ABD halkı, aylar süren seçim kampanyalarının ardından yeni başkanını seçmek üzere sandık başına gidiyor. ABD’nin 45’inci başkanının Demokrat Parti adayı eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın mı yoksa Cumhuriyetçi Parti adayı iş adamı Donald Trump’ın mı olacağı, yarın sabah saatlerinde netleşmeye başlayacak.
Halk, başkanlık seçimlerinin yanı sıra Kongre için de oy kullanacak. ABD Kongresinin 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi kanadının tamamı, 100 üyenin bulunduğu Senatonun üçte biri ve bazı valilikler için de bugün halk tercih yapacak.
Ülkedeki farklı saat dilimlerinden dolayı, oy verme işlemlerinin başlayışı ve bitişi eyaletlerin yer aldığı dilime göre değişiyor. Doğu yakasının saat dilimi göz önünde bulundurulduğunda, oy verme işlemleri doğudaki eyaletlerde yerel saatle 06.00’da (TSİ 14.00) başladı.
Ülkede 37 eyaletin yanı sıra başkent Washington’da seçmenler, 26 Ekim’den itibaren erken oy verme veya mazeretli oy verme işlemlerinden yaralandı. Ancak halkın çoğunluğu oyunu bugün kullanacak.
Erken oy verme sürecinde yaklaşık 40 milyon seçmenin, 8 Kasım’ı beklemeden oylarını kullandığı belirtiliyor. Öte yandan seçimlere katılımın yine de çok yüksek olması beklenmiyor. Bu seçimlerde kayıtlı yaklaşık 230 milyon seçmen bulunurken, bugün yaklaşık 100 milyon kişinin oy kullanacağı tahmin ediliyor.
En fazla seçici delegeyi kazanan başkan olacak
ABD seçim sistemine göre seçimde en fazla oyu almak, başkan seçilmek için yetmeyebiliyor.
Ülkede seçim sistemi, her eyaletin, başkanı ayrı ayrı seçmesi üzerine kurulu. Federal yönetim yapısının bulunduğu ülkede halk, her eyalette partilerin başkan adayına bağlı olan “seçici” grubuna oy veriyor. Eyaleti kazanan başkan adayı, eyaletlerin nüfus yoğunluğuna göre belirlenen seçici delegelerin tamamını da kazanmış oluyor. Dolayısıyla seçici delegelerde çoğunluğu alan, ülkenin de başkanı oluyor.
Bu nedenle gözler Hillary Clinton ile Donald Trump’ın halkın ne kadarının oyunu aldığında değil, hangi eyaletleri kazandığında olacak.
Anketler Clinton’ı işaret ediyor
Ülke genelinde yapılan anketler Demokratların yarışı önde tamamlayacağını gösteriyor.
Economist dergisiyle araştırma şirketi YouGov tarafından seçim arifesi akşamında yapılan ankete göre, Clinton yüzde 45 ile Trump’ın dört puan önünde. Liberteryan (Özgürlükçü) Parti adayı Gary Johnson yüzde 5, Yeşil Parti adayı Jill Stein ise yüzde 2 desteğe sahip.
Adaylar son ana kadar kampanyalarını sürdürdü
Öte yandan başkan adayları seçim çalışmalarını son dakikaya kadar sürdürdü.
Hillary Clinton dün güne Kuzey Carolina’da yapacağı etkinlikle başladı. Raleigh kentinde seçmenlere seslenen Clinton, daha sonra Michigan eyaletine gitti.
Clinton seçim arifesi gecesini çekişmeli eyaletlerden Pensilvanya’da geçirdi. Philadelphia kentindeki etkinliğinde Clinton’a ABD Başkanı Barack Obama ile eşi Michelle Obama da katılarak destek sundu. Clinton’ı bu son programında eşi eski ABD Başkanı Bill Clinton ile kızı Chelsea Clinton da yalnız bırakmadı.
Cumhuriyetçi aday Donald Trump ise dün seçim kampanyasının en yoğun gününü yaşadı. Toplam beş eyalette çalışmalarda bulunan Trump, ilk önce Florida eyaletindeki kararsız seçmenleri ikna etmek için uğraştı. Cumhuriyetçi aday, daha sonra sırasıyla Kuzey Carolina, Pensilvanya, New Hampshire ve Michigan’daki etkinliklerde seçmenlere son mesajlarını aktardı.
Sonuçları New York’ta izleyecekler
Bu arada Clinton ve Trump seçim kampanyalarının merkezleri olan New York şehrinde seçim sonuçlarının netleşmesini bekleyecek. İki aday da seçim sonunda, zafer veya yenilgi mesajlarını buradan verecek.
ABD’liler, 9 Kasım sabahına birbirinden farklı iki gelecek vaadinden biriyle uyanacak. Clinton, seçilmesi halinde selefi Obama’nın politikalarını büyük oranda sürdürme vaadinde bulunurken, Trump kampanyası boyunca başta sağlık ve göçmenlik politikaları olmak üzere eğitimden ekonomiye varıncaya kadar mevcut yönetimin politikalarından farklı, hatta zıt görüşleri dile getirdi.
ABD’nin 45’inci başkanı 20 Ocak’ta yemin ederek görevine başlayacak. Başkanların yemin törenleri, ABD Kongresi’nin bahçesinde halka açık törenle yapılıyor.
Seçim sonuçları ilk AP’den bekleniyor
Sandıkların saat 19.00’da kapanmaya başlayıp eyaletlere göre gece yarısına kadar süreceği seçimlerde, sonuçların hızla netleşmesi bekleniyor.
Kendisini kar amacı gütmeyen haber ortaklığı olarak nitelendiren Associated Press haber ajansı, seçim gecesi 4 binden fazla muhabirle ülke çapında veri toplayacak.