12 kişilik bir ekip tarafından 5 ay süren saha çalışmasıyla tamamlanan araştırma için, Türkiye’nin bu sorundan en fazla etkilendiği tespit edilen ekonomik bakımdan gelişmiş 18 ilinde, ekonomide söz sahibi olan kişiler ile 134 mülakat yapıldı. Araştırma sonucunda 300 bin Suriyelinin Türkiye’de kayıt dışı çalıştırıldığı bildirildi. İstanbul, Kocaeli, Bursa, Ankara, Konya, Kayseri, Malatya, Gaziantep, Şanlıurfa, Hatay, Adana, Kahramanmaraş, Mersin, İzmir, Antalya, Muğla, Denizli ve Van’da gerçekleştirilen mülakatların analiziyle oluşturulan raporda, yaklaşık 2,2 milyon Suriyelinin Türkiye’de büyük ölçüde kalıcı hale geldiği, bu sayının önümüzdeki yıllarda 3 milyonun üzerine çıkma ihtimali olduğu vurgulandı. Çalışmada, “Kapsamlı, bütünleşik bir plan dahilinde istihdam imkanı yaratılmaması halinde, Türkiye’deki Suriyelilerin Türk ekonomisinin ve hatta Türk sosyal yapısının dengelerini bozma ihtimalinin çok yüksek olacağı açıktır” uyarısı dikkat çekti.
ENTEGRE STRATEJİ ŞART
Türkiye’deki Suriyelilerin şu anda yasal olarak istihdama dahil edilememesi nedeniyle ‘kayıt dışı’ sorununun arttığı dile getirilen raporda, Suriyelilerin istihdamı konusunda iş dünyasının somut önerilerine de yer verildi. Suriyeli sığınmacılardan, yasak olmasına rağmen, en az 300 bininin kayıt dışı ve kaçak olarak çalıştığı tahmin edilirken, Türk iş dünyasının konuya ilişkin görüşlerini ve politika önerileri kapsamlı şekilde ilk kez ortaya kondu. TİSK Başkanı Yağız Eyüboğlu, “Sığınmacı sayısının büyüklüğü ve güçlenen kalıcılık eğilimi, Suriyeli sığınmacılar konusunun artık uzun vadeli bakış açısına sahip, ekonomiyi, çalışma hayatını, sosyal ve kültürel uyumu, eğitim, sağlık, barınma gibi temel hizmet alanlarını kapsayan, entegre bir strateji ile ele alınarak yönetilmesini zorunlu kılmaktadır” dedi.