’nin yaptırım hazırlıklarına karşı geçen hafta Navalni protestolarına katıldıkları gerekçesiyle Almanya, İsveç ve Polonya’dan diplomatlardan ülkeyi terk etmelerini isteyerek atağa geçmişti. Kremlin’in bu tutumuna karşı misillemede bulunan Almanya, Polonya ve İsveç de ülkelerinden birer Rus diplomatı “istenmeyen kişi” ilan etti.
Avrupalı parlamenterlerden istifa çağrısı
Öte yandan Rusya’nın Avrupalı diplomatların sınır dışı kararını AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in geçen hafta Moskova temasları sırasında vermesi ise Birlik içinde tartışmalara neden oldu.
Avrupa Parlamentosu’nda 81 milletvekili, Borrell’in istifasını istedi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e yazdıkları ortak mektupta, “Eğer Borrell kendi isteğiyle istifa etmezse, AB Komisyonu Başkanı’nın harekete geçmesi gerektiğine inanıyoruz” çağrısında bulundu.
AB ve Rusya arasındaki Navalni krizi
Avrupa Birliği, Navalni’nin Noviçok grubundan bir madde ile zehirlendiğinin tespit edilmesinin ardından geçen Ekim ayı ortasında 6 Rus yetkiliyi hedef alan bir yaptırım listesi hazırlanmış ve bu kişilere AB’ye giriş yasağı getirilmesiyle birlikte banka hesaplarının da dondurulmasına karar verilmişti. Yaptırım listesine alınan isimler arasında Başkanlık İdaresi Başkan Yardımcısı Sergey Kiriyenko ile iç istihbarat servisi FSB’nin başkanı Aleksander Bortnikov da vardı.
44 yaşındaki Rus muhalif politikacı Navalni, 20 Ağustos’ta Sibirya seyahati sırasında uçakta rahatsızlanmış ve ardından acil iniş yapılan Omsk kentinde tedavi altına alınmıştı. Navalni’nin tedavisi 22 Ağustos’ta getirildiği Almanya’da devam etmişti. Almanya’da yapılan tetkiklerde Navalni’nin kanında Sovyetler Birliği döneminde kullanılan zehirli Noviçok maddesine rastlandığı tespit edilmişti.